Карар «6» октябре 2021 ел № 13/1  “ Татарстан Республикасы  Тукай муниципаль районы” муниципаль берәмлек уставы турында " карар проекты турында

ТАТАРСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ

 "ТУКАЙ МУНИЦИПАЛЬ РАЙОНЫ» МУНИЦИПАЛЬ БЕРӘМЛЕК СОВЕТЫ

 

 

Карар

 

       «6» октябре 2021 ел.                                                             № 13/1

 

 

 “ Татарстан Республикасы  Тукай муниципаль районы”

муниципаль берәмлек уставы турында " карар проекты турында

 

   «Россия Федерациясендә җирле үзидарә оештыруның гомуми принциплары турында» 06.10.2003 ел, № 131-ФЗ Федераль законның 44 статьясы, «Татарстан Республикасында җирле үзидарә турында " 2004 елның 28 июлендәге 45-ТРЗ номерлы Татарстан Республикасы Законының 7 статьясы, Татарстан Республикасы Тукай муниципаль районы муниципаль берәмлеге Уставының 88, 89, 90 статьялары нигезендә муниципаль берәмлек Советы,   

Карар бирде:

 

1.Тукай муниципаль берәмлеге Советының «Татарстан Республикасы Тукай муниципаль районы» муниципаль берәмлеге Уставы турында “гы  Карар  проектын беренче укылышта, 1 нче кушымта нигезендә кабул итәргә һәм аны гавами тыңлауларга чыгарырга.

2.Расларга:

-  Тукай   муниципаль берәмлеге Советының «Татарстан Республикасы  Тукай муниципаль районы» муниципаль берәмлеге Уставы турында» гы карары проекты буенча гражданнарның тәкъдимнәрен исәпкә алу һәм фикер алышуларда катнашу тәртибен 2 нче кушымта нигезендә;

- «Тукай    муниципаль берәмлеге Советының «Татарстан Республикасы Тукай муниципаль районы» муниципаль берәмлеге Уставы турында”гы карары проекты буенча ачык тыңлаулар үткәрү тәртибе №3 кушымта нигезендә.

3. «Татарстан Республикасы Тукай муниципаль районы”муниципаль берәмлеге Уставы турында» гы   карар проекты буенча ачык тыңлауларны   2021елның 25октяберендә сәгать 18:00 да ТР, Яр Чаллы шәһәре, Муса Җәлил проспекты, 46 йорт, 2 кат (муниципаль район Советының утырышлар залы) билгеләргә;  

4. Халык тыңлауларын үткәрү буенча түбәндәге составта комиссия төзергә:

1. Закиров Рөстәм Илдус улы-муниципаль район башлыгы урынбасары, комиссия рәисе;

2. Абдульманова Роза Николаевна-комиссия әгъзасы;

3) Бухарина Наталья Владимировна - комиссия әгъзасы.

5. Ачык тыңлаулар уздыру буенча комиссиягә ачык тыңлаулар үткәрүне, әлеге карар проекты буенча гражданнарның тәкъдимнәрен кабул итүне һәм исәпкә алуны тәэмин итәргә.

6. Законлылык һәм хокук тәртибе буенча даими комиссия тарафыннан ачык тыңлауларда әйтелгән һәм фикер алышу барышында кергән тәкъдимнәрне исәпкә алып, карар проектын эшләп бетерергә һәм совет каравына кертергә.

7. «Якты юл» («Светлый путь») газетасында  “Тукай муниципаль районы» муниципаль берәмлеге Советының «Татарстан Республикасы «Тукай муниципаль районы» муниципаль берәмлеге Уставы турында»гы Карары проектын бастырырга.

8. Әлеге карарның үтәлешен контрольдә тотуны Законлылык, милли мәсьәләләр һәм халык куркынычсызлыгы комиссиясенә йөкләргә.

 

 

 Совет рәисе,

муниципаль районы Башлыгы                                                             Ф.М. Камаев

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Тукай муниципаль район Советының 2021 елның 6 нчы октяберендәге № 13/1 санлы карарына

2нче кушымта

 

 

Татарстан Республикасы «Тукай муниципаль районы» муниципаль берәмлеге  Уставы

 

Гомуми нигезләмәләр

1нче  Маддә.Муниципаль Район һәм аның статусы

1. «Тукай муниципаль районы» муниципаль берәмлегенә «Тукай муниципаль районы» муниципаль берәмлегенең һәм аның составындагы муниципаль берәмлекләрнең территорияләре чикләрен билгеләү һәм аларның статусы турында»2005 елның 31 гыйнварындагы 42-ТРЗ номерлы Татарстан Республикасы Законы белән муниципаль район статусы белән билгеләнелде.

2. Муниципаль берәмлегенең рәсми исеме «Татарстан Республикасы Тукай муниципаль районы” (алга таба - текст буенча – Район), кыскартылган исеме – “Тукай муниципаль районы”.

 

2нче  Маддә. Районның территориаль корылышы

1. Район территориясе составына Әҗмәкәй, Бәтке, Биклән, Боерган, Борды, Иштирәк, Калмаш, Калмия, Князево, Комсомол, Круглое Поле, Күзкәй, Кече Шилнә, Мәләкәс, Мусабай-Завод, Түбән Суыксу, Яңа Троицкий, Сәмәкәй, Иске Абдул, Иске Дөреш, Теләнче Тамак, Шилнәбаш, Яңа Бүләк авыл җирлекләре керә.

2. Районның административ үзәге-Яр Чаллы шәһәре.

3. Район чикләре «Тукай муниципаль районы”муниципаль берәмлегенең һәм аның составындагы муниципаль берәмлекләрнең территорияләре чикләрен билгеләү һәм аларның статусы турында» 2005 елның 31 гыйнварындагы 42-ТРЗ номерлы Татарстан Республикасы Законы белән билгеләнгән.

4. Район чикләре җирлекара характердагы җирле әһәмияттәге мәсьәләләрне хәл итү өчен шартлар тудыру кирәклеген исәпкә алып, шулай ук районның бөтен территориясендә күрсәтелгән федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары белән бирелгән аерым дәүләт вәкаләтләрен гамәлгә ашыру өчен билгеләнгән.

5. Район чикләрен үзгәртү, аны үзгәртеп кору район халкының фикерен исәпкә алып, законнарда билгеләнгән тәртиптә Татарстан Республикасы законы белән гамәлгә ашырыла.

 

3нче  Маддә. Районның рәсми символлары

1. Районның үз рәсми символлары-флаг, герб һәм гимны бар, ул тарихи, мәдәни һәм башка җирле гореф-гадәтләрне һәм үзенчәлекләрне чагылдыра.

2. Рәсми символларның тасвирламасы, район флагы, гербы һәм гимны турындагы нигезләмәләр, аларны куллану тәртибе «Татарстан Республикасы Тукай муниципаль районы»муниципаль берәмлеге Советы тарафыннан расланган белән билгеләнелә.

3. Районның рәсми символлары федераль законнарда билгеләнгән тәртиптә дәүләт теркәвенә алынырга тиеш.

 

4нче  Маддә. Районда яшәүчеләрнең җирле үзидарә органнарына хокукы

1. Районда җирле үзидарә Россия Федерациясе гражданнары тарафыннан җирле референдумнарда, муниципаль сайлауларда, турыдан-туры ихтыяр белдерүнең башка рәвешләре аша, шулай ук әлеге Уставта каралган сайлау һәм башка җирле үзидарә органнары аша гамәлгә ашырыла.

2. Гражданнар җирле үзидарәне гамәлгә ашыруга турыдан-туры, шулай ук үз вәкилләре аша җенесе, расасы, милләте, теле, чыгышы, мөлкәти һәм вазифаи хәле, дингә, инануларына, җәмәгать берләшмәләренә каравына бәйсез рәвештә тигез хокуклы.

Район территориясендә даими яки нигездә яшәүче чит ил гражданнары җирле үзидарәне гамәлгә ашырганда Россия Федерациясенең халыкара килешүләре һәм федераль законнар нигезендә хокукларга ия.

3. Районның һәр кешесе турыдан-туры җирле үзидарә органнарына һәм районның җирле үзидарә вазыйфаи затларына мөрәҗәгать итәргә, җирле үзидарә органнары эшчәнлеге турында мәгълүмат алырга хокуклы.

4. Районның җирле үзидарә органнары һәм вазыйфаи затлары һәркемгә аның хокукларына һәм ирекләренә турыдан-туры кагылучы документлар һәм материаллар белән танышу мөмкинлеген, шулай ук, әгәр законда башкасы каралмаган булса, гражданнар тарафыннан район җирле үзидарә органнары эшчәнлеге турында башка тулы һәм ышанычлы мәгълүмат алу мөмкинлеген тәэмин итәргә бурычлы.

5. Районның җирле үзидарә органнары массакүләм мәгълүмат чаралары аша һәм башка ысул белән халыкка районның һәм аның аерым территорияләренең үсешенең иң мөһим мәсьәләләре, гомуми файдаланудагы транспорт, торак-коммуналь хуҗалык эше, халыкка төрле хезмәтләр күрсәтүче социаль-мәдәни һәм башка учреждениеләр һәм хезмәтләр челтәрен үстерү, социаль ташламалар, җәмәгать тәртибен саклауның торышы һәм табигый һәм техноген характердагы гадәттән тыш хәлләр турында даими рәвештә хәбәр итәләр. № 8-ФЗ «Дәүләт органнары һәм җирле үзидарә органнары эшчәнлеге турындагы мәгълүматтан файдалану мөмкинлеген тәэмин итү хакында».

6. Гражданнар, оешмалар, әгәр аларның хокуклары һәм ирекләре бозылган дип санасалар, судта җирле үзидарә органнарының һәм вазыйфаи затларының карарларына, гамәлләренә (гамәл кылмауларына) шикаять бирергә хокуклы.

 

5нче  Маддә. Районның җирле үзидарә органнары структурасы

1. Районның җирле үзидарә органнары структурасына район Советы, район Башлыгы, район Башкарма комитеты, районның контроль-хисап Палатасы, районның финанс-бюджет Палатасы, районның милек һәм җир мөнәсәбәтләре Палатасы, әлеге Устав нигезендә төзелә торган башка җирле үзидарә органнары керә.

2. Районның җирле үзидарә органнары структурасын үзгәртү әлеге Уставка үзгәрешләр кертү юлы белән башкарыла.

 

6 нчы Маддә. Районның җирле әһәмияттәге мәсьәләләре

1. Районның җирле әһәмияттәге мәсьәләләренә түбзндәгеләр  карый:

1) район бюджеты проектын төзү һәм карау, район бюджетын раслау һәм үтәү, аның үтәлешен контрольдә тоту, район бюджеты үтәлеше турында хисап төзү һәм раслау ;

2) җирле салымнарны һәм җыемнарны билгеләү, үзгәртү һәм юкка чыгару ;

3) муниципаль милектәге мөлкәтне белү, алардан файдалану һәм алар белән эш итү ;

4) Россия Федерациясе законнарында билгеләнгән вәкаләтләр чикләрендә җирлекләрне электр һәм газ белән тәэмин итүне район чикләрендә оештыру ;

5) район чикләрендә торак пунктлардан читтә урнашкан автомобиль юлларына карата юл эшчәнлеге, автомобиль транспортында, шәһәр җир өсте электр транспортында һәм юл хуҗалыгында район чикләреннән читтә Муниципаль контрольне гамәлгә ашыру, аларда юл хәрәкәте иминлеген тәэмин итү, шулай ук автомобиль юлларыннан файдалану һәм юл эшчәнлеген Россия Федерациясе законнары нигезендә гамәлгә ашыру өлкәсендә башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыру ;

6) халыкка транспорт хезмәтләре күрсәтү өчен шартлар тудыру һәм җирлекләр арасында халыкка транспорт хезмәте күрсәтүне оештыру ;

7) район территориясендә терроризм һәм экстремизмны профилактикалауда, шулай ук терроризм һәм экстремизм күренешләре нәтиҗәләрен минимальләштерүдә һәм (яки) юк итүдә катнашу;

8) милләтара һәм конфессияара татулыкны ныгытуга, район территориясендә яшәүче Россия Федерациясе халыкларының телләрен һәм мәдәниятен үстерүгә һәм үстерүгә, аз санлы халыкларның һәм башка милли азчылыкларның хокукларын тормышка ашыруга, мигрантларның социаль һәм мәдәни адаптациясен тәэмин итүгә, милләтара (этникара) конфликтларны профилактикалауга юнәлтелгән чаралар эшләү һәм гамәлгә ашыру;;

9) район территориясендә гадәттән тыш хәлләрне кисәтүдә һәм бетерүдә катнашу;

10) район территориясендә җәмәгать тәртибен саклауны оештыру, Муниципаль милиция;

11) полициянең участок уполномоченные вазыйфасын биләүче хезмәткәргә районның хезмәт күрсәтелә торган административ участогында эшләү өчен бина бирү;

12) 2017 елның 1 гыйнварына кадәр полиция участок уполномоченные вазыйфасын биләп торучы хезмәткәргә һәм аның гаилә әгъзаларына хезмәткәр тарафыннан күрсәтелгән вазыйфа буенча бурычларны үтәү чорында торак урыны бирү;

13) җирлекара характердагы әйләнә-тирә мохитне саклау чараларын оештыру;

14) муниципаль мәгариф оешмаларында төп гомуми белем бирү программалары буенча һәркем өчен мөмкин булган һәм түләүсез мәктәпкәчә, башлангыч гомуми, төп гомуми, урта гомуми белем бирүне оештыру (федераль дәүләт белем бирү стандартлары нигезендә төп гомуми белем бирү программаларын гамәлгә ашыруны финанс ягыннан тәэмин итү вәкаләтләреннән тыш), муниципаль мәгариф оешмаларында балаларга өстәмә белем бирүне оештыру (Балаларга өстәмә белем бирүдән тыш)., финанс белән тәэмин итү (Татарстан Республикасы дәүләт хакимияте органнары тарафыннан гамәлгә ашырыла), балаларны карау һәм карау, балаларны муниципаль мәгариф оешмаларында тоту өчен шартлар тудыру, шулай ук үз вәкаләтләре чикләрендә балаларның каникул вакытында ялын оештыруны тәэмин итү чараларын, шул исәптән аларның тормыш һәм сәламәтлеге куркынычсызлыгын тәэмин итү чараларын гамәлгә ашыру (статья 2007 елның 2 августындагы 38-ТРЗ номерлы Татарстан Республикасы законы редакциясендә);

15) район территориясендә Халыкка медицина ярдәме күрсәтү өчен шартлар тудыру (гражданнарга түләүсез медицина ярдәме күрсәтүнең дәүләт гарантияләренең территориаль программасы нигезендә башкарма хакимиятнең федераль органы карамагындагы медицина оешмаларында халык медицина ярдәме белән тәэмин ителә торган территорияләр исемлегенә Россия Федерациясе Хөкүмәте тарафыннан расланган исемлеккә кертелгән җирлекләрдән тыш).;

16) район территориясендә каты коммуналь калдыкларны җыю, җыю, ташу, эшкәртү, утильләштерү, зарарсызландыру, күмү эшчәнлеген оештыруда катнашу;

17) районның территориаль планлаштыру схемаларын раслау, районның территориаль планлаштыру схемасына нигезләнеп әзерләнгән территорияне планлаштыру документларын раслау, муниципаль район территориясендә гамәлгә ашырыла торган шәһәр төзелеше эшчәнлеген тәэмин итүнең мәгълүмати системасын алып бару, муниципаль ихтыяҗлар өчен район чикләрендә җир кишәрлекләрен резервлау һәм алу, индивидуаль торак төзелеше объектын яки бакча йортын төзү яки реконструкцияләү турында хәбәрнамәдә күрсәтелгән хәбәрнамәнең туры килүе турында хәбәрнамәләр җибәрү (алга таба-мәгълүмат). - индивидуаль торак төзелеше яисә бакча йорты объектының планлаштырыла торган (параметрлары һәм җир кишәрлегендә индивидуаль торак төзелеше объектын яки бакча йортын урнаштыру мөмкинлеге, индивидуаль торак төзелеше яисә бакча йорты параметрларын планлаштырыла торган төзү турында хәбәрнамәдә күрсәтелгән индивидуаль торак төзелеше яисә бакча йорты параметрларының билгеләнгән параметрларга туры килмәве һәм (яисә) җир кишәрлегендә индивидуаль торак төзелеше объектын яки бакча йортын урнаштыруның рөхсәт ителмәве турында хәбәрнамә, шәхси торак төзелеше яисә бакча йортының төзелгән яки үзгәртеп корылган объектының, тиешле торак территорияләрендә урнашкан җир кишәрлекләрендә индивидуаль торак төзелеше объектларын яки бакча йортларын төзегәндә яки реконструкцияләгәндә шәһәр төзелеше эшчәнлеге турындагы законнар таләпләренә туры килмәве яисә туры килмәве турында хәбәрнамәләр, Россия Федерациясе граждан законнары нигезендә, үз белдекләре белән төзелешне сүтү турында Карар кабул итү, билгеләнгән таләпләргә туры китерү, максатчан билгеләнмәгән яисә Россия Федерациясе законнарын бозып файдаланыла торган яисә авылара территориядә урнашкан җир кишәрлеген тартып алу, авылара территориядә урнашкан корылманы үз белдеге белән сүтү яки аны билгеләнгән таләпләргә туры китерү, Россия Федерациясе Шәһәр төзелеше кодексында каралган очракларда, билгеләнгән таләпләргә туры китерү, җир кишәрлегенең шәһәр төзелеше планын бирү, җир кишәрлегенең шәһәр төзелеше планын бирү, җир кишәрлегенең шәһәр төзелеше планын билгеләү, шулай ук, авылара территориядә урнашкан;

18) реклама конструкцияләрен урнаштыру схемасын раслау, муниципаль район территориясендә реклама конструкцияләрен урнаштыруга һәм эксплуатацияләүгә рөхсәт бирү, мондый рөхсәтләрне юк итү, муниципаль район территориясендә үз белдеге белән урнаштырылган реклама конструкцияләрен демонтажлау турында күрсәтмәләр бирү, «реклама турында»13.03.2006 ел, № 38-ФЗ Федераль закон нигезендә башкарыла.;

19) җирлекләрнең архив фондларын саклауны да кертеп, муниципаль архивны Формалаштыру һәм эчтәлеге.;

20) район территориясендә җирлекара җирләү урыннарын карап тоту, ритуаль хезмәтләр оештыру;

21) район составына керүче авыл җирлекләрен элемтә, җәмәгать туклануы, сәүдә һәм көнкүреш хезмәте күрсәтү хезмәтләре белән тәэмин итү өчен шартлар тудыру.;

22) җирлекара китапханәләр тарафыннан халыкка китапханә хезмәте күрсәтүне оештыру, аларның китапханә фондларын туплау һәм саклауны тәэмин итү.;

23) район составына керүче авыл җирлекләрен мәдәният оешмалары хезмәтләре һәм ял оештыру буенча хезмәтләр белән тәэмин итү өчен шартлар тудыру.;

24) район составына керүче җирлекләрдә җирле традицион халык сәнгатен үстерү өчен шартлар тудыру.;

25) Район территориясендә урнашкан җирле (муниципаль) әһәмияттәге мәдәни мирас объектларын (тарихи һәм мәдәни ядкәрләрне) саклау, куллану һәм популярлаштыру, мәдәни мирас объектларын (тарихи һәм мәдәни һәйкәлләрне) саклау.;

26) район составына керүче җирлекләрнең бюджет тәэмин ителеше дәрәҗәсен бюджет акчалары исәбеннән тигезләү.;

27) территориаль оборона һәм гражданнар оборонасы, халыкны һәм район территориясен табигый һәм техноген характердагы гадәттән тыш хәлләрдән яклау чараларын оештыру һәм гамәлгә ашыру;

28) район территориясендә дәвалау-савыктыру урыннарын һәм җирле әһәмияттәге курортларны булдыру, үстерү һәм саклауны тәэмин итү, шулай ук җирле әһәмияттәге махсус сакланыла торган табигать территорияләрен саклау һәм куллану өлкәсендә муниципаль контрольне гамәлгә ашыру.;

29) район территориясендә урнашкан муниципаль предприятиеләр һәм учреждениеләрне мобилизацион әзерләү чараларын оештыру һәм гамәлгә ашыру;

30) су объектларында кешеләрнең куркынычсызлыгын тәэмин итү, аларның тормышын һәм сәламәтлеген саклау чараларын гамәлгә ашыру;

31) җирлекләрдә авыл хуҗалыгы җитештерүен үстерү, авыл хуҗалыгы продукциясе, чимал һәм азык-төлек базарын киңәйтү өчен шартлар тудыру, кече һәм урта эшкуарлыкны үстерүгә ярдәм итү, социаль юнәлешле коммерциячел булмаган оешмаларга, хәйрия эшчәнлегенә һәм волонтерлыкка (волонтерлыкка)ярдәм күрсәтү.;

32) район территориясендә физик культура, мәктәп спорты һәм массакүләм спортны үстерү өчен шартлар тәэмин итү, рәсми физкультура-сәламәтләндерү һәм спорт чараларын үткәрүне оештыру.;

33) балалар һәм яшьләр белән эшләү буенча җирлекара характердагы чараларны оештыру һәм гамәлгә ашыру;

34) Россия Федерациясе Су законнарында билгеләнгән чикләрдә су объектлары милекчесе вәкаләтләрен гамәлгә ашыру, шәхси һәм көнкүреш ихтыяҗлары өчен гомуми файдаланудагы су объектларыннан файдалану кагыйдәләрен билгеләү, гражданнарның гомуми файдаланудагы су объектларына һәм аларның яр буе полосаларына ирекле үтеп керүен тәэмин итүне дә кертеп;

35) муниципаль урман контролен гамәлгә ашыру;

36) Район ихтыяҗлары өчен ясалма җир кишәрлекләре булдыру өчен кирәкле эшләрне башкаруны тәэмин итү, федераль закон нигезендә ясалма җир участогы төзү турында килешү төзү хокукына ачык аукцион үткәрү.;

37) район чикләрендә коррупциягә каршы тору чараларын гамәлгә ашыру;

38) адреслар бирү, адресларны үзгәртү, юкка чыгару, урам-юл челтәре элементларына (федераль әһәмияттәге автомобиль юлларыннан, региональ яки муниципальара әһәмияттәге автомобиль юлларыннан тыш), районның авылара территориясе чикләрендә планлаштыру структурасы элементларына исемнәр бирү, мондый атамаларны үзгәртү, юкка чыгару, дәүләт адреслы реестрында мәгълүмат урнаштыру;

39) районның авылара территориясендә муниципаль җир контролен гамәлгә ашыру;

40) «кадастр эшчәнлеге турында» 24.07.2007 ел, № 221-ФЗ Федераль закон нигезендә Комплекслы кадастр эшләрен башкаруны оештыру һәм территориянең карта-планын раслау.

