Халыкара инвалидлар көне: тарих һәм традицияләр
Календарьдагы бу дата сәламәтлек мөмкинлекләре чикле кешеләр очраша торган кыенлыклар турында искә төшерергә генә түгел, шулай ук башка мөһим мәсьәләләрне дә ачыкларга тиеш. Җәмгыять тормышында инвалидлыгы булган кешеләрнең хокукларын яклау, шулай ук мөмкин кадәр күбрәк аңлый торган кешеләрне җәлеп итү - менә бу еллык вакыйганың төп юлламасы. Берләшкән Милләтләр Оешмасы карары буенча, 1993 елдан инвалидлар көне 3 декабрьдә билгеләп үтелә.
Әмма мондый вакыйгаларны даими рәвештә уздыру кирәклеге турында беренче көчле белдерүләр моңа кадәр бик күп алдан булды. Беренче Халыкара инвалидлар көне 1981 елда ук үткәрелде. Әмма бу категория гражданнар өчен мөмкинлекләр тәэмин итү стандарты кабул ителгән мизгелгә кадәр күп вакыт узды. 2006 елда дәүләтара дәрәҗәдә инвалидлар хокуклары турында конвенция кабул иттеләр - мөмкинлекләре чикләнгән кешеләрнең хокукларын раслау һәм яклау өчен мөһим постулатлар формалаштырырга ярдәм иткән документ. Гадәттәгечә 3 декабрьдә бөтен дөнья буйлап төрле акцияләр, форумнар һәм конференцияләр уздырыла. Халыкара дәрәҗәдәге тар тармаклы чаралар (кагыйдә буларак, БМО ярдәме белән) үткәрелә, алар, мәсәлән, яңа технологияләрне үстерүдә һәм интеграцияләүдә инвалидларның катнашуына, яшүсмерләр арасында мөмкинлекләре чикләнгән кешеләрнең проблемаларын ачыклауга юнәлдерелгән. 2012 елның сентябрендә Россия ратификацион грамотага кул куйды, шуның белән инвалидлар хокукларын яклау ниятен күрсәтте. 2012 елның сентябрендә Россия ратификацион грамотага кул куйды, шуның белән инвалидларның хокукларын яклау, үз чикләре эчендә халыкара стандартлар нигезендә ярдәм чараларын гамәлгә кертү ниятен күрсәтте. Һәм бүген Россиянең һәр шәһәрендә Халыкара инвалидлар көне уңаеннан чаралар уза, югары дәрәҗәдә дә, локаль рәвештә дә: мәктәпләрдә, китапханәләрдә, спорт клубларында, тернәкләндерү үзәкләрендә һ.б. Халыкара инвалидлар көне чараларында традицион рәвештә сәламәтлек проблемалары булган кешеләр генә түгел, теләге булган һәркем катнаша. Беренчеләре өчен - үз ихтыяҗлары һәм проблемалары турында белдерү өчен сәбәп, икенчеләре өчен - ярдәм һәм ярдәм күрсәтү, яңа тәҗрибә алу мөмкинлеге. Россиядә инде беренче ел гына "Уңайлы мохит" федераль программасы эшләми. Ул инвалид коляскаларында кешеләр урамнары буйлап йөрүне җиңеләйтүгә һәм мәдәни мирас объектларына тоткарлыксыз үтеп керүне, шулай ук төрле хезмәтләрне күрсәтүгә юнәлдерелгән. Гадәттә, Халыкара инвалидлар көне кысаларында ниндидер йомгаклар ясала, программаны үстерүдә яңа юнәлешләр билгеләнә. Инвалидлар декадасына һәркем яхшылык, киң күңеллелек, игътибар һәм мохтаҗларга карата кайгыртучанлык күрсәтер дип ышанасы килә. Безнең көчләребездә дөньяны сәламәтлеге мөмкинлекләре чикләнгән кешеләр өчен тигез, уңайлы һәм куркынычсыз итү.
Чаллы территориаль органы Татарстан Республикасы Дәүләт алкоголь инспекциясе