2. Авыл җирлекләренең җирле әһәмияттәге мәсьәләләренә карамаган, авыл җирлекләре территорияләрендә районның җирле әһәмияттәге мәсьәләләренә  түбәндәгеләр карый  :

1) район составына керүче авыл җирлекләре чикләрендә (алга таба - авыл җирлекләре) Халыкны электр, җылылык һәм газ белән тәэмин итүне оештыру (алга таба-авыл җирлекләре) Россия Федерациясе законнарында билгеләнгән вәкаләтләр чикләрендә;

2) җылылык белән тәэмин итү объектларын төзү, реконструкцияләү һәм (яки) модернизацияләү буенча бердәм җылылык белән тәэмин итүче оешма тарафыннан йөкләмәләрнең үтәлешен муниципаль контрольне гамәлгә ашыру;

3) җирлекнең торак пунктлары чикләрендә җирле әһәмияттәге автомобиль юлларына карата юл эшчәнлеге һәм аларда юл хәрәкәте иминлеген тәэмин итү, шул исәптән парковкалар (парковка урыннары) булдыру һәм функцияләвен тәэмин итү, автомобиль транспортында, шәһәр җир өсте электр транспортында һәм җирлекнең торак пунктлары чикләрендә юл хуҗалыгында муниципаль контрольне гамәлгә ашыру, юл хәрәкәтен оештыру;, шулай ук автомобиль юлларыннан файдалану һәм юл эшчәнлеген гамәлгә ашыру өлкәсендә Россия Федерациясе законнары нигезендә башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыру;

4) авыл җирлекләрендә яшәүче һәм аз керемле гражданнарны торак урыннарына мохтаҗ торак урыннары белән тәэмин итү, муниципаль торак фондын төзүне һәм карап тотуны оештыру, торак төзелеше өчен шартлар тудыру, муниципаль торак контролен гамәлгә ашыру, шулай ук җирле үзидарә органнарының торак законнары нигезендә башка вәкаләтләрен гамәлгә ашыру;

5) халыкка транспорт хезмәтләре күрсәтү өчен шартлар тудыру һәм авыл җирлекләре чикләрендә халыкка транспорт хезмәте күрсәтүне оештыру;

6) терроризм һәм экстремизмны профилактикалауда, шулай ук авыл җирлекләре чикләрендә терроризм һәм экстремизм күренешләренең нәтиҗәләрен минимальләштерүдә һәм (яки) бетерүдә катнашу;

7) авыл җирлекләре чикләрендә гадәттән тыш хәлләрне кисәтү һәм бетерү буенча катнашу;

8) халыкка китапханә хезмәте күрсәтүне оештыру, авыл җирлекләре китапханәләренең китапханә фондларының сакланышын тәэмин итү һәм комплектлау;

9) авыл җирлекләре милкендәге мәдәни мирас объектларын (тарихи һәм мәдәни һәйкәлләрне) саклау, куллану һәм популярлаштыру, әлеге җирлекләр территорияләрендә урнашкан җирле (муниципаль) әһәмияттәге мәдәни мирас объектларын (тарихи һәм мәдәни ядкәрләрне) саклау, алардан файдалану һәм популярлаштыру;

10) җирле традицион халык сәнгатен үстерү өчен шартлар тудыру, авыл җирлекләрендә халык сәнгатен саклап калу, торгызу һәм үстерүдә катнашу;

11) авыл җирлекләренең генераль планнарын, җирдән файдалану һәм төзелеш кагыйдәләрен раслау, җирлекнең генераль планнары нигезендә әзерләнгән территорияне планлаштыру буенча документларны раслау, җирлек чикләрендә урнашкан җир кишәрлегенең шәһәр төзелеше планын бирү, төзелешкә рөхсәтләр бирү (Россия Федерациясе Шәһәр төзелеше кодексында, башка федераль законнарда каралган очраклардан тыш), Капиталь төзелеш объектларын төзегәндә, реконструкцияләгәндә объектларны файдалануга тапшыруга рөхсәтләр бирү., авыл җирлекләре территориясендә урнашкан авыл җирлекләрен шәһәр төзелеше проектлауның җирле нормативларын раслау, җирләрне резервлау һәм муниципаль ихтыяҗлар өчен авыл җирлекләре чикләрендә җир кишәрлекләрен алу, авыл җирлекләре чикләрендә муниципаль җир контролен гамәлгә ашыру, Россия Федерациясе Шәһәр төзелеше кодексында каралган очракларда гамәлгә ашыру, биналарны, корылмаларны карау һәм мондый тикшерүләр барышында ачыкланган бозуларны бетерү турында рекомендацияләр бирү, индивидуаль торак төзелеше яисә бакча йорты параметрларын планлаштырыла торган төзү турында хәбәрнамәдә күрсәтелгән белдерүнамәнең җир кишәрлегендә индивидуаль торак төзелеше объектын яки бакча йортын урнаштыру мөмкинлеге һәм билгеләнгән параметрлар буенча билгеләнгән параметрларга туры килүе турында хәбәрнамәне җибәрү, хәбәрнамәдә күрсәтелгән индивидуаль торак төзелеше яисә бакча йорты параметрларының планлаштырыла торган параметрларына туры килмәве һәм (яки) индивидуаль торак төзелеше объектын яки бакча йортын җир кишәрлегендә урнаштырырга ярамау турында хәбәрнамәләр, турында хәбәрнамә нигезендә яки несоответствии төзелгән яки үзгәртеп корылган объектның шәхси торак төзү яки бакча йорты таләпләргә туры килә торган шәһәр төзелеше эшчәнлеге турындагы законны төзегәндә яки объектлар, шәхси торак төзү яки бакча, йорт җир участокларында урнашкан территорияләрендә җирлекләре, карарлар җир кишәрлекләрен тартып алу турында түгел, кулланыла торган максатчан билгеләнеше буенча яки кулланыла торган законнарны бозып Россия Федерациясе, Россия Федерациясе Шәһәр төзелеше кодексында каралган очракларда үз белдеге белән төзелгән корылманы сүтүне яисә аны билгеләнгән таләпләргә туры китерүне гамәлгә ашыру;

12) территориаль оборона һәм гражданнар оборонасы, халыкны һәм авыл җирлекләре территорияләрен табигый һәм техноген характердагы гадәттән тыш хәлләрдән яклау чараларын оештыру һәм гамәлгә ашыру;

13) авыл җирлекләре территорияләрендә авария-коткару хезмәтләрен һәм (яки) авария-коткару формированиеләрен төзү, карап тоту һәм аларның эшчәнлеген оештыру;

14) авыл җирлекләре территорияләрендә урнашкан су объектларында кешеләрнең иминлеген тәэмин итү, аларның тормышын һәм сәламәтлеген саклау чараларын гамәлгә ашыру;

15) авыл җирлекләре территорияләрендә дәвалау-савыктыру урыннарын һәм җирле әһәмияттәге курортларны булдыру, үстерү һәм саклауны тәэмин итү, шулай ук җирле әһәмияттәге махсус сакланыла торган табигать территорияләрен саклау һәм куллану өлкәсендә муниципаль контрольне гамәлгә ашыру;

16) Россия Федерациясенең су законнары белән билгеләнгән чикләрдә, су объектлары милекчесе вәкаләтләрен гамәлгә ашыру, халыкка аларны куллану чикләүләре турында хәбәр итү;

17) муниципаль урман контролен гамәлгә ашыру;

18) полициянең участок уполномоченныйлары вазыйфаларын биләүче хезмәткәрләргә җирлекләрнең хезмәт күрсәтелә торган административ участокларында эшләү өчен бина бирү;

19) 2017 елның 1 гыйнварына кадәр полициянең участок уполномоченныйлары вазыйфаларын биләүче хезмәткәрләргә һәм аларның гаилә әгъзаларына күрсәтелгән вазыйфа буенча вазыйфаларны үтәү чорында торак урыннары бирү;

20) «коммерциясез оешмалар турында»12.01.1996 ел, № 7-ФЗ Федераль законның 31.1 һәм 31.3 статьяларында билгеләнгән вәкаләтләр кысаларында социаль юнәлешле коммерциячел булмаган оешмаларга ярдәм күрсәтү.;

21) авыл җирлекләре ихтыяҗлары өчен ясалма җир кишәрлекләре булдыру өчен кирәкле эшләрне башкаруны тәэмин итү, федераль закон нигезендә ясалма җир участогы төзү турында килешү төзү хокукына ачык аукцион үткәрү ;

22) авыл җирлекләре чикләрендә коррупциягә каршы тору чараларын гамәлгә ашыру;

23) «кадастр эшчәнлеге турында» 24.06.2007 ел, № 221-ФЗ Федераль закон нигезендә, авыл җирлекләре территориясендә Комплекслы кадастр эшләрен башкаруда катнашу.

3. Районның җирле үзидарә органнары район составына керүче аерым җирлекләрнең җирле үзидарә органнары белән район бюджетыннан Россия Федерациясе Бюджет кодексы нигезендә тиешле җирлекләр бюджетларына бирелә торган бюджетара трансфертлар исәбеннән җирле әһәмияттәге мәсьәләләрне хәл итү буенча үз вәкаләтләренең бер өлешен аларга тапшыру турында килешүләр төзергә хокуклы.

7нче Маддә. Районның җирле әһәмияттәге мәсьәләләрне хәл итүгә хокуклары.

1. Районның җирле үзидарә органнары хокукка ия:

1) район музейларын булдыру;

2) опека һәм попечительлек эшчәнлеген тормышка ашыруда катнашу;

3) район территориясендә җирле милли-мәдәни мохтариятләрнең хокукларын гамәлгә ашыру белән бәйле эшчәнлекне гамәлгә ашыру өчен шартлар тудыру;

4) Россия Федерациясе халыкларының милли-мәдәни үсешенә һәм район территориясендә милләтара мөнәсәбәтләр өлкәсендә чараларны гамәлгә ашыруга ярдәм күрсәтү;

5) 2008 елның 31 декабренә торышы буенча алар карамагында булган югары белем бирү муниципаль мәгариф оешмаларын гамәлгә куючы функцияләрен гамәлгә ашыру;

6) туризмны үстерү өчен шартлар тудыру;

7) кеше хокукларын тәэмин итүгә җәмәгать контролен һәм мәҗбүри тоту урыннарында булган затларга ярдәм күрсәтүне гамәлгә ашыручы иҗтимагый күзәтчелек комиссияләренә ярдәм күрсәтү ;

8) «Россия Федерациясендә инвалидларны социаль яклау турында»1995 елның 24 ноябрендәге 181-ФЗ номерлы Федераль закон нигезендә инвалидларның иҗтимагый берләшмәләренә, шулай ук Гомумроссия инвалидлар иҗтимагый берләшмәләре тарафыннан оештырылган оешмаларга ярдәм күрсәтү.;

9) «кан һәм аның компонентлары донорлыгы турында»20.07.2012 ел, № 125-ФЗ Федераль законда каралган чараларны гамәлгә ашыру.;

10) торак пунктта урнашкан торак пунктта нотариус булмаганда, законнарда каралган нотариаль гамәлләр кылу.;

11) федераль законнар белән билгеләнгән тәртиптә һәм шартларда оешмалар тарафыннан хезмәт күрсәтү сыйфатын бәйсез бәяләүне үткәрүне оештыру өчен шартлар тудыру, шулай ук ведомство буйсынуындагы оешмалар җитәкчеләре эшчәнлеген бәяләгәндә оешмалар тарафыннан хезмәт күрсәтү шартларын бәйсез бәяләү нәтиҗәләрен куллану һәм оешмалар тарафыннан хезмәт күрсәтү шартларын бәйсез бәяләү нәтиҗәләре буенча ачыкланган җитешсезлекләрне бетерү буенча чаралар күрүне тикшереп тору, федераль законнар нигезендә;

12) «Россия Федерациясендә хокук бозуларны профилактикалау системасы нигезләре турында»2016 елның 23 июнендәге 182-ФЗ номерлы Федераль законда каралган хокук бозуларны профилактикалау өлкәсендә чараларны гамәлгә ашыру.;

13) инвалидлар, сәламәтлекләре чикләнгән затлар, адаптив физик культура һәм адаптив спорт үсешенә ярдәм итү;;

14) «кулланучылар хокукларын яклау турында»07.02.1992 ел, № 2300-1 Россия Федерациясе Законында каралган кулланучылар хокукларын яклау чараларын гамәлгә ашыру.;

15) полиция участок уполномоченные вазыйфасын биләп торучы хезмәткәргә һәм аның гаилә әгъзаларына хезмәткәр тарафыннан күрсәтелгән вазыйфаны биләү чорында торак урыны бирү;

16) алкогольле, наркотик яки башка токсик исерек хәлдә булган затларга ярдәм күрсәтү чараларын гамәлгә ашыру.

2. Районның җирле үзидарә органнары әлеге статьяның 1 өлешендә күрсәтелгән мәсьәләләрне хәл итәргә, федераль законнарда каралса, башка муниципаль берәмлекләрнең җирле үзидарә органнары, дәүләт хакимияте органнары компетенциясенә карамаган һәм федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары белән аларның компетенциясеннән төшереп калдырылмаган башка мәсьәләләрне (2003 елның 6 октябрендәге 131-ФЗ номерлы Федераль законның 19 статьясы нигезендә аларга тапшырылмаган башка дәүләт вәкаләтләрен гамәлгә ашыруда катнашырга хокуклы., Россия Федерациясе бюджет системасы бюджетларыннан бирелгән бюджетара трансфертлардан һәм түләүләрнең өстәмә нормативлары буенча салым керемнәреннән тыш.

  8нче Маддә.Районның җирле үзидарә органнарына аерым дәүләт вәкаләтләрен бирү

Районның җирле үзидарә органнарына аерым дәүләт вәкаләтләрен бирү федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары белән гамәлгә ашырыла.

Районның җирле үзидарә органнары тапшырылган дәүләт вәкаләтләрен федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары белән билгеләнгән тәртиптә гамәлгә ашыру өчен әлеге максатларга бүлеп бирелгән матди ресурслар һәм финанс чаралары чикләрендә җаваплы.

Тапшырылган вәкаләтләрне гамәлгә ашыру дәүләт контролендә. Районның җирле үзидарә органнары тарафыннан аерым дәүләт вәкаләтләрен гамәлгә ашыруны тикшереп тору шартлары һәм тәртибе федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары белән билгеләнә. Район Советы үз вәкаләтләре чикләрендә район җирле үзидарә органнары карамагында булган матди ресурслардан һәм финанс чараларыннан өстәмә файдалану очракларын һәм тәртибен аларга тапшырылган аерым дәүләт вәкаләтләрен гамәлгә ашыру өчен билгеләргә хокуклы.

 

9нчы  Маддә.Районның муниципальара хезмәттәшлек итүдә катнашуы

Районның муниципальара хезмәттәшлектә катнашуы федераль законнар һәм җирле үзидарә турында Татарстан Республикасы законнары нигезендә гамәлгә ашырыла.

 

10нче Маддә.Районның җирле үзидарә органнарының дәүләт хакимияте органнары белән үзара мөнәсәбәтләре

Районның җирле үзидарә органнары һәм дәүләт хакимияте органнары арасындагы үзара мөнәсәбәтләр дәүләт хакимияте органнары ярдәмендә гамәлгә ашырыла:

1) районның социаль-икътисадый үсешенә юнәлдерелгән дәүләт программаларын гамәлгә ашыруда районның җирле үзидарә органнарының катнашуы;

2) районның җирле үзидарә органнары һәм дәүләт хакимияте органнары арасында шартнамәләр (килешүләр) төзү;

3) даими яисә вакытлыча координацияләү, консультатив, киңәшмә һәм башка эш органнарын булдыру;

4) Татарстан Республикасы Дәүләт Советында район Советының закон чыгару инициативасы;

5) законнарда билгеләнгән башка хезмәттәшлек формалары.

 

11нче Маддә.Муниципаль хезмәтне хокукый җайга салу

Районда муниципаль хезмәтне хокукый җайга салу, муниципаль хезмәт вазыйфаларына таләпләрне, муниципаль хезмәткәр статусын билгеләү, муниципаль хезмәт үтү шартлары һәм тәртибе, «Россия Федерациясендә муниципаль хезмәт турында» 2007 елның 2 мартындагы 25-ФЗ номерлы Федераль закон, Муниципаль хезмәт турында Татарстан Республикасы кодексы, әлеге Устав һәм башка муниципаль хокукый актлар белән гамәлгә ашырыла.

 

II бүлек. ҖИРЛЕ ҮЗИДАРӘ ОРГАННАРЫНЫҢ ХАЛЫК ТАРАФЫННАН ТУРЫДАН-ТУРЫ ГАМӘЛГӘ   ҺӘМ ХАЛЫКНЫҢ ҖИРЛЕ ҮЗИДАРӘНЕ ГАМӘЛГӘ АШЫРУДА КАТНАШУЫ ФОРМАЛАРЫ

12нче Маддә.Халыкның җирле үзидарәне гамәлгә ашыруда турыдан-туры катнашуы

Район халкы җирле үзидарәне гамәлгә ашыруда түбәндәге формада турыдан-туры катнаша :

1) җирле референдум;

2) районның чикләрен үзгәртү һәм үзгәртеп кору мәсьәләләре буенча тавыш бирү;

3) гражданнарның хокукый инициативасы;

4) ачык тыңлаулар, иҗтимагый фикер алышулар;

5) гражданнар җыелышы;

6) гражданнар конференциясе (делегатлар җыелышы);

7) гражданнарны сораштыру;

8) инициативалы проектлар;

9) җирле әһәмияттәге иң мөһим мәсьәләләр буенча халык фикер алышуы;

10) җирле үзидарә органнарына гражданнар мөрәҗәгатьләре;

11) Россия Федерациясе Конституциясенә, федераль законнарга, Татарстан Республикасы Конституциясенә һәм Татарстан Республикасы законнарына каршы килми торган башка формалар.

 

13 нче Маддә.  Җирле референдум.

1. Җирле референдум федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары нигезендә халык тарафыннан турыдан-туры җирле әһәмияттәге мәсьәләләрне хәл итү максатларында үткәрелә.

2. Җирле референдум 12.06.2002 ел, № 67-ФЗ «Россия Федерациясе гражданнарының сайлау хокукларының һәм референдумда катнашу хокукының төп гарантияләре турында» Федераль закон һәм «җирле референдум турында» 24.03.2004 ел, № 23-ТРЗ Татарстан Республикасы Законы белән билгеләнгән тәртиптә, «Россия Федерациясендә җирле үзидарә оештыруның гомуми принциплары турында»06.10.2003 ел, № 131-ФЗ Федераль законда каралган үзенчәлекләрне исәпкә алып, районның бөтен территориясендә үткәрелә.

3. Җирле референдумда яшәү урыны район чикләрендә урнашкан Россия Федерациясе гражданнары катнаша ала. Россия Федерациясенең халыкара килешүләре нигезендә һәм законда билгеләнгән тәртиптә район территориясендә даими яшәүче чит ил гражданнары Россия Федерациясе гражданнары кебек үк җирле референдумда катнаша.

Россия Федерациясе гражданнары яшерен тавыш бирүдә гомуми тигез һәм турыдан-туры ихтыяр белдерү нигезендә җирле референдумда катнаша.

4. Җирле референдум билгеләү турындагы карар район Советы инициативасы белән кабул ителә:

1) җирле референдумда катнашу хокукына ия гражданнар;

2) уставлары федераль законда билгеләнгән тәртиптә һәм срокларда теркәлгән сайлау берләшмәсе, башка иҗтимагый берләшмә, сайлаулар һәм (яки) референдумнарда катнашуны күздә тоткан, алар Федераль законда билгеләнгән тәртиптә һәм срокларда теркәлгән;

3)район Советы һәм район Башкарма комитеты җитәкчесе, алар тарафыннан тәкъдим ителгән

 5. Әлеге маддәнең  4 өлешендәге 2 пунктында күрсәтелгән гражданнар, сайлау берләшмәләре, башка иҗтимагый берләшмәләр инициативасы буенча җирле референдумны билгеләү шарты булып әлеге инициативага ярдәм итү өчен имзалар җыю , алар саны район территориясендә теркәлгән референдумда катнашучылар саныннан биш процент тәшкил итәргә тиеш, әмма 25 имзадан да ким булмаска тиеш.

6. Референдум үткәрү инициативасы район Советы һәм район Башкарма комитеты җитәкчесе тарафыннан район Советы карары һәм район Башкарма комитеты карары белән рәсмиләштерелә. Күрсәтелгән инициатива белән билгеләнгән  Тәкъдим итү тәртибе район Советы норматив хокукый актлар белән билгеләнелә.

7.  Район Советы , район Советына 30 көн өчендә  тапшырылган документлар нигезендә җирле референдум билгели.

8. Референдумда тавыш бирүне үткәрү датасы билгеләнгән көнгә кадәр 25 көннән дә соңга калмыйча, район Советы карары буенча аны дәүләт хакимияте органнарына яисә җирле үзидарә органнарына билгеләнгән сайлауларда тавыш бирү көне яисә башка билгеләнгән референдумда тавыш бирү көне белән берләштерү максатларында район Советы карары буенча соңрак (әмма 90 көннән дә артык түгел) вакытка күчерелергә мөмкин.

9. Җирле референдумда кабул ителгән тавыш бирү нәтиҗәләре рәсми рәвештә басылып чыгарга (халыкка җиткерелергә) тиеш.

10. Җирле референдумда кабул ителгән карар район территориясендә мәҗбүри үтәлергә тиеш һәм дәүләт хакимиятенең нинди дә булса органнары, аларның вазыйфаи затлары яки җирле үзидарә органнары тарафыннан раслануга мохтаҗ түгел.

11. Районның җирле үзидарә органнары җирле референдумда кабул ителгән карарның әлеге Уставта билгеләнгән вәкаләтләрне чикләү нигезендә үтәлешен тәэмин итәләр.

12. Җирле референдум үткәрү, шулай ук җирле референдумда кабул ителгән карарга гражданнар, җирле үзидарә органнары, Тукай районы прокуроры, федераль закон белән вәкаләтле дәүләт хакимияте органнары тарафыннан суд тәртибендә шикаять бирелергә мөмкин.

14 нче Маддә.Чикләрне үзгәртү, үзгәртеп кору мәсьәләләре буенча тавыш бирү

1. Чикләрне үзгәртү, районны үзгәртү мәсьәләләре буенча тавыш бирү халыкның күрсәтелгән чикләрне үзгәртүгә, районны үзгәртеп коруга ризалыгын алу максатыннан үткәрелә.

2. Чикләрен үзгәртү, районны үзгәртү мәсьәләләре буенча тавыш бирү районның бөтен территориясендә яисә аның территориясе өлешендә «Россия Федерациясендә җирле үзидарә оештыруның гомуми принциплары турында»2003 елның 6 октябрендәге 131-ФЗ номерлы Федераль законда билгеләнгән очракларда үткәрелә.

3. Район чикләрен үзгәртү, районны үзгәртеп кору мәсьәләләре буенча тавыш бирү район Советы тарафыннан билгеләнә һәм 12.06.2002 ел, № 67-ФЗ «Россия Федерациясе гражданнарының сайлау хокукларының һәм референдумда катнашу хокукының төп гарантияләре турында» Федераль закон һәм «җирле референдум турында» 2004 елның 24 мартындагы 23-ТРЗ номерлы Татарстан Республикасы Законы белән билгеләнгән тәртиптә, «Россия Федерациясендә җирле үзидарә оештыруның гомуми принциплары турында»06.10.2003 ел, № 131-ФЗ Федераль законда каралган үзенчәлекләрне исәпкә алып үткәрелә.

4. Район чикләрен үзгәртү, районны үзгәртеп кору мәсьәләләре буенча тавыш бирү, әгәр анда район халкының яртысыннан артыгы яки районның сайлау хокукына ия булган өлешендә катнашса, узган дип санала. Халыкның район чикләрен үзгәртүгә ризалыгы, районны үзгәртеп кору, әгәр күрсәтелгән үзгәреш өчен, үзгәртеп кору тавыш бирүдә катнашкан район халкының яртысыннан артыгы тавыш бирсә, алынган дип санала.

5. Чикләрне үзгәртү, районны үзгәртү мәсьәләләре буенча тавыш бирү нәтиҗәләре һәм кабул ителгән карарлар рәсми рәвештә басылып чыгарга (халыкка җиткерелергә) тиеш.

 

15 нче Маддә.Гражданнарның хокукый инициативасы

1. Район халкы әлеге Устав һәм район Советының норматив хокукый акты белән билгеләнгән тәртиптә хокук иҗат инициативасы белән чыгарга хокуклы.

2. Сайлау хокукына ия булган, район халкы саныннан 3 проценттан артмаган гражданнар төркеме хокукый инициатива белән чыгыш ясарга мөмкин.

3. Район халкы Хокукый инициативаны гамәлгә ашыру максатларында хокуклы:

- яшәү (эш) урыны буенча гражданнар җыелышларын һәм хокукый чыгару инициативасы турында фикер алышу һәм тәкъдим итү буенча башка күмәк чаралар оештырырга һәм үткәрергә;

- хокукый инициативаны тәкъдим итүгә ярдәм итү өчен имзалар җыю буенча инициативалы төркемнәр булдыру;

- район халкының имзаларын җыю һәм законнарга каршы килми торган юллар белән Закон чыгару инициативасын яклап агитация алып бару.

4. Районның җирле үзидарә органнары һәм вазыйфаи затлары район халкына хокукый инициативаны тормышка ашыруда ярдәм итәргә бурычлы.

5. Муниципаль норматив хокукый акт проекты, гражданнарның хокукый инициативасын гамәлгә ашыру тәртибендә кертелгән, район Советы, аның ачык утырышында, район башлыгы яки район Башкарма комитеты җитәкчесе тарафыннан, әлеге Уставта билгеләнгән компетенциясе нигезендә, аны керткән көннән өч ай эчендә мәҗбүри каралырга тиеш.

6. Гражданнарның хокукый инициативасын гамәлгә ашыру тәртибендә кертелгән муниципаль хокукый акт проектын караганда гражданнарның инициатив төркеме вәкилләренә үз позициясен белдерү мөмкинлеге тәэмин ителергә тиеш.

7. Гражданнарның хокукый инициативасын гамәлгә ашыру тәртибендә кертелгән муниципаль норматив хокукый акт проектын карау процедурасы район Советы Регламенты, район башлыгының, район Башкарма комитетының норматив хокукый акты белән билгеләнә.

8. Гражданнарның хокукый инициативасын гамәлгә ашыру тәртибендә кертелгән муниципаль хокукый акт проектын карау нәтиҗәләре буенча кабул ителгән дәлилләнгән карар рәсми рәвештә аның инициатив төркеменә кергән гражданнарга язма рәвештә җиткерелергә тиеш.

 

16 нчы Маддә.Халык тыңлаулары, иҗтимагый фикер алышулар

1. Район халкы, район Советы, район башлыгы катнашында җирле әһәмияттәге мәсьәләләр буенча муниципаль норматив-хокукый актлар проектлары буенча фикер алышу өчен ачык тыңлаулар үткәрелергә мөмкин.

2. Ачык тыңлаулар халык, район Советы, район башлыгы, район Башкарма комитеты җитәкчесе инициативасы белән үткәрелә, ул үз вәкаләтләрен контракт нигезендә башкара. Халык инициативасы белән яки район Советы тарафыннан үткәрелә торган ачык тыңлаулар район Советы, ә район башлыгы яки район Башкарма комитеты җитәкчесе инициативасы белән контракт нигезендә үз вәкаләтләрен башкаручы район башлыгы тарафыннан билгеләнә.

3. Ачык тыңлауларга чыгарылырга тиеш:

1) район Уставы проекты, шулай ук әлеге Уставка үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү турында муниципаль норматив хокукый акт проекты, Уставка Россия Федерациясе Конституциясе, федераль законнар, Татарстан Республикасы Конституциясе һәм Татарстан Республикасы законнары нигезләмәләрен, район Уставын әлеге норматив хокукый актларга туры китерү максатларында, төгәл яңадан күрсәтү формасына үзгәрешләр кертелә торган очраклардан тыш;

2) район бюджеты проекты һәм аның үтәлеше турында хисап;

3) районның социаль-икътисадый үсеше стратегиясе проекты;

4) районны үзгәртеп кору турындагы сораулар, «Россия Федерациясендә җирле үзидарәне оештыруның гомуми принциплары турында» 2003 елның 6 октябрендәге 131-ФЗ номерлы Федераль законның 13 статьясы нигезендә муниципаль берәмлекне үзгәртеп кору өчен тавыш бирү юлы белән йә гражданнар җыеннарында белдерелгән район халкының ризалыгын алу таләп ителә.

4. Ачык тыңлауларны оештыру һәм үткәрү тәртибе әлеге Устав һәм район Советы тарафыннан раслана торган ачык тыңлаулар турындагы Нигезләмә белән билгеләнә.

5. Генераль планнар проектлары, җирдән файдалану һәм төзелеш кагыйдәләре проектлары, территорияне планлаштыру проектлары, территорияләрне межалау проектлары, территорияләрне төзекләндерү кагыйдәләре проектлары, күрсәтелгән расланган документларның берсенә үзгәрешләр кертүне күздә тоткан проектлар, җир кишәрлеген яки капиталь төзелеш объектын шартлы рәвештә рөхсәт ителгән файдалануга рөхсәт бирү турындагы карарлар проектлары, капиталь төзелеш объектларын рөхсәт ителгән төзелешнең, үзгәртеп коруның чик параметрларыннан читкә китүгә рөхсәт бирү турындагы карарлар проектлары буенча, җир кишәрлекләреннән һәм капиталь төзелеш объектларыннан файдалану рөхсәт ителгән бер төрне башка төргә үзгәртү мәсьәләләре буенча, җирдән файдалану һәм төзелеш кагыйдәләренең расланмаган очракта, шәһәр төзелеше эшчәнлеге турындагы законнар нигезендә, гавами тыңлаулар яисә җәмәгать тыңлаулары үткәрелә.

 

17 нче Маддә.Гражданнар җыелышы.

1. Җирле әһәмияттәге мәсьәләләр буенча фикер алышу, халыкка җирле үзидарә органнары һәм районның җирле үзидарә вазыйфаи затлары эшчәнлеге турында мәгълүмат бирү, инициативалы проектларны кертү мәсьәләләре буенча фикер алышу һәм аларны карау өчен район территориясендә гражданнар җыелышлары үткәрелергә мөмкин. Гражданнар җыелышлары микрорайоннар, торак массивлар, кварталлар, урамнар, торак йортлар, районның торак пунктлары буенча чакырыла.

2. Гражданнар җыелышы халык, район Советы, район Башлыгы инициативасы белән, шулай ук территориаль иҗтимагый үзидарә уставында каралган очракларда үткәрелә.

Гражданнар җыелышында инициативалы проектларны кертү һәм аларны карау мәсьәләләре буенча уналтынчы яшькә җиткән Тиешле территориядә яшәүчеләр катнашырга хокуклы. Гражданнар җыелышын билгеләү һәм үткәрү тәртибе, мәсьәләләрне карау һәм фикер алышу, инициативалы проектларны кертү максатларында, район Советының норматив хокукый акты белән билгеләнә.

3. Район Советы яки район Башлыгы инициативасы белән үткәрелә торган гражданнар җыелышы район Советы яки район башлыгы тарафыннан билгеләнә.

4. Халык инициативасы буенча үткәрелә торган гражданнар җыелышы район Советы тарафыннан территориаль иҗтимагый үзидарә органнары, Тиешле территориядә яшәүче һәм әлеге территорияләрдә урнашкан предприятие, учреждение, оешма җитәкчеләре, җыелышта катнашырга хокуклы гражданнар саныннан кимендә 10 проценты булган гражданнар төркеме язма тәкъдиме белән билгеләнә.

Гражданнар җыелышын үткәрү турындагы тәкъдимдә аны карап тикшерүгә чыгарыла торган мәсьәләләр исемлеге, җыелышны үткәрү вакыты һәм урыны булырга тиеш. Тәкъдим вәкаләтле затлар тарафыннан имзаланырга тиеш, ә җыелышны үткәрү инициативасы белән бер төркем гражданнар - бу гражданнар мөрәҗәгать итсә, аларның һәркайсының фамилиясен, исемен, атасының исемен, туган көнен, яшәү урынын күрсәтеп.

Район Советы карый кертелгән тәкъдимне үткәрү турында гражданнар җыелышын якын арада.

Район Советы да хокуклы түгел, баш тартырга җыенын үткәрү, мотивлар буенча, аның максатка ярашсызлыгы.

5. Территориаль иҗтимагый үзидарәне гамәлгә ашыру максатларында гражданнар җыелышын билгеләү һәм үткәрү тәртибе территориаль иҗтимагый үзидарә уставы белән билгеләнә.

6. Гражданнар җыелышын үткәрү вакыты һәм урыны турында һәм фикер алышуга кертелә торган мәсьәләләр турында тиешле территориядә яшәүчеләр, моның өчен массакүләм мәгълүмат чараларын, почта хәбәрләрен, һәр фатирны (шәхси) тикшерү, белдерүләр һәм башка мөмкин булган чараларны кулланып, җыелыш уздырылган көнгә кадәр җиде көннән дә соңга калмыйча хәбәр итәләр. Гражданнар җыелышына әзерлекне һәм үткәрүне район Башкарма комитеты тәэмин итә.

7. Җыелышлар эшендә шушы территориядә яшәүче, сайлау хокукына ия гражданнар катнашырга хокуклы. Җыелышта катнашырга хокукы булган гражданнарның гомуми саны муниципаль сайлаулар уздырганда файдаланыла торган Россия Федерациясе чикләрендә булу урыны һәм яшәү урыны буенча Россия Федерациясе гражданнарын теркәүне исәпкә алу күрсәткечләре нигезендә билгеләнә.

Җыелышта катнашырга хокукы булган гражданнар санының кимендә өчтән бере катнашса, гражданнар җыелышы тулы хокуклы дип санала.

Җыелыш карарлары җыелышта катнашкан гражданнарның күпчелек тавышы белән кабул ителә.

8. Гражданнар җыелышы районның җирле үзидарә органнарына һәм җирле үзидарәнең вазыйфаи затларына мөрәҗәгатьләр кабул итәргә, шулай ук җирле үзидарә органнары һәм район җирле үзидарәсенең вазыйфаи затлары белән үзара мөнәсәбәтләрдә гражданнар җыелышын тәкъдим итәргә вәкаләтле затларны сайларга мөмкин.

 9. Территориаль иҗтимагый үзидарәне гамәлгә ашыруга бәйле мәсьәләләр буенча гражданнар җыелышы территориаль иҗтимагый үзидарә уставы белән аның компетенциясенә кертелгән мәсьәләләр буенча карар кабул итә.

10. Гражданнар җыелышы тарафыннан кабул ителгән мөрәҗәгатьләр җирле үзидарә органнары һәм районның җирле үзидарә вазыйфаи затлары тарафыннан мәҗбүри каралырга тиеш,алар мөрәҗәгатьләрдә булган мәсьәләләрне хәл итү компетенциясенә кертелгән, язмача җавап җибәрү белән.

11. Гражданнар җыелышын билгеләү һәм үткәрү тәртибе, шулай ук гражданнар җыелышының вәкаләтләре федераль закон, әлеге Устав һәм район Советының норматив хокукый акты белән билгеләнә.

12. Гражданнар җыелышы нәтиҗәләре рәсми рәвештә басылып чыгарга (халыкка җиткерелергә) тиеш.

18нче маддә. Гражданнар конференциясе (делегатлар җыелышы)

1. Гражданнар конференциясе (делегатлар җыелышы) җирле әһәмияттәге мәсьәләләр буенча фикер алышу һәм район халкының фикерен ачыклау зарурилыгы очрагында үткәрелә. Район территориясенең бер өлешендә яшәүче халык арасыннан гражданнар конференциясе (делегатлар җыелышы) гражданнар җыелышын чакыру авырайган очракларда үткәрелә.

2. Гражданнарны (делегатлар җыелышларын) билгеләү һәм үткәрү, делегатлар сайлау тәртибе әлеге Устав һәм (яки) район Советының норматив хокукый акты белән билгеләнә.

3. Гражданнар конференциясе (делегатлар җыелышы) гражданнар җыелышының вәкаләтләрен гамәлгә ашыра.

4. Гражданнар конференциясе (делегатлар җыелышы) халык, район Советы, район Башлыгы инициативасы белән үткәрелә. Район Советы яки район Башлыгы инициативасы белән үткәрелә торган гражданнар конференциясе район Советы яки район башлыгы тарафыннан билгеләнә. Халык инициативасы белән үткәрелә торган гражданнар конференциясе (делегатлар җыелышы) район Советы тарафыннан билгеләнә.

5. Гражданнар конференциясе (делегатлар җыелышы), әгәр анда сайланган делегатларның яртысыннан артыгы катнашса, хокуклы дип санала. Конференция карарлары (делегатлар җыелышлары) конференциядә катнашучы делегатларның күпчелек тавышы белән кабул ителә.

Территориаль иҗтимагый үзидарәне оештыру һәм гамәлгә ашыру мәсьәләләре буенча гражданнар конференциясе, әгәр анда уналтынчы яшькә җиткән Тиешле территориядә яшәүчеләрнең кимендә өчтән икесе катнашса, хокуклы дип санала.

6. Гражданнар (делегатлар җыелышлары) конференциясе нәтиҗәләре рәсми рәвештә басылып чыгарга (халыкка җиткерелергә) тиеш.

19 нчы Маддә.Гражданнарны кабул итү.

1. Гражданнарны сораштыру район территориясендә яки район территориясендә халыкның фикерен ачыклау һәм җирле үзидарә органнары һәм вазыйфаи затлары, шулай ук дәүләт хакимияте органнары тарафыннан карарлар кабул иткәндә исәпкә алу өчен үткәрелә.

Сораштыру нәтиҗәләре тәкъдим итү характерына ия.

2. Гражданнарны сораштыруда сайлау хокукына ия район халкы катнаша ала.

Гражданнарны сораштыруда сайлау хокукына ия район халкы катнаша ала. Гражданнарның инициативалы проектка ярдәм итү турындагы фикерен ачыклау мәсьәләсе буенча үткәрелгән сораштыруда район яки аның өлешендә яшәүчеләр катнашырга хокуклы, аларда уналтынчы яшькә җиткән инициативалы проектны гамәлгә ашыру тәкъдим ителә.

3. Гражданнарны сораштыру инициатива буенча үткәрелә:

1) район Советы яки район башлыгы - җирле әһәмияттәге мәсьәләләр буенча;

2) Татарстан Республикасы дәүләт хакимияте органнары - район җирләренең максатчан билгеләнешен республика һәм төбәкара әһәмияттәге объектлар өчен үзгәртү турында карарлар кабул иткәндә гражданнарның фикерен исәпкә алу өчен;

3) унтугыз яшькә җиткән инициативалы проектны гамәлгә ашыру тәкъдим ителгән район халкы яисә аның өлешендә - әлеге инициативалы проектка ярдәм итү турында гражданнарның фикерен ачыклау өчен.

4. Гражданнарны билгеләү һәм үткәрү тәртибе район Советы карары белән билгеләнә.

5. Карар билгеләү турында сораштыру гражданнарны кабул ителә район Советы. Гражданнар арасында сораштыру үткәрү өчен районның рәсми сайты «Интернет» мәгълүмат-телекоммуникация челтәрендә түбәндәге веб-адрес буенча файдаланырга мөмкин: tukay.tatarstan.ru. карарында район Советы билгеләү турында сораштыру гражданнар билгеләнә:

1) сораштыру үткәрү датасы һәм сроклары;

2) Сораштыру уздырганда тәкъдим ителә торган (тәкъдим ителә торган) мәсьәләне (мәсьәләләрне) формулировкалау;

3) сораштыру үткәрү методикасы;

4) сораштыру кәгазе формасы;

5) сораштыруда катнашучы район халкының минималь саны;

6) «Интернет» мәгълүмат-телекоммуникация челтәрендәге район рәсми сайтыннан файдаланып, гражданнар арасында сораштыру уздырган очракта, сораштыруда катнашучыларны идентификацияләү тәртибе: tukay.tatarstan.ru к

6. Районда яшәүчеләр гражданнарны сораштыру үткәрү турында 10 көннән дә ким булмаган мәгълүмат бирә.

7. Гражданнарны сораштыру әзерләүгә һәм үткәрүгә бәйле чараларны финанслау гамәлгә ашырыла:

1) район бюджеты акчалары хисабына-район җирле үзидарә органнары яки район халкы инициативасы буенча сораштыру үткәрү турында;

2) Татарстан Республикасы бюджеты акчалары исәбеннән - Татарстан Республикасы дәүләт хакимияте органнары инициативасы буенча сораштыру уздырганда.

8. Сораштыру нәтиҗәләре басылып чыгарга (халыкка җиткерелергә) тиеш. Сораштыру нәтиҗәләре белән районның һәр кешесе таныша ала. Сораштыру нәтиҗәләре районның җирле үзидарә органнары тарафыннан тиешле карарлар кабул иткәндә исәпкә алынырга тиеш.

 

20нче Маддә. Җирле әһәмияттәге иң мөһим мәсьәләләр буенча халык фикер алышуы.

1. Карар проектын кертү турында муниципаль норматив-хокукый актлар һәм башка аеруча мөһим мәсьәләләр җирле әһәмияттәге халык фикер алышуына кабул ителә район Советы тарафыннан үз инициативасы буенча яки Таләбе буенча, яшәүче гражданнар, район Советы тарафыннан билгеләнә торган тәртиптә, район Советы тарафыннан кабул ителә.

2. Муниципаль норматив хокукый акт проекты тексты һәм халык фикер алышуына чыгарыла торган мәсьәләләр буенча халык фикер алышуына чыгару турында Карар кабул ителгәннән соң 5 көннән дә соңга калмыйча массакүләм мәгълүмат чараларында басылып чыга, район халкына танышу өчен мөмкин булган урыннарда җибәрелә, башка ысуллар белән халыкка игълан ителә.

3. Бер үк вакытта, вынесением мәсьәләне халык фикер алышуы район Советы билгели срок һәм оештыру эшен карау буенча тәкъдимнәр һәм искәрмәләр, керүче фикер алышу барышында, әлеге максат өчен махсус комиссия тудыра.

4. Район Советы тәэмин итә, фикер алышуны тәэмин итә, аның тарафыннан чыгарыла торган муниципаль норматив-хокукый актлар проектлары һәм башка иң мөһим мәсьәләләр җирле әһәмияттәге, моның өчен кирәкле шартлар тудыра.

5. Халык фикер алышуына чыгарылган мәсьәләләр буенча тәкъдимнәр һәм искәрмәләр район советына юллана.

6. Муниципаль норматив хокукый актлар проектлары һәм җирле әһәмияттәге башка мөһим мәсьәләләр буенча тәкъдимнәр һәм искәрмәләр район Советы тарафыннан карала.

7. Халык фикер алышуы нәтиҗәләре турында халыкка бер ай вакыт эчендә хәбәр ителә.

 

21 нче Маддә.Җирле үзидарә органнарына гражданнар мөрәҗәгате.

1. Гражданнар шәхси һәм күмәк мөрәҗәгатьләргә хокуклы.

2. Гражданнар мөрәҗәгатьләре «Россия Федерациясе гражданнары мөрәҗәгатьләрен карау тәртибе турында» 02.05.2006 ел, № 59-ФЗ Федераль закон һәм «Татарстан Республикасында гражданнар мөрәҗәгатьләре турында»12.05.2003 ел, № 16-ТРЗ Татарстан Республикасы Законы белән билгеләнгән тәртиптә һәм срокларда каралырга тиеш.

3. Гражданнар мөрәҗәгатьләрен карау тәртибен һәм срокларын бозган өчен Җирле үзидарәнең вазыйфаи затлары Россия Федерациясе законнары нигезендә җаваплы.

 

22 нче Маддә. Район халкы тарафыннан җирле үзидарә органнарының турыдан-туры гамәлгә ашырылу һәм аны гамәлгә ашыруда катнашуның башка рәвешләре.

1. Әлеге Уставта каралган федераль закон нигезендә халык тарафыннан турыдан-туры җирле үзидарә гамәлгә ашыру һәм халыкның җирле үзидарәне гамәлгә ашыруда катнашуы белән бергә гражданнар җирле үзидарәне гамәлгә ашыруда Россия Федерациясе Конституциясенә, федераль законнарга, Татарстан Республикасы законнарына каршы килми торган башка формаларда катнашырга хокуклы.

2. Район халкының турыдан-туры җирле үзидарә органнары тарафыннан гамәлгә ашырылуы һәм халыкның җирле үзидарәне гамәлгә ашыруда катнашуы законлылык, иреклелек принципларына нигезләнә.

Җирле үзидарә органнары һәм районның җирле үзидарә вазыйфаи затлары халыкка җирле үзидарә органнары тарафыннан турыдан-туры гамәлгә ашырылуда һәм халыкның җирле үзидарәне гамәлгә ашыруда катнашуында ярдәм итәргә тиеш.

 

III бүлек  . РАЙОН СОВЕТЫ.

23 нче Маддә. Район Советы - Җирле үзидарәнең вәкиллекле органы.

1. Район Советы район җирле үзидарәсенең даими эшләүче коллегиаль вәкиллекле органы булып тора.

2. Район Советының рәсми исеме - «Татарстан Республикасы Тукай муниципаль районы Советы".

3. Район Советының вәкаләтләре вакыты-5 ел.

4. Район Советы район халкына хисап тота һәм аның тарафыннан  контрольдә тотыла.

5. Район Советының герб төшерелгән мөһере һәм  үз исеме язылган бланклары бар.

6. Район Советы эшчәнлеген тәэмин итү чыгымнары район бюджетында Россия Федерациясе бюджетларының чыгымнары классификациясе нигезендә аерым юл белән карала.

 

24 нче Маддә. Район Советы составы.

1. Район Советы 46 депутаттан тора.

2. Район Советы аның составына билгеләнгән район Советы депутатлары саныннан кимендә өчтән икесен сайлаганда хокуклы була.

 

25 нче Маддә. Район Советы депутатларын сайлау тәртибе.

1. Район советы составына район составына район составына керүче җирлекләр башлыклары һәм күрсәтелгән җирлекләрнең вәкиллекле органнары депутатлары, халык санына тигез бәйсез рәвештә, һәр җирлектән бер вәкил санында вәкиллек нормасы нигезендә, үз составыннан сайланган.

Район составына керүче бер җирлекнең вәкиллек нормасы район Советының билгеләнгән саныннан өчтән береннән артмаска тиеш.

2. Җирлекнең вәкиллекле органы депутатлары арасыннан сайланган район Советы депутаты Яңа чакырылыш тиешле җирлек вәкиллекле органының вәкаләтле составында беренче утырыштан соң бер айдан да соңга калмыйча сайланырга тиеш, шул исәптән әлеге чакырылыш органы вәкаләтләре вакытыннан алда туктатылган очракта да.

3. Җирлекнең вәкиллекле органы депутатлары арасыннан район Советы депутатын сайлау яшерен тавыш бирү юлы белән башкарыла һәм күрсәтелгән орган карары белән рәсмиләштерелә.

4. Җирлек башлыгын сайлау һәм җирлекнең вәкиллекле органы депутаты итеп сайлау турында җирлекнең вәкиллекле органы карары өч көн эчендә район Советына җибәрелә.

 

26 нчы Маддә. Район Советы депутаты, җирле үзидарәнең сайланулы органы әгъзасы, район башлыгы, Җирле үзидарәнең сайланулы бүтән вазыйфаи заты статусы.

1. Район Советы депутаты, җирле үзидарәнең сайланулы органы әгъзасы, район башлыгы, Җирле үзидарәнең сайланулы башка вазыйфаи заты вәкаләтләре сайланганнан соң башлана һәм яңа чакырылыш район Советы эшли башлаганнан бирле туктатыла.

Район составына керүче җирлекләр башлыкларыннан һәм күрсәтелгән җирлекләрнең вәкиллекле органнары депутатларыннан торган район Советы депутаты вәкаләтләре район составына керүче җирлек башлыгы вазыйфасына кергән көннән яисә әлеге җирлекнең вәкиллекле органы депутаты итеп сайланган көннән башлана һәм яңа сайланган җирлек башлыгы вазыйфасына кергән көннән яисә әлеге җирлектән сайланган депутатны чираттагы сайлау турындагы карар үз көченә кергән көннән туктатыла.

2. Район Советы депутаты үз эшчәнлеген депутат статусы һәм район Советы Регламенты нигезендә башкара.

3. Депутат район Советы эшли даими, совмещая эшчәнлеге белән бергә, совмещая хезмәт һәм хезмәт вазыйфаларын үтәү буенча төп эш урыны буенча, моннан тыш, әлеге Уставта билгеләнгән очраклардан тыш.

Район Советы депутатына, үз вәкаләтләрен гамәлгә ашыру өчен, айга өч эш көне чорына эш урынын (вазыйфасын) саклау гарантияләнә.

4. Район Советы депутаты, җирле үзидарәнең сайланулы органы әгъзасы, район башлыгы, башка сайланулы вазыйфаи заты статусы белән бәйле чикләүләр федераль законнар белән билгеләнә.

5. Район Советы депутаты, җирле үзидарәнең сайланулы органы әгъзасы, район башлыгы, Җирле үзидарәнең сайланулы башка вазыйфаи заты вәкаләтләре чоры Татарстан Республикасы Законы нигезендә район Уставы белән билгеләнә.

6. Район Советы депутатына, җирле үзидарәнең сайланулы органы әгъзасына, район башлыгына, җирле үзидарәнең сайланулы башка вазыйфаи затына законнар, әлеге Устав, район Советы карарлары нигезендә үз вәкаләтләрен тоткарлыксыз гамәлгә ашыру өчен шартлар тәэмин ителә.

7. Район Советы депутатының сайлаучылар белән очрашулары махсус билгеләнгән урыннарда, шулай ук ишегалды территорияләрендә, аларны үткәрү тормыш белән тәэмин итү, транспорт яки социаль инфраструктура, элемтә объектларының функцияләвен бозу, җәяүлеләрнең һәм (яки) транспорт чараларының хәрәкәтенә комачаулык тудыру яки гражданнарның торак урыннарына яки транспорт яки социаль инфраструктура объектларына керүенә китерә алмау шарты белән үткәрелә. Мондый очрашулар турында Татарстан Республикасы башкарма хакимияте органнарына яисә җирле үзидарә органнарына хәбәр итү таләп ителми. Шул ук вакытта депутат, район Советы хокуклы алдан хәбәр итәргә әлеге органнары турында даталар һәм аны үткәрү вакыты.

8. Район башкарма комитеты депутатларның сайлаучылар белән очрашуларын үткәрү өчен махсус билгеләнгән урыннар билгели, шулай ук депутатларның сайлаучылар белән очрашуларын үткәрү өчен бирелә торган урыннар исемлеген һәм аларны бирү тәртибен билгели.

9. Район Советы депутаты сайлаучылар белән очрашулар халык алдында чара формасында җыелышлар, митинглар, демонстрацияләр, урам йөрешләре һәм пикетлар турында Россия Федерациясе законнары нигезендә үткәрелә.

10. Район Советы депутаты сайлаучылары белән җыелышлар, митинглар, демонстрацияләр, урам йөрешләре һәм пикетлар турында Россия Федерациясе законнары белән билгеләнә торган гавами чара формасында сайлаучылар белән очрашуларны оештыруга яки үткәрүгә комачаулау үзе артыннан Россия Федерациясе законнары нигезендә административ җаваплылык китерә.

11. Район Советы депутаты, җирле үзидарәнең сайланулы органы әгъзасы, район башлыгы, Җирле үзидарәнең үз вәкаләтләрен даими нигездә гамәлгә ашыручы башка сайланулы вазыйфаи заты хокуклы түгел:

1) эшмәкәрлек эшчәнлеге белән шәхсән яки ышанычлы затлар аша шөгыльләнергә;

2), түбәндәге очраклардан тыш, коммерция яки коммерцияле булмаган оешма белән идарә итүдә катнашырга:

а) сәяси партия, һөнәри берлек органы, шул исәптән җирле үзидарә органында, район сайлау комиссиясе аппаратында төзелгән беренчел профсоюз оешмасының сайлау органы тарафыннан түләүсез Идарәдә катнашу, башка иҗтимагый оешманың, торак, торак-төзелеш, гараж кооперативларының, күчемсез милек милекчеләре ширкәтенең гомуми җыелышында катнашу (конференция);;

б) Татарстан Республикасы Президентының (Татарстан Республикасы Премьер-министрының) алдан белдерүе нигезендә, Коммерциягә карамаган оешма (сәяси партия, һөнәри берлек органы, шул исәптән җирле үзидарә органында, район сайлау комиссиясе аппаратында төзелгән беренчел профсоюз оешмасының сайлау органы, башка иҗтимагый оешманың, торак, торак-төзелеш, гараж кооперативларының, күчемсез милекчеләр ширкәтенең гомуми җыелышында катнашу (конференция) белән түләүсез идарә итүдә катнашу (сәяси партия белән идарә итүдә катнашудан тыш)., Татарстан Республикасы законы белән билгеләнгән тәртиптә;

в) түләүсез нигездә Татарстан Республикасы Муниципаль берәмлекләре советында, башка муниципаль берәмлекләрнең берләшмәләрендә, шулай ук аларның идарә органнарында район мәнфәгатьләрен тәкъдим итү;

г) муниципаль милектә булган акцияләр (устав капиталындагы өлешләр) белән идарә итү тәртибен, оешманы гамәлгә куючы (акционер)исеменнән гамәлгә куючы вәкаләтләрен район исеменнән гамәлгә ашыру тәртибен яисә муниципаль милектә булган акцияләр (устав капиталындагы өлешләр) белән идарә итү тәртибен билгели торган муниципаль хокукый актлар нигезендә район мәнфәгатьләрен түләүсез нигездә тәкъдим итү.;

д) федераль законнарда каралган башка очраклар;

3) башка түләүле эшчәнлек белән шөгыльләнергә, мөгаллимлек, фәнни һәм башка иҗади эшчәнлектән тыш. Шул ук вакытта мөгаллимлек, фәнни һәм башка иҗади эшчәнлек бары тик чит ил дәүләтләре, халыкара һәм чит ил оешмалары, чит ил гражданнары һәм гражданлыгы булмаган затлар акчалары хисабына гына финанслана алмый, әгәр Россия Федерациясенең халыкара килешүендә яки Россия Федерациясе законнарында башкача каралмаган булса;

4) Россия Федерациясенең халыкара шартнамәсендә яисә Россия Федерациясе законнарында башкасы каралмаган булса, идарә органнары, Попечительләр яки Күзәтчелек советлары, Россия Федерациясе территориясендә эшләүче чит ил коммерцияле булмаган хөкүмәтнеке булмаган һәм аларның структур бүлекчәләре составына керергә.

12. Район Советы депутаты, җирле үзидарәнең сайланулы органы әгъзасы, район башлыгы, Җирле үзидарәнең даими нигездә вәкаләтләрен башка сайланулы вазыйфаи заты граждан, административ яки җинаять эше буенча яклаучы яки вәкил (законлы вәкиллек очракларыннан тыш) буларак яисә административ хокук бозу турында эш буенча катнаша алмый.

Район Советы депутатлары, җирле үзидарәнең сайланулы органы әгъзалары, район башлыгы, башка сайланулы вазыйфаи заты вәкаләтләрен гамәлгә ашыру гарантияләре федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары нигезендә әлеге устав белән билгеләнә.

13. Район Советы депутаты, җирле үзидарәнең сайланулы органы әгъзасы, район башлыгы, Җирле үзидарәнең башка сайланулы вазыйфаи заты «коррупциягә каршы тору турында» 25.12.2008 ел, № 273-ФЗ Федераль закон, 03.12.2012 ел, № 230-ФЗ «дәүләт Вазыйфаларын биләүче затларның һәм башка затларның чыгымнарының аларның керемнәренә туры килүен тикшереп тору турында» гы Федераль закон, «аерым категория затларның аерым категорияләренә счетлар (кертемнәр)ачуны һәм аларга ия булуны тыю турында " 07.05.2013 ел, № 79-ФЗ Федераль закон, » Россия Федерациясендә җирле үзидарә оештыруның гомуми принциплары турында «2003 елның 6 октябрендәге 131-ФЗ номерлы Федераль законда башкасы каралмаган булса, Россия Федерациясе территориясеннән читтә урнашкан чит ил банкларында кулдагы акча һәм кыйммәтләрне сакларга, чит ил финанс инструментларына ия булырга һәм (яки) файдаланырга».

14. Район Советы депутаты, җирле үзидарәнең сайланулы органы әгъзасы, район башлыгы тарафыннан керемнәре, чыгымнары, милке һәм мөлкәти характердагы йөкләмәләре турында тапшырылган белешмәләрнең дөреслеген һәм тулылыгын тикшерү Татарстан Республикасы Президенты (Татарстан Республикасы Премьер–министры) карары буенча Татарстан Республикасы Законында билгеләнгән тәртиптә үткәрелә.

15. Әлеге статьяның 14 өлеше нигезендә үткәрелгән тикшерү нәтиҗәсендә «коррупциягә каршы тору турында» 25.12.2008 ел, № 273-ФЗ Федераль закон, «дәүләт Вазыйфаларын биләүче затларның һәм башка затларның чыгымнарының аларның керемнәренә туры килүен тикшереп тору турында " 03.12.2012 ел, № 230-ФЗ Федераль закон белән билгеләнгән чикләүләрне, тыюларны, вазыйфаларны үтәмәү фактларын ачыклаганда,» аерым категория затларның аерым категорияләренә счетлар (кертемнәр) ачуны һәм аларны ачуны, чит ил банкларында кулдагы акча һәм кыйммәтләрне саклауны тыю турында «07.05.2013 ел, № 79-ФЗ Федераль закон, Татарстан Республикасы Президенты (Татарстан Республикасы Премьер-министры) район Советы депутаты, җирле үзидарәнең сайланулы органы әгъзасы, район башлыгы, Җирле үзидарәнең сайланулы вазыйфаи заты вәкаләтләрен вакытыннан алда туктату яисә күрсәтелгән затларга карата башка җаваплылык чарасын куллану яисә тиешле карар кабул итәргә вәкаләтле җирле үзидарә органына яисә судка мөрәҗәгать итә.

16. Район Советы депутатына, җирле үзидарәнең сайланулы органы әгъзасына, район башлыгына, җирле үзидарәнең сайланулы вазыйфаи затына, шулай ук хатынының (иренең) һәм балигъ булмаган балаларының керемнәре, чыгымнары, мөлкәте һәм мөлкәти характердагы йөкләмәләре турында дөрес яки тулы булмаган мәгълүмат биргән, шулай ук әлеге мәгълүматларны бозып күрсәткән очракта үз хатынының (иренең) һәм балигъ булмаган балаларының керемнәре, чыгымнары, мөлкәте һәм мөлкәти характердагы йөкләмәләре турында дөрес булмаган һәм тулы булмаган белешмәләр биргән җирле үзидарәнең сайланулы вазыйфаи затына:

1) кисәтү;

2) район Советы депутатын, җирле үзидарәнең сайланулы органы әгъзасын район Советында, Җирле үзидарәнең сайланулы органында вазыйфадан азат итү, аның вәкаләтләре вакыты беткәнче, район Советында, Җирле үзидарәнең сайлау органында вазыйфа биләүдән мәхрүм итү.;

3) даими нигездә вәкаләтләрне гамәлгә ашырудан азат итү, аның вәкаләтләре вакыты беткәнчегә кадәр даими нигездә вәкаләтләрен гамәлгә ашыру хокукыннан мәхрүм итү.;

4) үз вәкаләтләре тәмамланганчы район Советында, Җирле үзидарәнең сайланулы органында вазыйфаларны биләүне тыю;

5) вәкаләтләр срогы тәмамланганчы даими нигездә вәкаләтләрен үтәүне тыю.

17. Район Советы депутатына, җирле үзидарәнең сайланулы органы әгъзасына, район башлыгына, җирле үзидарәнең сайланулы вазыйфаи затына әлеге статьяның 16 өлешендә күрсәтелгән җаваплылык чараларын куллану турында Карар кабул итү тәртибе Татарстан Республикасы Законы нигезендә муниципаль хокукый акт белән билгеләнә.

18. Муниципаль вазыйфаларны биләүче затларның керемнәре, чыгымнары, мөлкәте һәм мөлкәти характердагы йөкләмәләре турында белешмәләр «Интернет» мәгълүмат-телекоммуникация челтәрендәге җирле үзидарә органнарының рәсми сайтларында түбәндәге адрес буенча урнаштырыла: tukay.tatarstan.ru һәм (яисә) бастырып чыгару өчен массакүләм мәгълүмат чараларына муниципаль хокукый актлар тарафыннан билгеләнә торган тәртиптә бирелә.

 

27 нче Маддә. Район Советы депутаты район халкы белән үзара  

1. Район Советы депутаты район халкы, шулай ук район территориясендә урнашкан предприятие, оешма, дәүләт һәм башка органнар коллективлары белән элемтәдә тора.

2. Район Советы депутаты җирлек халкы алдында хисап тота, аның вәкиле булып тора, үз эшләре турында даими рәвештә хәбәр итә, халыкны кабул итә.

3. Район Советы депутаты район халкының законлы хокукларын, ирекләрен һәм мәнфәгатьләрен тәэмин итү буенча законнарда каралган чаралар күрергә, шул исәптән алардан кергән тәкъдимнәрне, гаризаларны, шикаятьләрне карарга, аларда булган мәсьәләләрне дөрес һәм үз вакытында хәл итәргә бурычлы.

 

28 нче Маддә. Яңа сайланган район Советы эшен оештыру

1. Яңа чакырылыш район Советы беренче утырышка район Советы депутатларының билгеләнгән саныннан кимендә өчтән икесе сайланганнан соң 30 көн эчендә җыела. Сайлаулардан соң район Советының беренче утырышын район Советының алдагы чакырылышы белән сайланган район башлыгы, ә аның булмаганда район Башкарма комитеты җитәкчесе чакыра һәм әзерли.

2. Сайлаулардан соң район Советының беренче утырышын район башлыгы сайланганчы район Советы депутаты ача һәм алып бара.

 

29 нчы Маддә. Район Советы компетенциясе.

Район Советы компетенциясендә:

1) кабул итү уставын район һәм аңа үзгәрешләр кертү;

2) район территориясендә гомуми мәҗбүри кагыйдәләр билгеләү;

3) район бюджетын раслау һәм аның үтәлеше турында хисап;

4) җирле салымнарны һәм җыемнарны билгеләү, үзгәртү һәм юкка чыгару, аларны түләү буенча ташламалар бирү, салымнар һәм җыемнар турында Россия Федерациясе законнары нигезендә;

5) районның социаль-икътисади үсеш стратегиясен раслау;

6) энергияне сак тоту һәм энергетика нәтиҗәлелеген арттыру өлкәсендә муниципаль программаларны раслау;

7) чикләрне үзгәртү, үзгәртеп кору турында инициативаны тәкъдим итү.;

8) җирле референдум билгеләү;

9) район башлыгын сайлау;

10) Район Башлыгы урынбасарын сайлау;

11) Район Башлыгының һәм җирле үзидарәнең сайланулы башка вазыйфаи затларының, район Советы депутатларының, муниципаль хезмәткәрләрнең һәм муниципаль учреждениеләр хезмәткәрләренең һөнәри белем һәм өстәмә һөнәри белем бирүне оештыру, Мәгариф турында Россия Федерациясе законнарында һәм муниципаль хезмәт турында Россия Федерациясе законнарында каралган тәртиптә муниципаль хезмәт өчен кадрлар әзерләүне оештыру.;

12) район Башкарма комитеты җитәкчесен билгеләү;

13) район Башкарма комитеты структурасын раслау, аның хезмәткәрләренең чик санын билгеләү;

14) район Башкарма комитеты җитәкчесе вазыйфасына конкурс үткәрү тәртибен билгеләү, Конкурс комиссиясе әгъзаларын билгеләү;

15) районның Контроль-хисап палатасы турындагы Положениене раслау, районның финанс-бюджет палатасы турындагы Положениене һәм районның милек һәм җир мөнәсәбәтләре палатасы турындагы Положениене раслау ;

16) район сайлау комиссиясе әгъзаларын билгеләү;

17) чикләрен үзгәртү, үзгәртеп кору мәсьәләләре буенча тавыш бирү билгеләү ;

18) Татарстан Республикасы Дәүләт Советында Закон чыгару инициативасы хокукын гамәлгә ашыру;

19) муниципаль милектә булган мөлкәт белән идарә итү һәм эш итү тәртибен билгеләү ;

20) муниципаль предприятиеләр төзү, үзгәртеп кору һәм бетерү турында, шулай ук федераль законнарда каралган очраклардан тыш, муниципаль предприятиеләр һәм учреждениеләр хезмәт күрсәтүләренә тарифларны билгеләү турында карарлар кабул итү тәртибен билгеләү.;

21) районның муниципальара хезмәттәшлек оешмаларында катнашу тәртибен билгеләү;

22) җирле үзидарә органнары эшчәнлеген матди-техник һәм оештыру ягыннан тәэмин итү тәртибен билгеләү.;

23) җирле үзидарә органнары һәм җирле үзидарәнең вазыйфаи затлары тарафыннан җирле әһәмияттәге мәсьәләләрне хәл итү вәкаләтләрен башкаруны контрольдә тоту;

24) районны территориаль планлаштыру документларын, Россия Федерациясенең шәһәр төзелеше кодексы нигезендә башка шәһәр төзелеше документларын раслау.;

25) гадәттән тыш хәлләрне бетерү өчен финанс һәм матди ресурсларның җирле резервларын булдыру һәм алардан файдалану тәртибен билгеләү;

26) җирлекләрнең бюджет тәэмин ителеше дәрәҗәсен тигезләү өчен район бюджетыннан кирәкле акчалар бүлеп бирү шартларын һәм тәртибен билгеләү;

27) автоном коммерцияле булмаган оешмалар һәм фондлар рәвешендә коммерцияле булмаган оешмалар төзү турында карарлар кабул итү;

28) массакүләм мәгълүмат чараларын оештыру;

30) район Уставын һәм район Советы карарларын аңлату;

31) кабул итү регламентын район Советы һәм башка карарлар оештыру мәсьәләләре буенча үз эшчәнлеген;

32) район Советы Аппараты турында нигезләмә раслау;

33) район башлыгын отставкага җибәрү турында Карар кабул итү;

34) билгеләнгән тәртиптә Контроль-хисап палатасы рәисен һәм әгъзаларын (аудиторларын) билгеләү.;

35) федераль законнар, Татарстан Республикасы законнары белән муниципаль районнарның вәкиллекле органнары карамагына кертелгән башка вәкаләтләр, шулай ук әлеге устав белән район Советы компетенциясенә кертелгән башка вәкаләтләр.

36) энергияне сак тоту һәм энергетика нәтиҗәлелеген арттыру өлкәсендә муниципаль программаларны раслау һәм тормышка ашыру, район чикләрендә муниципаль торак фонды булган күпфатирлы йортларга энергетика тикшерүен үткәрүне оештыру, энергияне сак тоту һәм энергетика нәтиҗәлелеген арттыру турында законнарда каралган башка чараларны оештыру һәм үткәрү.;

37) федераль законнар нигезендә халыкара һәм тышкы икътисадый элемтәләрне гамәлгә ашыру;

38) муниципаль хезмәткәрләргә һәм муниципаль вазыйфаларны биләүче затларга тиешле еллар эшләгән өчен пенсиягә чыгуга бәйле рәвештә бер тапкыр бирелә торган акчалата түләү күләмен, хезмәт өчен түләү шартларын билгеләү, шулай ук бер тапкыр бирелә торган акчалата түләү.

39) «Россия Федерациясендә стратегик планлаштыру турында»2014 елның 28 июнендәге 172-ФЗ номерлы Федераль законда каралган стратегик планлаштыруны оештыру.

2. Район Советы район башлыгының, район Башкарма комитеты җитәкчесенең аларның эшчәнлеге, район Башкарма комитеты һәм район башлыгына караган башка җирле үзидарә органнарының эшчәнлеге, шул исәптән район Советы куйган мәсьәләләрне хәл итү турында еллык отчетларын тыңлый.

 

30 нчы Маддә.  Район Советының эш тәртибе.

1. Эш тәртибе район Советы  белән билгеләнә, әлеге Уставы һәм регламенты район Советы.

2. Район Советы эшчәнлегенең төп формасы булып, аның утырышлары, аларда район Советы компетенциясенә кертелгән мәсьәләләр хәл ителә.

3. Район Советы утырышы тулы хокуклы булып санала , әгәр анда кимендә 50 % сайланган район Советы депутатлары катнашса

4. Район Советының чираттагы утырышлары өч айга бер тапкырдан да ким булмаган күләмдә уздырыла. Чираттан тыш утырышлар район башлыгы яки депутатлар төркеме инициативасы белән район Советы депутатларының билгеләнгән саныннан кимендә өчтән бер өлеше чакырыла.

5. Район Советы утырышлары район башлыгы тарафыннан чакырыла. Район Советы депутатлары һәм чакырылган затларга вакыты, урыны һәм көн тәртибе турында чираттагы утырыш кимендә биш көн, ә чираттан тыш утырыш - бер көннән дә соңга калмыйча хәбәр ителә.

6. Район Советының һәр утырышында утырыш беркетмәсе алып барыла. Утырыш беркетмәсенә утырышны үткәрү датасы, урыны һәм вакыты турында белешмәләр кертелә, карала торган барлык мәсьәләләр күчерелә һәм тавыш бирү нәтиҗәләре күрсәтелгән барлык кабул ителгән карарлар теркәлә.Район башлыгы   совет  утырышы беркетмәсенә кул куйганнан соң, аның белән районның һәр кешесе таныша ала.

7. Район Советы утырышларында һәр депутат бер тавышка ия. Район Советы депутаты башкара, үз хокукы тавыш бирү шәхсән. Тавыш бирү район Советы утырышларында булырга мөмкин ачык (шул исәптән исемле) һәм яшерен. Тавыш бирүнең һәр төрен куллану очраклары әлеге Устав, район Советы Регламенты белән билгеләнә.

 

31 нче Маддә.  Район Советы эшчәнлеген оештыру

1. Район Советы эшчәнлеген оештыруны район Башлыгы башкара.

2. Район Советы Регламенты нигезендә, район Советы компетенциясенә кергән мәсьәләләрне алдан карау һәм әзерләү өчен, район Советы депутатлары арасыннан, район башлыгы һәм аның урынбасарларыннан тыш, район Советы эшчәнлегенең төп юнәлешләре буенча даими комиссияләр төзелә, шулай ук вакытлы комиссияләр төзелә ала.

3. Муниципаль программалар, Район Советы карарлары проектларын әзерләү, район карамагына кертелгән иң мөһим мәсьәләләр буенча фикер алышу өчен, район Советы каршында аның карары буенча депутатлар, район Башкарма комитеты, иҗтимагый берләшмәләр, оешмалар һәм предприятиеләр, белгечләр, экспертлар һәм район халкы составында эшче, эксперт һәм башка киңәшмә төркемнәре оештырыла ала.

4. Район Советы эшчәнлеген оештыру, хокукый, мәгълүмати, матди-техник һәм башка яктан тәэмин итүне район Советы Аппараты башкара.

 

32 нче Маддә.  Район Советының контроль функцияләрен тормышка ашыру

1. Район Советы район территориясендә әлеге Уставның район Советы тарафыннан кабул ителгән норматив актларның үтәлешен, район бюджетының үтәлешен, бюджеттан тыш фондлар, район үсеше программаларын куллануны, район Башкарма комитеты һәм аның җитәкчесе эшчәнлеген контрольдә тота.

2. Районның җирле үзидарә органнары һәм аларның вазыйфаи затлары тарафыннан закон, әлеге Устав һәм башка муниципаль норматив хокукый актларны бозу фактлары ачыкланган очракта, район Советы карары белән, депутатлардан район башлыгы әлеге фактларны тикшерү өчен вакытлы контроль комиссияләре төзелә ала.

3. Закон нигезендә, район Советы карары белән, район башлыгы район бюджеты акчаларын максатчан файдалану, муниципаль милекне файдалануның нәтиҗәлелеге, шулай ук район Башкарма комитеты финанс-хуҗалык эшчәнлегенең башка мәсьәләләре буенча тикшерүләр (ревизияләр) үткәрергә мөмкин. Тикшерүләр (ревизияләр) үткәрүгә бәйсез аудиторлар, Татарстан Республикасы дәүләт хакимияте органнары белгечләре билгеләнгән тәртиптә җәлеп ителергә мөмкин.

4. Район башкарма комитеты, аның җитәкчесе, предприятие, учреждение, оешма, вазыйфаи затлар, әгәр законда башкача билгеләнмәгән булса, район Советы, аның контроль комиссияләре, район Советы депутаты мөрәҗәгате буенча соратып алына торган мәгълүматны район Советы карамагына караган мәсьәләләр буенча бирергә, ә законнарны, муниципаль норматив-хокукый актларны бозган очракта, закон бозуларны бетерү һәм гаепле затларны җаваплылыкка тарту өчен кичекмәстән чаралар күрергә тиеш.

5. Район Советы, контроль функцияләр башкарып, район Башкарма комитетының финанс-хуҗалык һәм башкарма-боеру эшчәнлегенә тыкшынырга хокуклы түгел.

 

33 нче Маддә.  Район Советы вәкаләтләрен вакытыннан алда туктату

1. Вәкаләтләре район Советы мөмкин туктатылырга вакытыннан алда очракта:

1) кабул итү, район Советы карар үз-үзен таркату турында. Шул ук вакытта үз-үзен таркату турында карар әлеге устав белән билгеләнгән тәртиптә кабул ителә;;

2) Россия Федерациясендә җирле үзидарә оештыруның гомуми принциплары турында «2003 елның 6 октябрендәге 131-ФЗ номерлы Федераль законның 73 статьясында каралган тәртиптә һәм нигезләр буенча район Советын җибәрү.;

3) җирлек Советы депутатларының әлеге составының законсызлыгы турында, шул исәптән депутатларның үз вәкаләтләре туктатылуга бәйле рәвештә, Татарстан Республикасы Югары суды карарының үз көченә керүе;

4) «Россия Федерациясендә җирле үзидарә оештыруның гомуми принциплары турында»06.10.2003 ел, № 131-ФЗ Федераль законның 13 статьясы нигезендә тормышка ашырыла торган районны үзгәртү.;

5) район сайлаучылары санын арттыру, чикләр үзгәрү нәтиҗәсендә килеп чыккан 25% тан арттыру.;

6) гражданнарның турыдан-туры ихтыярын белдерү юлы белән кабул ителгән карарны гамәлгә ашыру өчен таләп ителә торган муниципаль норматив хокукый актны бастырып чыгару срогын бозу.

2. Совет Вәкаләтләрен вакытыннан алда тукталуы,   аның депутатларының Вәкаләтләрендә вакытыннан алда туктату булып  санала  

3. Район Советы вәкаләтләре вакытыннан алда туктатылган очракта, җирлекләрнең вәкиллекле органнары бер ай дәвамында район советы составына башка депутатлар сайларга тиеш.

 

34нче Маддә.  Район Советының үз-үзен таркату турында Карар кабул итү тәртибе

1. Карар үз-үзен таркату турында район Советы кабул ителергә мөмкин инициативасы белән район башлыгы яки төркем депутатлар саны кимендә яртысыннан район Советы депутатлары.

2. Үз-үзен таркату турында Карар кабул итү инициативасы күрсәтелергә тиеш түгел:

1) Район Советы сайланганнан соң беренче ел дәвамында;

2) район бюджетын кабул итү һәм аның үтәлеше турында хисап раслау чорында;

3)бу очракта вакытыннан алда туктатылган район башлыгы вәкаләтләре кадәр яңа район башлыгы.

3. Язма тәкъдим турында саморосуске район Советы үз эченә тиеш мотивлары саморосуску, шулай ук аңа кушылырга мөмкин башка материаллар, нигезли сәбәпләре самороспуска.

4. Мәсьәләне алдан карау өчен үз-үзен таркату арасыннан район Советы карары белән комиссия төзелә. Карары буенча, район Советы яки Район Башлыгы турында мәсьәлә саморосуске район Советы булырга мөмкин вынесено бу гавами тыңлаулар.

5. Район Советының үз-үзен таркату турындагы мәсьәләне карау дәвамлылыгы район Советы депутатлары һәм район халкы тарафыннан үз-үзләрен таркату инициативасы буенча төрле яклап һәм объектив фикер алышу мөмкинлеген гарантияләргә тиеш. Үз-үзеңне таркату турында карар үз-үзеңне таркату турындагы инициативаны тәкъдим иткән көннән ике ай узгач кабул ителергә мөмкин.

6. Район Советының үз-үзен таркату ,район Советында катнашучыларның   өчтән икесе тавыш белән билгеләнгән саныннан һәм   район Советы депутатлары яшерен тавыш бирү юлы белән кабул ителә.

7.  Район Советы үз-үзен таркату турындагы тәкъдиме кире кагылган очракта, үз-үзен тарату турындагы кабат инициатива үз-үзен таркату турындагы мәсьәлә буенча тавыш биргән көннән бер елдан да иртәрәк күрсәтелергә мөмкин.

 

35 нче Маддә. Район Советы депутаты вәкаләтләрен вакытыннан алда туктату

1. Депутат   Вәкаләтләре түбәндәге очракларда  алдан туктатыла   :

1) вафат булу;

 2) үз теләге буенча хезмәттән китү(отставка);

3) суд тарафыннан юридик хокукларга сәләтсез яки юридик хокукларгачикләнгән сәләтсез

дип танылу;

4)суд тарафыннан билгесез булмаучы дип яки үлгән дип игълан ителүе танылу;

5)судның аңа карата гаепләү карарының закон көченә керүе;

6)Россия Федерациясеннән читкә даими яшәү урынына чыгып китү;

  7) Россия Федерациясе гражданлыгын йә чит ил гражданлыгын туктату - аның нигезендә чит ил гражданы җирле үзидарә органнарына сайланырга, чит ил гражданлыгы (ярдәмгә алу) яисә чит ил гражданы яисә чит ил гражданы территориясендә даими яшәү хокукын раслаучы башка документ булырга хокуклы, аның нигезендә чит ил гражданы җирле үзидарә органнарына сайланырга, чит ил гражданы яисә чит ил гражданы яисә Россия Федерациясенең халыкара шартнамәсе нигезендә җирле үзидарә органнарына сайланырга хокуклы булган чит ил гражданы яисә чит ил гражданының даими яшәү хокукын раслаучы башка документ булырга, әгәр Россия Федерациясенең халыкара килешүендә башкасы каралмаган булса;

8) район составына керүче җирлекләрнең тиешле вәкиллекле органы депутаты буларак сайлаучыларны чакыртып алу;

 9)район Советы вәкаләтләренең вакытыннан алда туктатылуы яисә җирлек башлыгыбуларак яки җирлекнең тиңдәш вәкаләтле органы депутаты буларак вәкаләтләренең вакытыннан алда туктатылуы;

10)хәрби хезмәткә чакырылу яки аны алыштыручы альтернатив граждан хезмәтенә җибәрелү;

 11) «Россия Федерациясендә җирле үзидарә оештыруның гомуми принциплары турында» 2003 елның 6 октябрендәге 131-ФЗ номерлы Федераль законда һәм башка федераль законнарда билгеләнгән чикләүләрне үтәмәү ;

12) «коррупциягә каршы тору турында» 25.12.2008 ел, № 273-ФЗ Федераль законда, «дәүләт Вазыйфаларын биләүче затларның һәм башка затларның чыгымнарының аларның керемнәренә туры килүен тикшереп тору турында» 03.12.2012 ел, № 230-ФЗ Федераль законда билгеләнгән чикләүләрне, тыюларны, бурычларны үтәмәүләрне үтәмәү, «аерым категория затларның аерым категорияләренә Россия Федерациясе территориясеннән читтә урнашкан чит ил банкларында счетлар (кертемнәр) ачуны һәм саклауны, кулдагы акчаларны һәм кыйммәтләрне саклауны тыю турында " 07.05.2013 ел, № 79-ФЗ Федераль законда, чит ил финанс инструментларына ия булу һәм (яки) алардан файдалану»;

13) федераль законнарда билгеләнгән башка очракларда.

2.  Депутат вәкаләтләрен вакытыннан алда туктату турында район Советының карары вәкаләтләрне вакытыннан алда туктату өчен нигезнең барлыкка килү көненнән 30 көннән дә соңга калмыйча кабул ителә, ә бу нигез район Советы утырышлары арасындагы чорда барлыкка килсә– мондый нигез барлыкка килгән көннән өч айдан да соңга калмыйча.

3. Әлеге маддәнең 1 өлеше 1 – 8 пунктларында каралган нигезләр буенча депутат вәкаләтләрен вакытыннан алда туктату турындагы мәсьәлә район Советы тарафыннан депутат вәкаләтләрен вакытыннан алда туктату өчен нигез кергәннән соң аның чираттагы утырышында карала.

4.Әлеге маддәнең 1 өлеше 1 – 9 пунктларында каралган нигезләр буенча депутат вәкаләтләрен вакытыннан алда туктату район Советының депутат вәкаләтләрен туктату көне күрсәтелгән карар белән рәсмиләштерелә.

 5. Тиешле җирлекнең вәкиллекле органы депутатлары арасыннан район Советы депутаты вәкаләтләре вакытыннан алда туктатылган очракта, күрсәтелгән орган бер ай дәвамында район советы составына башка депутатны сайларга тиеш.

6.Татарстан Республикасы Президенты (Татарстан Республикасы Премьер-министры) депутатның вәкаләтләрен вакытыннан алда туктату турындагы белдерү белән мөрәҗәгать иткән очракта вәкаләтләрне вакытыннан алда туктатуга нигезнең барлыкка килү көне булып әлеге белдерүнең район Советына керү көне тора.

 

IV бүлек . РАЙОН БАШЛЫГЫ

36 нчы Маддә. Район башлыгы-районның югары вазыйфаи заты

1. Район башлыгы районның иң югары вазыйфаи заты булып тора.

2. Район башлыгы район Советы тарафыннан сайлана һәм аның рәисе вәкаләтләрен хәлиткеч тавыш бирү хокукы белән башкара.

3. Район башлыгы вазифасының рәсми атамасы - «Татарстан Республикасы Тукай муниципаль районы Башлыгы".

 

37 нче Маддә. Район башлыгын сайлау тәртибе

1. Район Башлыгы яңа сайланган муниципаль Район Советының беренче утырышында Район Советы депутатлары арасыннан яшерен тавыш бирү юлы белән сайлана, әгәр Район Советы вәкаләтләре вакытына Район Советы тавыш бирүнең башка тәртибен билгеләмәсә.

Район Башлыгын сайлау Район Советы депутатлары тәкъдим иткән кандидатлар арасыннан, шул исәптән Район халкы, җәмәгать берләшмәләре, Татарстан Республикасы Президенты тәкъдимнәре нигезендә гамәлгә ашырыла.

 2. Әгәр аны сайлау өчен Район Советы депутатларының билгеләнгән саныннан яртысыннан артыграгы тавыш бирсә, Район Советы депутаты Район Башлыгы булып сайланган дип  санала.

38 нче Маддә. Район башлыгы статусы

1. Район башлыгы даими нигездә эшли.

2. Район башлыгы үз эшчәнлегендә район халкына һәм район советына федераль закон һәм әлеге Устав нигезендә хисап   тота.

3. Район башлыгы елга кимендә бер тапкыр    үз эшчәнлеге турында район Советы алдында эшчәнлекләренең нәтиҗәләре, шул исәптәнрайон  Советы тарафыннан куелган мәсьәләләрне хәл итү турында хисап тота.

 

4. Район башлыгы «Коррупциягә каршы тору турында» 25.12.2008 ел, № 273-ФЗ Федераль закон; «Дәүләт Вазыйфаларын биләүче затларның һәм башка затларның чыгымнарының аларның керемнәренә туры килүен тикшереп тору турында»03.12.2012 ел, № 230-ФЗ Федераль закон; «Аерым категория затларның счетларын (кертемнәрен) ачарга һәм сакларга, Россия Федерациясе территориясеннән читтә урнашкан чит ил банкларында акча һәм кыйммәтле әйберләрне сакларга тиеш , чит ил финанс инструментларына ия булу һәм (яки) алардан файдалану»  03.12.2012 ел, № 79-ФЗ Федераль закон белән билгеләнгән    курсәтелгән  чикләүләрне, тыюларны үтәргә, бурычларын үтәргә тиеш .

39 нчы маддә. Район башлыгы вәкаләтләре

Район башлыгы:

1) башка муниципаль берәмлекләрнең җирле үзидарә органнары, дәүләт хакимияте органнары, гражданнар һәм оешмалар белән мөнәсәбәтләрдә  тәкъдим итә,ышаныч кәгазеннән башка район исеменнән    эш итә ;

2) район Советы,район Советы  утырышлары эшен оештыра    аңа рәислек итә; 3) әлеге Устав белән  билгеләнгән тәртиптә район Советы тарафыннан кабул ителгән  норматив хокукый актларга имза  сала  һәм халыкка җиткерә  ;

4) үз вәкаләтләре кысаларында район Советы эшчәнлеген оештыру мәсьәләләре буенча хокукый актлар чыгара ;

5) район Башкарма комитеты җитәкчесе белән контракт төзи ;

6) район Советы эшендә җәмәгатьчелек фикерен исәпкә алуны һәм  хәбәрдарлыкны тәэмин итү   чаралар күрә ;

7) гражданнарны кабул итүне, аларның мөрәҗәгатьләрен, гаризаларын һәм шикаятьләрен карауны оештыра;

8) район Советы утырышлары беркетмәләрен имзалый;

9) район Советы аппараты эшенә җитәкчелек итә ;

10) район Советының контроль вәкаләтләрен гамәлгә ашыруны координацияли ;

11) Район бюджетын карап торуга    һәм эшчәнлеген тәэмин итүгә каралган    чыгымнар буенча акча бүлүче булып тора  ;

12) Закон һәм әлеге Устав  нигезендә хокукый актны тормышка ашыру буенча карар кабул ителү  юлы белән турыдан-туры ихтыяр белдерүче гражданнарны    кабул итә;

13) район территориясендә эш итүче җирле үзидарә органнарының федераль башкарма хакимият органнарының территориаль органнары, башка федераль органнар, Татарстан Республикасы дәүләт хакимияте органнары белән тиешле бәйләнешен тәэмин итә;

14) район исеменнән икътисадый һәм социаль-мәдәни өлкәләрдә хезмәттәшлек турында дәүләт хакимияте органнары, башка муниципаль берәмлекләрнең җирле үзидарә органнары белән шартнамәләр һәм килешүләр, Татарстан Республикасы дәүләт хакимияте органнары белән хезмәттәшлек итү һәм гамәлләрне координацияләү турында килешүләр   төзи ;

15) муниципаль хезмәткәрләрнең һәм җирле үзидарә органнары хезмәткәрләренең хезмәт өчен түләү күләмнәрен һәм шартларын билгели ;

16) җирле үзидарә органнары тарафыннан җирле әһәмияттәге мәсьәләләрне һәм федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары белән җирле үзидарә органнарына тапшырылган аерым дәүләт вәкаләтләрен гамәлгә ашыруны тәэмин итә;

17) «Россия Федерациясендә дәүләт-хосусый партнерлык, муниципаль-хосусый партнерлык һәм Россия Федерациясенең аерым закон актларына үзгәрешләр кертү турында»2015 елның 13 июлендәге 224-ФЗ номерлы Федераль закон нигезендә муниципаль-хосусый партнерлык өлкәсендә вәкаләтләрне гамәлгә ашыруга вәкаләтле җирле үзидарә органы билгели ;

18) Федераль законнар, Татарстан Республикасы законнары белән муниципаль район башлыклары карамагына кертелгән башка вәкаләтләрне, шулай ук әлеге Устав, район Советы карарлары белән район башлыгы компетенциясенә кертелгән башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыра.

 

40 нчы Маддә. Район башлыгы вәкаләтләрен вакытыннан алда туктату

1. Район башлыгы вәкаләтләре вакытыннан алда туктатыла очракта:

1)вафат булу;

2) үз теләге белән эштән китү( отставка);

3) «Россия Федерациясендә җирле үзидарә оештыруның гомуми принциплары турында»06.10.2003 ел, № 131-ФЗ Федераль законның 74.1 статьясы нигезендә отставкага җибәрү;

4) «Россия Федерациясендә җирле үзидарә оештыруның гомуми принциплары турында»2003 елның 6 октябрендәге 131-ФЗ номерлы Федераль законның 74 статьясы нигезендә вазыйфадан читләштерү ;

5) суд тарафыннан эшкә яраксыз яисә чикләнгән эшчән дип тану;

6) суд тарафыннан хәбәрсез югалган дип тану яисә вафат булган дип игълан итү;

7) судның гаепләү карарының үз көченә керүе;

8) Россия Федерациясеннән читкә даими яшәү урынына чыгу;

9) Россия Федерациясе гражданлыгын йә чит ил гражданлыгын туктату - аның нигезендә чит ил гражданы җирле үзидарә органнарына сайланырга, чит ил гражданлыгы (ярдәмгә алу) яисә чит ил гражданы яисә чит ил гражданы территориясендә даими яшәү хокукын раслаучы башка документ булырга хокуклы, аның нигезендә чит ил гражданы җирле үзидарә органнарына сайланырга, чит ил гражданы яисә чит ил гражданы яисә Россия Федерациясенең халыкара шартнамәсе нигезендә җирле үзидарә органнарына сайланырга хокуклы булган чит ил гражданы яисә чит ил гражданының даими яшәү хокукын раслаучы башка документ булырга, әгәр Россия Федерациясенең халыкара килешүендә башкасы каралмаган булса;

10) сайлаучыларның, җирлекнең тиешле вәкиллекле органы депутаты буларак, чакыртып алулары;

11) сәламәтлек торышы буенча суд тәртибендә билгеләнгән ныклы сәләтсезлек район башлыгы вәкаләтләрен гамәлгә ашырырганда ;

12) «Россия Федерациясендә җирле үзидарә оештыруның гомуми принциплары турында»06.10.2003 ел, № 131-ФЗ Федераль законның 13 статьясы нигезендә гамәлгә ашырыла торган районны үзгәртү ;

13) район чикләрен үзгәртү нәтиҗәсендә килеп чыккан сайлаучыларның санын 25 проценттан артыгракка арттыру;

14) «Россия Федерациясендә җирле үзидарә оештыруның гомуми принциплары турында»06.10.2003 ел, № 131-ФЗ Федераль законда билгеләнгән чикләүләрне үтәмәү ;

15) «Коррупциягә каршы тору турында» 25.12.2008 ел, № 273-ФЗ Федераль законда, «Дәүләт Вазыйфаларын биләүче затларның һәм башка затларның чыгымнарының аларның керемнәренә туры килүен контрольдә тоту турында» 03.12.2012 ел, № 230-ФЗ, «Аерым категория затларның аерым категорияләренә Россия Федерациясе территориясеннән читтә урнашкан чит ил банкларында счетлар (кертемнәр) ачуны һәм саклауны, акчалата акчаларны һәм кыйммәтләрне саклауны тыю турында " 07.05.2013 ел, № 79-ФЗ Федераль законда, чит ил финанс инструментларына ия булу һәм (яки) алардан файдалану»  Федераль законда билгеләнгән чикләүләрне, тыюларны, бурычларны   үтәмәү.

2. Россия Федерациясе Президентының ышанычы югалуга бәйле рәвештә Район башлыгының вәкаләтләре вакытыннан алда туктатыла, бу очракта шулай ук

- «Аерым категория затларга Россия Федерациясе территориясеннән читтә урнашкан чит ил банкларында счетлар (кертемнәр) ачарга һәм сакларга, чит ил финанс инструментларына ия булу һәм (яки) кулдагы акчаларны һәм кыйммәтләрне саклауны тыю турында»07.05.2013 ел, № 79-ФЗ Федераль законда билгеләнгән тыюны үтәмәү.

3. Әлеге маддәнең 1 өлешендәге 1-10 пунктларында күрсәтелгән нигезләр буенча, район башлыгының вәкаләтләрен вакытыннан алда туктаткан очракта, яңа башлыгын сайлау вәкаләтләре туктатылган көннән алып алты айдан да соңга калмыйча гамәлгә ашырыла.

Шул ук вакытта әгәр вакыты чыкканчы, район Советы вәкаләтләре вакыты алты айдан да ким калса, район башлыгын сайлау яңа сайланган район Советының беренче утырышында гамәлгә ашырыла.

4. Район Советы аны отставкага җибәрү турында Карар кабул иткән район башлыгы әлеге карарны рәсми рәвештә басылып чыккан көннән соң 10 көн эчендә судка шикаять бирү турында гариза белән мөрәҗәгать итәргә хокуклы.

Суд гаризаны карарга һәм гариза биргән көннән соң 10 көннән дә соңга калмыйча карар кабул итәргә тиеш.

Район башлыгы яисә район Башкарма комитеты җитәкчесе, аларга карата Татарстан Республикасы Президенты (Татарстан Республикасы Премьер-министры) тарафыннан вазыйфасыннан читләштерү турында хокукый акт чыгарылган, әлеге хокукый актка рәсми басылып чыккан көннән соң 10 көн эчендә суд тәртибендә шикаять бирергә хокуклы. Суд шикаятьне карарга һәм аны биргән көннән соң 10 көннән дә соңга калмыйча карар кабул итәргә тиеш.

5. Вәкаләтләре Татарстан Республикасы Президенты (Татарстан Республикасы Премьер-министры) вазыйфасыннан читләштерү турындагы хокукый акт нигезендә яки район башлыгының (вакытыннан алда туктатылган)  отставкага китүен бетерү турында район  Советы  карары нигезендә әлеге хокукый актка яки суд тәртибендә карарга шикаять бирсә, район Советы  суд карары законлы көченә кергәнче район Башлыгын     сайлау турында Карар кабул итәргә хокуклы түгел.

 

41 нче Маддә. Район Башлыгы урынбасары

1. Район башлыгы тәкъдиме белән район Советы тарафыннан район Советы депутатлары арасыннан район башлыгы урынбасары сайлана.

Район башлыгы урынбасары яшерен яки ачык тавыш бирү юлы белән сайлана. Тавыш  бирү ысулы район Советы карары белән билгеләелә.

2. Район башлыгы урынбасары, әгәр аны сайлауда район Советы депутатларның яртысыннан артыгы өчен тавыш бирсә, Район советы Депутат булып санала .

3. Район башлыгы урынбасары район Советы Регламентында билгеләнгән вазифаларны бүлү буенча функцияләрне башкара, район башлыгы йөкләмәсен үти, шул исәптән районның җирле әһәмияттәге мәсьәләләрне хәл итү буенча вәкаләтләр бирелгән.

Район башлыгы вәкаләтләре вакытыннан алда туктатылган яки суд карары буенча аны сак астына алу яки вазифасыннан вакытлыча азат итү рәвешендә процессуаль мәҗбүри итү чаралары кулланылган очракта, вакытлыча булмаганда (авыруга яки отпускка бәйле рәвештә) яки үз вазыйфаларын вакытлыча башкару мөмкин булмаган очракта, аның вәкаләтләрен вакытлыча башкара район башлыгы урынбасары башкара.

4. Район башлыгы район Советына даими нигездә урынбасар сайларга тәкъдим итәргә хокуклы.

4. Район башлыгы урынбасары вәкаләтләре әлеге Уставның 35 статьясында каралган нигезләр буенча вакытыннан алда туктатыла.

5..Район башлыгы урынбасары район Башлыгы инициативасы белән кабул ителгән район Советы карары буенча яки район Советы депутатларының билгеләнгән саныннан кимендә өчтән бер өлеше депутатлар төркеме таләбе буенча да вазифадан алынырга мөмкин. Район башлыгы урынбасарын чакыртып алу турында Карар, район   Советы депутатларының  билгеләнгән саныннан күпчелек тавыш белән  кабул ителә.

6. Район башлыгы урынбасары 25.12.2008 ел, № 273-ФЗ «Коррупциягә каршы тору турында» гы Федераль закон, 03.12.2012 ел, № 230-ФЗ «Дәүләт Вазыйфаларын биләүче затларның һәм башка затларның чыгымнарының аларның керемнәренә туры килүен контрольдә тоту турында» гы Федераль закон, «Аерым категория затларның аерым категорияләренә счетлар (кертемнәр) ачарга һәм аларны ачарга, Россия Федерациясе территориясеннән читтә урнашкан чит ил банкларында кулдагы акча һәм кыйммәтләрне саклауны тыю турында чит ил финанс инструментларына ия булу һәм (яки) алардан файдалану " гы 7.05.2013 ел, № 79-ФЗ Федераль закон белән билгеләнгән чикләүләрне, тыюларны үтәргә тиеш

 

V нче бүлек.Район Башкарма комитеты

42нче Маддә.Район башкарма комитеты - район җирле үзидарә башкарма комитеты

1. Район башкарма комитеты-район җирле үзидарәсенең башкарма-боеру органы.

2. Район Башкарма комитетының рәсми исеме « "Татарстан Республикасы Тукай муниципаль районы Башкарма комитеты”, кыскартылган исеме – “Район  Башкарма комитеты".

3. Район башкарма комитеты район Советына, район башлыгына һәм район халкына хисап  тота  һәм контрольдә тотыла.

4. Район башкарма комитетының район гербы сурәтләнгән мөһер, бланклар, шулай ук Башкарма комитетка Граждан хәле актларын дәүләт теркәвенә алу вәкаләтләрен гамәлгә ашыру өчен бирелгән Россия Федерациясе гербы сурәте төшерелгән түгәрәк мөһер бар.

5. Район башкарма комитеты эшчәнлеген тәэмин итү чыгымнары район бюджетында Россия Федерациясе бюджетларының чыгымнары классификациясе нигезендә аерым юл белән карала.

 

43 нче Маддә. Район Башкарма комитеты структурасы

1. Район Башкарма комитеты структурасы Район Советы тарафыннан район Башкарма комитеты җитәкчесе тәкъдиме белән раслана.

2. Район Башкарма комитеты структурасына район Башкарма комитеты җитәкчесе, аның урынбасарлары, район Башкарма комитетының тармак (функциональ) һәм (яки) территориаль органнары керә.

 

44 нче Маддә. Район Башкарма комитеты вәкаләтләре

1. Район башкарма комитеты:

1) планлаштыру, бюджет, финанс һәм исәпкә алу өлкәсендә:

- район бюджеты проектын (бюджет проектын һәм урта сроклы финанс планын) төзүне тәэмин итә ;

- район Советы раславына кирәкле документлар һәм материаллар белән район бюджеты проектын (бюджет проекты һәм уртача вакытка исәпләнгән финанс планы) кертә;

- Россия Федерациясе Бюджет кодексы нигезендә бюджетара трансфертларны бүлү методикасын һәм (яисә) бирү тәртибен эшли һәм раслый;

- район бюджетының үтәлешен һәм бюджет хисаплылыгын төзүне тәэмин итә, район бюджеты үтәлеше турында отчетны район Советына раслауга тапшыра;

- муниципаль бурыч белән идарә итүне тәэмин итә;

- комплекслы социаль-икътисади үсеш планнары һәм программалары проектларын эшләүне тәэмин итә;

- комплекслы социаль-икътисади үсеш планнары һәм программаларының үтәлеше турында хисаплар әзерләүне тәэмин итә;

- район бюджеты үтәлешен оештыра;

- район икътисады һәм социаль өлкәсе торышын характерлый торган статистик күрсәткечләр җыюны һәм күрсәтелгән мәгълүматларны законнарда билгеләнгән тәртиптә дәүләт хакимияте органнарына тапшыруны оештыра;

- җирлекләрнең бюджет тәэмин ителеше дәрәҗәләрен бюджет акчалары хисабына тигезләүне тәэмин итә.;

- район Советы карарлары нигезендә муниципаль бурыч алулар, муниципаль кыйммәтле кәгазьләр чыгару, кредитлар алу, муниципаль гарантияләр бирү юлы белән гамәлгә ашыра һәм муниципаль милек сала;

- «Россия Федерациясендә стратегик планлаштыру турында»28.06.2014 ел, № 172-ФЗ Федераль законда каралган стратегик планлаштыру өлкәсендә вәкаләтләрне гамәлгә ашыра;

2) муниципаль милек белән идарә итү, район территориясендә предприятиеләр, учреждениеләр һәм оешмалар белән үзара мөнәсәбәтләр өлкәсендә:

- муниципаль милектәге мөлкәт белән идарә итә, муниципаль милек объектларын төзү, сатып алу, куллану, алар белән эш итү һәм арендалау мәсьәләләрен хәл итә;

- район Советы карары белән билгеләнгән очракларда муниципаль милекне читләштерү, шул исәптән аны хосусыйлаштыру турында тәкъдимнәр әзерли һәм район Советы килештерүенә (раславына) кертә ;

- муниципаль предприятиеләр һәм учреждениеләр булдыра, аларның эшчәнлек максатларын, шартларын һәм тәртибен билгели, аларның уставларын раслый, муниципаль казна учреждениеләре эшчәнлеген финанс белән тәэмин итә, бюджет һәм автоном муниципаль учреждениеләр тарафыннан муниципаль йөкләмә үтәлешен финанс белән тәэмин итә;

- муниципаль милектә булмаган предприятиеләр, оешмалар белән районның икътисадый һәм социаль үсешендә хезмәттәшлек итү турында килешүләр төзи; район территориясендә халыкка хезмәт күрсәтү өлкәсендә төрле милек формасындагы предприятиеләр булдыруга ярдәм итә ;

- муниципаль ихтыяҗларны тәэмин итү өчен товарлар, эшләр, хезмәт күрсәтүләрне сатып алуны гамәлгә ашыра;

- бюджет һәм автоном муниципаль учреждениеләр тарафыннан муниципаль йөкләмә үтәлешен финанс ягыннан тәэмин итүне гамәлгә ашыра;

- муниципаль предприятиеләр һәм учреждениеләр хезмәткәрләренең хезмәт хакы күләмен һәм шартларын билгели;

- Россия Федерациясе, Татарстан Республикасы законнары нигезендә муниципаль учреждениеләр һәм предприятиеләр тарафыннан район Советы билгеләгән тәртиптә күрсәтелә торган хезмәтләргә тарифларны билгели һәм гамәлгә ашыра ;

- коммуналь инфраструктура системасына тоташуга тарифларны, коммуналь комплекс оешмаларының тоташуга тарифларын, коммуналь комплекс оешмалары товарларына һәм хезмәт күрсәтүләренә тарифларга өстәмәләрне, кулланучылар өчен бәяләргә (тарифларга) өстәмәләрне җайга сала;

- федераль законнар белән билгеләнгән тәртиптә һәм шартларда оешмалар тарафыннан хезмәт күрсәтү сыйфатын бәйсез бәяләүне оештыру өчен шартлар тудыру, шулай ук ведомство буйсынуындагы оешмалар җитәкчеләре эшчәнлеген бәяләгәндә оешмалар тарафыннан хезмәт күрсәтү шартларын бәйсез бәяләү нәтиҗәләрен куллану һәм оешмалар тарафыннан хезмәт күрсәтү шартларын бәйсез бәяләү нәтиҗәләре буенча ачыкланган җитешсезлекләрне бетерү буенча чаралар күрүне контрольдә тота;

- районның хезмәт күрсәтелә торган административ участогында полиция участок уполномоченные вазыйфасын биләүче хезмәткәргә эш өчен бина бирә;

- 2017 елның 1 гыйнварына кадәр полиция участок уполномоченные вазыйфасын биләп торучы хезмәткәргә һәм аның гаилә әгъзаларына хезмәткәр тарафыннан күрсәтелгән вазифа буенча бурычларны үтәү чорында торак урыны бирә;

- депутатларның сайлаучылар белән очрашулары өчен махсус билгеләнгән урыннарны билгели, шулай ук депутатларның сайлаучылар белән очрашуларын үткәрү өчен бирелә торган урыннар исемлеген һәм аларны бирү тәртибен билгели;

3) территориаль планлаштыру, җирдән һәм башка табигый ресурслардан файдалану, әйләнә-тирәлекне саклау өлкәсендә:

- районның территориаль планлаштыру документлары, башка шәһәр төзелеше документлары проектларын әзерли һәм район Советы раславына кертә, аларның үтәлешен тәэмин итә;

- район территориясендә гамәлгә ашырыла торган шәһәр төзелеше эшчәнлеген тәэмин итүнең мәгълүмати системаларын алып баруны гамәлгә ашыра;

- муниципаль милектә булган җирләрдән рациональ файдалану һәм саклауны планлаштыра һәм оештыра;;

- законнарда билгеләнгән тәртиптә район территориясендә җир кишәрлекләрен бирә һәм ала.;

- авылара территориядә муниципаль җир контролен гамәлгә ашыра;;

- халыкка экологик хәл турында хәбәр итә, тиешле органнарга предприятиеләрнең, учреждениеләрнең, оешмаларның әйләнә-тирә мохиткә куркыныч тудыручы, табигатьтән файдалану турындагы законнарны бозучы гамәлләре турында хәбәр итә;

- җирлекара характердагы әйләнә-тирә мохитне саклау чараларын оештыра;

- район территориясендә каты коммуналь калдыкларны җыю, җыю, ташу, эшкәртү, утильләштерү, зарарсызландыру, күмү эшчәнлеген оештыруда катнаша ;

- район территориясендә дәвалау-савыктыру урыннарын һәм җирле әһәмияттәге курортларны булдыра, үстерүне һәм саклауны тәэмин итә, җирле әһәмияттәге махсус сакланыла торган табигый территорияләрне саклау һәм куллану өлкәсендә муниципаль контрольне гамәлгә ашыра;

- Россия Федерациясенең су законнарында билгеләнгән чикләрдә, су объектлары милекчесе вәкаләтләре чикләрендә, гражданнарның гомуми файдаланудагы су объектларына һәм аларның яр буе полосаларына ирекле үтеп керүен тәэмин итүне дә кертеп, гомуми файдаланудагы су объектларыннан файдалану кагыйдәләрен билгели ;

- муниципаль урман контролен гамәлгә ашыра;

- район ихтыяҗлары өчен ясалма җир кишәрлекләре булдыру өчен кирәкле эшләрне башкаруны тәэмин итә, федераль закон нигезендә ясалма җир участогы төзү турында килешү төзү хокукына ачык аукцион үткәрә;

- «кадастр эшчәнлеге турында» 24.07.2007 ел, № 221-ФЗ Федераль закон нигезендә Комплекслы кадастр эшләрен башкару һәм территориянең карта-планын раслау;

- индивидуаль торак төзелеше яисә бакча йорты параметрларын планлаштырыла торган төзү турында хәбәрнамәдә күрсәтелгән белешмәләрнең билгеләнгән параметрлар һәм җир кишәрлегендә индивидуаль торак төзелеше объектын яки бакча йортын урнаштыру мөмкинлеге турында хәбәрнамәләр җибәрә, хәбәрнамәдә күрсәтелгән индивидуаль торак төзелеше яисә бакча йорты параметрларының планлаштырыла торган параметрларына туры килмәве һәм (яки) индивидуаль торак төзелеше объектын яки бакча йортын җир кишәрлегендә урнаштырырга ярамау турында хәбәрнамәләр, тиешле торак территорияләрендә урнашкан җир кишәрлекләрендә индивидуаль торак төзелеше объектларын яки бакча йортларын төзегәндә яки реконструкцияләгәндә шәһәр төзелеше эшчәнлеге турындагы закон таләпләренә туры килү-килмәү турында хәбәрнамәләр;

- Россия Федерациясе граждан законнары нигезендә, җирлекара территориядә урнашкан корылманы сүтү яки аны билгеләнгән таләпләргә туры китерү турында Карар кабул итә, максатчан билгеләнеше буенча кулланылмый торган яисә Россия Федерациясе законнарын бозып файдаланыла торган яисә авылара территориядә урнашкан җир кишәрлеген тартып алу турында карарлар кабул итә, җирлекара территориядә урнашкан үз белдекләре белән корылманы сүтүне яисә аны билгеләнгән таләпләргә туры китерүне гамәлгә ашыра., Россия Федерациясе Шәһәр төзелеше кодексында каралган;

- авылара территориядә урнашкан җир кишәрлегенең шәһәр төзелеше планын бирә;

- Россия Федерациясенең су законнары белән билгеләнгән чикләрдә су объектлары милекчесе вәкаләтләрен гамәлгә ашыра, шәхси һәм көнкүреш ихтыяҗлары өчен гомуми файдаланудагы су объектларыннан файдалану кагыйдәләрен билгели, халыкка аларны куллану чикләүләре турында хәбәр итә;

- "күчемсез милекнең дәүләт кадастры турында" 2007 елның 24 июлендәге 221-ФЗ номерлы Федераль закон нигезендә Комплекслы кадастр эшләрен башкаруны оештыру һәм территориянең карта-планын раслау.

4) Төзелеш, транспорт һәм элемтә өлкәсендә:

- район территориясендә торак төзелеше өчен шартлар тудыруны тәэмин итә;

- район чикләрендә торак пунктлардан читтә урнашкан автомобиль юлларына карата юл эшчәнлеген гамәлгә ашыруны тәэмин итә, автомобиль транспортында, шәһәр җир өсте электр транспортында һәм юл хуҗалыгында муниципаль контрольне гамәлгә ашыра, район чикләрендә торак пунктлар чикләреннән читтә юл хәрәкәтен оештыра һәм аларда юл хәрәкәте иминлеген тәэмин итә, шулай ук автомобиль юлларын куллану һәм Россия Федерациясе законнары нигезендә юл эшчәнлеген гамәлгә ашыру өлкәсендә башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыра ;

- халыкка транспорт хезмәтләре күрсәтү өчен шартлар тудыра һәм муниципаль транспорт оешмалары булдыру яисә халыкка транспорт хезмәте күрсәтүгә шартнамәчел башлангычларда шәхси һәм башка транспорт предприятиеләре һәм оешмаларын җәлеп итү юлы белән район чикләрендәге җирлекләр арасында халыкка транспорт хезмәте күрсәтүне оештыруны тәэмин итә;

- район чикләрендәге торак пунктлар арасында халыкка хезмәт күрсәтүче Җәмәгать транспортының маршрутларын, хәрәкәт графигын, тукталыш урыннарын раслый яки килештерә ;

- район чикләрендәге торак пунктлардан читтә җәмәгать транспорты тукталышлары өчен бүлеп бирелгән урыннарны төзекләндерүне тәэмин итә;

- җирлекләрне элемтә хезмәтләре белән тәэмин итү өчен шартлар тудыра;

5) торак-коммуналь, көнкүреш, сәүдә һәм башка хезмәт күрсәтү өлкәсендә, шулай ук төзекләндерү һәм авыл хуҗалыгы өлкәсендә:

- энергияне сак тоту һәм энергетика нәтиҗәлелеген арттыру өлкәсендә муниципаль программаларны тормышка ашыра;

- бүлмәләре район чикләрендә муниципаль торак фонды булган күп фатирлы йортларга энергетика тикшерүен үткәрүне оештыра һәм үткәрә; энергияне сак тоту һәм энергетика нәтиҗәлелеген арттыру турында законнарда каралган башка чаралар оештыра һәм үткәрә ;

- район чикләрендә җирлекләрне электр һәм газ белән тәэмин итүне оештыра;

- «су белән тәэмин итү һәм ташландык суларны агызу турында»07.12.2011 ел, № 416-ФЗ Федераль законда каралган су белән тәэмин итү һәм ташландык суларны агызу өлкәсендә вәкаләтләрне гамәлгә ашыра ;

- «җылылык белән тәэмин итү турында»27.07.2010 ел, № 190-ФЗ Федераль законда каралган җылылык белән тәэмин итүне оештыру вәкаләтләрен гамәлгә ашыра ;

- район составына керүче авыл җирлекләрен җәмәгать туклануы, сәүдә һәм көнкүреш хезмәте күрсәтү белән тәэмин итү өчен шартлар тудыра;

- җирлекара китапханәләр тарафыннан халыкка китапханә хезмәте күрсәтүне, аларның китапханә фондларының сакланышын тәэмин итүне һәм туплауны оештыра;

- ритуаль хезмәтләр күрсәтүне оештыра һәм җирлекара җирләү урыннарын карап тотуны тәэмин итә;

- муниципаль район составына керүче җирлекләрдә җирле традицион халык сәнгатен үстерү өчен шартлар тудыра;

- муниципаль район составына керүче авыл җирлекләрен ял оештыру һәм мәдәният оешмалары хезмәтләре белән тәэмин итү өчен шартлар тудыруны тәэмин итә;

- җирлекләрдә авыл хуҗалыгы җитештерүен үстерү, авыл хуҗалыгы продукциясе, чимал һәм азык-төлек базарын киңәйтү өчен шартлар тудыра, Кече һәм урта эшкуарлыкны үстерүгә ярдәм итә, социаль юнәлешле коммерцияле булмаган оешмаларга, хәйрия эшчәнлегенә һәм волонтерлыкка (волонтерлыкка)ярдәм күрсәтә ;

- район территориясендә физик культура, мәктәп спорты һәм массакүләм спорт үсеше өчен шартлар тәэмин итә, муниципаль районның рәсми физкультура-сәламәтләндерү һәм спорт чаралары үткәрүне оештыра;

- реклама конструкцияләрен урнаштыру схемасын раслый, район территориясендә реклама конструкцияләрен урнаштыруга һәм эксплуатацияләүгә рөхсәт бирә, мондый рөхсәтләрне юкка чыгара, район территориясендә үз белдеге белән урнаштырылган реклама конструкцияләрен демонтажлау турында күрсәтмәләр бирә, «реклама турында»13.03.2006 ел, № 38-ФЗ Федераль закон нигезендә башкарыла ;

- район милкендә булган мәдәни мирас объектларын (тарихи һәм мәдәни һәйкәлләрне) саклауны, куллануны һәм популярлаштыруны, район территориясендә урнашкан җирле (муниципаль) әһәмияттәге мәдәни мирас объектларын (тарихи һәм мәдәни һәйкәлләрне) саклауны тәэмин итә;

- район чикләрендә халыкны ягулык, электр, җылылык, газ белән тәэмин итүне оештыру, Россия Федерациясе законнарында билгеләнгән вәкаләтләр чикләрендә;

- "җылылык белән тәэмин итү турында" Федераль законда каралган җылылык белән тәэмин итүне оештыру буенча вәкаләтләргә ия;

- район составына керүче авыл җирлекләрен җәмәгать туклануы, сәүдә һәм көнкүреш хезмәте күрсәтү белән тәэмин итү өчен шартлар тудыра;

- халыкка китапханә хезмәте күрсәтүне, аларның китапханә фондларының сакланышын тәэмин итүне һәм туплауны оештыра;

- ритуаль хезмәтләр күрсәтүне оештыра һәм күмү урыннарын карап тотуны тәэмин итә;

- муниципаль район составына керүче авыл җирлекләрендә җирле традицион халык сәнгатен үстерү өчен шартлар тудыра, районда халык сәнгате кәсепләрен саклап калу, торгызу һәм үстерүдә катнашу ;

- муниципаль район составына керүче авыл җирлекләрен ял оештыру һәм мәдәният оешмалары хезмәтләре белән тәэмин итү өчен шартлар тудыруны тәэмин итә;

- җирлекләрдә авыл хуҗалыгы җитештерүен үстерү, авыл хуҗалыгы продукциясе, чимал һәм азык-төлек базарын киңәйтү өчен шартлар тудыра, Кече һәм урта эшкуарлыкны үстерүгә ярдәм итә;

- район территориясендә физик культура һәм массакүләм спортны үстерүне тәэмин итә, рәсми физкультура-сәламәтләндерү һәм спорт чаралары үткәрүне оештыра ;

- муниципаль район территориясендә реклама конструкцияләрен урнаштыруга рөхсәт бирә, мондый рөхсәтләрне юкка чыгара, муниципаль район территориясендә үз белдеге белән яңа урнаштырылган реклама конструкцияләрен демонтажлау турында күрсәтмәләр бирә;

- "җылылык белән тәэмин итү турында" Федераль законда каралган җылылык белән тәэмин итү өлкәсендә гамәлгә ашыра;

- район җирлекләрендә яшәүче һәм аз керемле гражданнарны торак урыннарына мохтаҗ торак урыннары белән тәэмин итә, муниципаль торак фондын төзүне һәм карап тотуны оештыра, торак төзелеше өчен шартлар тудыра, муниципаль торак контролен, шулай ук җирле үзидарә органнарының торак законнары нигезендә башка вәкаләтләрен гамәлгә ашыра;

- район территориясендә урнашкан җирле (муниципаль) әһәмияттәге мәдәни мирас объектларын (тарихи һәм мәдәни һәйкәлләрне) саклауны, куллануны һәм популярлаштыруны, мәдәни мирас объектларын (тарихи һәм мәдәни һәйкәлләрне) саклауны тәэмин итә;

- җирлек территориясендә авария-коткару хезмәтләре һәм (яки) авария-коткару формированиеләре эшчәнлеген булдыра һәм тәэмин итә;

- җирлек халкының массакүләм ял итү өчен шартлар тудыра һәм халык күпләп ял итә торган урыннарны төзекләндерүне оештыра;

- мәдәни объектларны саклауны, файдалануны һәм популярлаштыруны тәэмин итә .

 

6) Мәгариф һәм сәламәтлек саклау өлкәсендә:

-  муниципаль мәгариф оешмаларында төп гомуми белем бирү программалары буенча һәркем өчен мөмкин булган һәм түләүсез мәктәпкәчә, башлангыч гомуми, төп гомуми, урта гомуми белем бирүне оештыра (федераль дәүләт белем бирү стандартлары нигезендә төп гомуми белем бирү программаларын гамәлгә ашыруны финанс ягыннан тәэмин итү вәкаләтләреннән тыш), муниципаль мәгариф оешмаларында балаларга өстәмә белем бирүне оештыра (балаларга өстәмә белем бирүдән тыш)., финанс белән тәэмин итү (Татарстан Республикасы дәүләт хакимияте органнары тарафыннан гамәлгә ашырыла), балаларны карау һәм карау, балаларны муниципаль белем бирү оешмаларында тоту өчен шартлар тудыра, шулай ук үз вәкаләтләре чикләрендә балаларның каникул вакытында ялын оештыруны тәэмин итү чараларын, шул исәптән аларның тормыш һәм сәламәтлеге куркынычсызлыгын тәэмин итү чараларын да кертеп, гамәлгә ашыра;

- муниципаль район территориясендә Халыкка медицина ярдәме күрсәтү өчен шартлар тудыра (Россия Федерациясе Хөкүмәте тарафыннан расланган Россия Федерациясе Хөкүмәте тарафыннан расланган Халыкка түләүсез медицина ярдәме күрсәтү буенча дәүләт гарантияләренең территориаль программасы нигезендә башкарма хакимиятнең федераль органы карамагындагы медицина оешмаларында халык медицина ярдәме белән тәэмин ителә торган территорияләр исемлегенә кертелгән җирлекләрдән тыш) ;

- җирлекара характердагы балалар һәм яшьләр белән эшләү чараларын оештыра һәм тормышка ашыра;

7) гражданнарның хокукларын һәм ирекләрен саклау, законлылыкны тәэмин итү, Халыкны һәм территорияләрне гадәттән тыш хәлләрдән яклау өлкәсендә:

- район территориясендә законнар, дәүләт хакимияте һәм җирле үзидарә органнары актлары үтәлешен, гражданнарның хокукларын һәм ирекләрен саклауны тәэмин итә;

- билгеләнгән тәртиптә, шул исәптән судта яки арбитраж судта, җирле үзидарә органнарының һәм дәүләт вазыйфаи затларының, предприятиеләрнең, учреждениеләрнең, оешмаларның хокукларын бозучы актларына карата шикаять бирә;

- федераль закон нигезендә муниципаль милиция тарафыннан җәмәгать тәртибен саклауны оештыруны тәэмин итә;

- район чикләрендә гадәттән тыш хәлләрне кисәтүдә һәм бетерүдә катнаша;

- территориаль оборона һәм гражданнар оборонасы, халыкны һәм район территориясен табигый һәм техноген характердагы гадәттән тыш хәлләрдән яклау чараларын оештыра һәм тормышка ашыруны тәэмин итә; гадәттән тыш хәлләрне бетерү өчен җирле финанс һәм матди ресурслар резервларын булдыруны тәэмин итә ;

- район территориясендә урнашкан муниципаль предприятиеләр һәм учреждениеләрне мобилизацион әзерләү чараларын оештыра һәм тормышка ашыра;

- үз вәкаләтләре чикләрендә һәм билгеләнгән тәртиптә халыкка гадәттән тыш хәлләр барлыкка килү куркынычы яки барлыкка килү куркынычы турында үз вакытында хәбәр итүне һәм хәбәр итүне тәэмин итә;

- су объектларында кешеләрнең куркынычсызлыгын тәэмин итү, аларның тормышын һәм сәламәтлеген саклау буенча чараларны тормышка ашыруны тәэмин итә;

-җирле референдумны әзерләү һәм үткәрүне, район чикләрен үзгәртү, үзгәртеп кору мәсьәләләре буенча тавыш бирүне оештыру һәм матди-техник яктан тәэмин итә  ;

- үз вәкаләтләре чикләрендә терроризм һәм экстремизмны профилактикалау, шулай ук район территориясендә терроризм һәм экстремизм күренешләре нәтиҗәләрен минимальләштерү һәм (яки) бетерү буенча чаралар күрүне тәэмин итә;

- район чикләрендә коррупциягә каршы тору чараларын гамәлгә ашыра;

- милләтара һәм конфессияара татулыкны ныгытуга, район территориясендә яшәүче Россия Федерациясе халыкларының телләренә һәм мәдәниятләренә ярдәм итүгә һәм үстерүгә, аз санлы халыкларның һәм башка милли азчылыкларның хокукларын тормышка ашыруга, мигрантларның социаль һәм мәдәни адаптациясен тәэмин итүгә, милләтара (этникара) конфликтларны профилактикалауга юнәлтелгән чаралар эшли һәм тормышка ашыра;;

-муниципаль районның хезмәт күрсәтелә торган административ участогында полиция участок уполномоченные вазыйфасын биләүче хезмәткәргә эш урыннары бирә;

- полиция участок уполномоченные вазыйфасын биләүче хезмәткәргә һәм аның гаилә әгъзаларына хезмәткәр тарафыннан күрсәтелгән вазифа буенча бурычларны үтәү чорында торак урыны бирә;

8) федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары белән җирле үзидарә органнарына тапшырылган аерым дәүләт вәкаләтләрен үтәү өлкәсендә:

- федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары нигезендә районның җирле үзидарә органнарына тапшырылган аерым дәүләт вәкаләтләрен гамәлгә ашыра  ;

- дәүләт вәкаләтләрен гамәлгә ашыру өчен бирелгән матди һәм финанс чараларын исәпкә алып бара һәм тиешле файдалануны тәэмин итә;

- федераль законнарда һәм Татарстан Республикасы законнарында билгеләнгән тәртиптә тапшырылган дәүләт вәкаләтләрен гамәлгә ашыру турында хисаплар тапшыра;

- район Советы карарлары нигезендә бирелгән аерым дәүләт вәкаләтләрен гамәлгә ашыру өчен район җирле үзидарә органнары карамагында булган матди ресурслардан һәм финанс чараларыннан өстәмә файдалануны тәэмин итә ;

- Россия Федерациясенең су законнарында билгеләнгән чикләрдә, район чикләрендә урнашкан су объектлары милекчесе вәкаләтләрен гамәлгә ашыра;

9) «Россия Федерациясендә җирле үзидарә оештыруның гомуми принциплары турында» 2003 елның 6 октябрендәге 131-ФЗ номерлы Федераль закон һәм «Татарстан Республикасында җирле үзидарә турында»2004 елның 28 июлендәге 45-ТРЗ номерлы Татарстан Республикасы Законы нигезендә :

- авыл җирлекләре чикләрендә Россия Федерациясе законнарында билгеләнгән вәкаләтләр чикләрендә Халыкны электр, җылылык һәм газ белән тәэмин итүне оештыра;

- җылылык белән тәэмин итү объектларын төзү, реконструкцияләү һәм (яки) модернизацияләү буенча бердәм җылылык белән тәэмин итүче оешма тарафыннан йөкләмәләрнең үтәлешен муниципаль контрольдә тотуны гамәлгә ашыра;

- авыл җирлекләренең торак пунктлары чикләрендә, парковкалар (парковка урыннары) оештыруны һәм функцияләвен тәэмин итүне дә кертеп, җирле әһәмияттәге юлларда юл хәрәкәте иминлеген тәэмин итә, автомобиль транспортында, шәһәр җир өсте электр транспортында һәм авыл җирлекләренең торак пунктлары чикләрендә юл хуҗалыгында муниципаль контрольне гамәлгә ашыра, юл хәрәкәтен оештыра, шулай ук автомобиль юлларын куллану һәм Россия Федерациясе законнары нигезендә юл эшчәнлеген гамәлгә ашыру өлкәсендә башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыра ;

- авыл җирлекләрендә яшәүче һәм аз керемле гражданнарны торак урыннарына мохтаҗ торак урыннары белән тәэмин итүне оештыра, муниципаль торак фондын төзүне һәм карап тотуны оештыра, торак төзелеше өчен шартлар тудыра, муниципаль торак контролен, шулай ук җирле үзидарә органнарының торак законнары нигезендә башка вәкаләтләрен гамәлгә ашыра;

- халыкка транспорт хезмәтләре күрсәтү өчен шартлар тудыра һәм авыл җирлекләре чикләрендә халыкка транспорт хезмәте күрсәтүне оештыруны тәэмин итә;

- үз вәкаләтләре чикләрендә терроризмны һәм экстремизмны профилактикалау, шулай ук авыл җирлекләре чикләрендә терроризм һәм экстремизм күренешләрен минимальләштерү һәм (яки) бетерү буенча чаралар күрүне тәэмин итә;

- авыл җирлекләре чикләрендә гадәттән тыш хәлләрне кисәтүдә һәм бетерүдә катнаша;

- халыкка китапханә хезмәте күрсәтүне, авыл җирлекләре китапханәләренең китапханә фондларының сакланышын тәэмин итүне һәм туплауны оештыра;

- авыл җирлекләре милкендә булган мәдәни мирас объектларын (тарихи һәм мәдәни һәйкәлләрне) саклауны, куллануны һәм популярлаштыруны, әлеге җирлекләр территорияләрендә урнашкан җирле (муниципаль) әһәмияттәге мәдәни мирас объектларын (тарихи һәм мәдәни ядкәрләрне) саклауны тәэмин итә;

- җирле традицион халык сәнгатен үстерү өчен шартлар тудыра, авыл җирлекләрендә халык сәнгатен саклап калу, торгызу һәм үстерүдә катнаша;

- авыл җирлекләренең территориаль планлаштыру документлары, җирдән файдалану һәм төзелеш кагыйдәләре, авыл җирлекләренең башка шәһәр төзелеше документлары проектларын район Советы раславына кертә һәм аларны тормышка ашыруны тәэмин итә (Россия Федерациясе Шәһәр төзелеше кодексында, башка федераль законнарда каралган очраклардан тыш), авыл җирлекләре территориясендә урнашкан капиталь төзелеш объектларын төзегәндә, үзгәртеп корганда объектларны файдалануга тапшыруга рөхсәтләр бирә., авыл җирлекләрен шәһәр төзелеше проектлауның җирле нормативларын раслый, җирләрне резервлый һәм муниципаль ихтыяҗлар өчен авыл җирлекләре чикләрендә җир кишәрлекләрен ала, авыл җирлекләре чикләрендә муниципаль җир контролен гамәлгә ашыра, Россия Федерациясе Шәһәр төзелеше кодексында каралган очракларда, биналарны, корылмаларны карап чыга һәм мондый тикшерүләр барышында ачыкланган бозуларны бетерү турында күрсәтмәләр бирә, индивидуаль торак төзелеше яисә бакча йортының планлаштырыла торган параметрлары һәм җир кишәрлегендә индивидуаль торак төзелеше объектын яки бакча йортын урнаштыру мөмкинлеге турында хәбәрнамәдә күрсәтелгән хәбәрнамәнең билгеләнгән параметрларга туры килүе турында хәбәрнамәне җибәрү, хәбәрнамәдә күрсәтелгән индивидуаль торак төзелеше яисә бакча йорты параметрларының планлаштырыла торган параметрларына туры килмәве һәм (яки) индивидуаль торак төзелеше объектын яки бакча йортын җир кишәрлегендә урнаштырырга ярамау турында хәбәрнамәләр, турында хәбәрнамә нигезендә яки несоответствии төзелгән яки үзгәртеп корылган объектның шәхси торак төзү яки бакча йорты таләпләргә туры килә торган шәһәр төзелеше эшчәнлеге турындагы законны төзегәндә яки объектлар, шәхси торак төзү яки бакча, йорт җир участокларында урнашкан территорияләрендә җирлекләре, карарлар җир кишәрлекләрен тартып алу турында түгел, кулланыла торган максатчан билгеләнеше буенча яки кулланыла торган законнарны бозып Россия Федерациясе, Россия Федерациясе Шәһәр төзелеше кодексында каралган очракларда үз белдеге белән төзелгән корылманы сүтүне яисә аны билгеләнгән таләпләргә туры китерүне гамәлгә ашыру;

- муниципаль урман контролен гамәлгә ашыра;

- территориаль оборона һәм гражданнар оборонасы, халыкны һәм авыл җирлекләрен табигый һәм техноген характердагы гадәттән тыш хәлләрдән яклау чараларын оештыра һәм тормышка ашыруны тәэмин итә;

- авыл җирлекләре территорияләрендә авария-коткару хезмәтләре һәм (яки) авария-коткару формированиеләре эшчәнлеген оештыруны, карап тотуны һәм оештыруны тәэмин итә;

- авыл җирлекләре территорияләрендә урнашкан су объектларында кешеләрнең иминлеген тәэмин итү, аларның тормышын һәм сәламәтлеген саклау буенча чараларны тормышка ашыруны тәэмин итә;

- авыл җирлекләре территориясендә дәвалау-савыктыру урыннарын һәм җирле әһәмияттәге курортларны булдыра, үстерүне һәм саклауны тәэмин итә, җирле әһәмияттәге махсус сакланыла торган табигый территорияләрне саклау һәм куллану өлкәсендә муниципаль контрольне гамәлгә ашыра;

- Россия Федерациясенең су законнары белән билгеләнгән чикләрдә су объектлары милекчесе вәкаләтләрен гамәлгә ашыра, халыкка аларны куллану чикләүләре турында хәбәр итә;

- муниципаль урман контролен гамәлгә ашыра;

- полициянең участок уполномоченныйлары вазыйфаларын биләүче хезмәткәрләргә җирлекләрнең хезмәт күрсәтелә торган административ участокларында эшләү өчен биналар бирә;

- 2017 елның 1 гыйнварына кадәр полиция участок уполномоченныйлары вазыйфаларын биләүче хезмәткәрләргә һәм аларның гаилә әгъзаларына күрсәтелгән вазифа буенча бурычларны үтәү чорында торак урыннары бирә;

- «коммерциясез оешмалар турында»12.01.1996 ел, № 7-ФЗ Федераль законның 31.1 һәм 31.3 статьяларында билгеләнгән вәкаләтләр кысаларында социаль юнәлешле коммерциячел булмаган оешмаларга ярдәм күрсәтүне тәэмин итә;;

- авыл җирлекләре ихтыяҗлары өчен ясалма җир кишәрлекләре булдыру өчен кирәкле эшләрне башкаруны тәэмин итә, федераль закон нигезендә ясалма җир участогы төзү турында килешү төзү хокукына ачык аукцион үткәрә;

- авыл җирлекләре чикләрендә коррупциягә каршы тору чараларын гамәлгә ашыра;

- «кадастр эшчәнлеге турында» 24.07.2007 ел, № 221-ФЗ Федераль закон нигезендә, авыл җирлекләре территориясендә Комплекслы кадастр эшләрен башкаруда катнаша;

10) башка вәкаләтләр:

- муниципаль хезмәтләр реестрын формалаштыру һәм алып бару тәртибен билгели;

- муниципаль архив эшчәнлеген тәэмин итә;

- үз вәкаләтләре чикләрендә федераль законнар нигезендә халыкара һәм тышкы икътисадый элемтәләрне гамәлгә ашыра;

- адресация объектларына адресларны бирә, адресларны үзгәртә, юкка чыгара, урам-юл челтәре элементларына (федераль әһәмияттәге автомобиль юлларыннан, региональ яки муниципальара әһәмияттәге автомобиль юлларыннан тыш), районның авылара территориясе чикләрендә планлаштыру структурасы элементларына исемнәрен бирә, мондый атамаларны үзгәртә, юкка чыгара, Дәүләт адреслы реестрында мәгълүматны урнаштыра.;

- Россия Федерациясендә муниципаль-шәхси партнерлык өлкәсендә ачык партнер булып тора һәм «Россия Федерациясендә дәүләт-хосусый партнерлык, муниципаль-хосусый партнерлык һәм Россия Федерациясенең аерым закон актларына үзгәрешләр кертү турында»13.07.2015 ел, № 224-ФЗ Федераль законның 18 статьясындагы 2 өлешендә каралган вәкаләтләрне гамәлгә ашыруга вәкаләтле орган булып тора.

- районның җирле әһәмияттәге мәсьәләләре буенча, законнар, әлеге Устав, район Советы карарлары белән район Советы, район башлыгы яки башка җирле үзидарә органнары вәкаләтләреннән тыш, бүтән вәкаләтләрне гамәлгә ашыра.

2. Район башкарма комитеты җирле әһәмияттәге мәсьәләләрне хәл итү буенча түбәндәге вәкаләтләрне башкара::

- Музейлар булдыра ;

- опека һәм попечительлек эшчәнлеген тормышка ашыруда катнаша;

- район территориясендә җирле милли-мәдәни мохтариятләрнең хокукларын тормышка ашыру белән бәйле эшчәнлекне тормышка ашыру өчен шартлар тудыра ;

- Россия Федерациясе халыкларының милли-мәдәни үсешенә һәм район территориясендә милләтара мөнәсәбәтләр өлкәсендәге чараларны тормышка ашыруга ярдәм итә;

- 2008 елның 31 декабренә аларның карамагында булган югары белем бирү муниципаль мәгариф оешмаларын гамәлгә куючы функцияләрен гамәлгә ашыра;

- туризмны үстерү өчен шартлар тудыра;

- кеше хокукларын тәэмин итүгә җәмәгать контролен һәм мәҗбүри тоту урыннарында булган затларга ярдәм күрсәтә;

- «Россия Федерациясендә инвалидларны социаль яклау турында»1995 елның 24 ноябрендәге 181-ФЗ номерлы Федераль закон нигезендә инвалидларның иҗтимагый берләшмәләренә, шулай ук Гомумроссия инвалидлар иҗтимагый берләшмәләре оештырган оешмаларга ярдәм күрсәтә ;

- «кан һәм аның компонентларының донорлыгы турында»20.07.2012 ел, № 125-ФЗ Федераль законда каралган чараларны гамәлгә ашыра ;

- законнарда каралган нотариаль гамәлләрне, торак пунктта урнашкан торак пунктта нотариус булмаган очракта, башкара;

- федераль законнар белән билгеләнгән тәртиптә һәм шартларда оешмалар тарафыннан хезмәт күрсәтү сыйфатын бәйсез бәяләүне оештыру өчен шартлар тудыра, шулай ук ведомство буйсынуындагы оешмалар җитәкчеләре эшчәнлеген бәяләгәндә оешмалар тарафыннан хезмәт күрсәтү шартларын бәйсез бәяләү нәтиҗәләрен куллану һәм оешмалар тарафыннан хезмәт күрсәтү шартларын бәйсез бәяләү нәтиҗәләре буенча ачыкланган җитешсезлекләрне бетерү буенча чаралар күрүне контрольдә тоту, федераль законнар нигезендә, оешмалар тарафыннан хезмәт күрсәтү шартларын бәйсез бәяләү нәтиҗәләре буенча ачыкланган җитешсезлекләрне бетерү буенча чаралар күрү өчен шартлар тудыра;

- «Россия Федерациясендә хокук бозуларны профилактикалау системасы нигезләре турында»23.06.2016 № 182-ФЗ Федераль законда каралган хокук бозуларны профилактикалау өлкәсендәге чараларны гамәлгә ашыра ;

- инвалидлар, сәламәтлекләре чикләнгән затлар, адаптив физик культура һәм адаптив спорт үсешенә ярдәм итә;

- «кулланучылар хокукларын яклау турында»07.02.1992 ел, № 2300-1 Россия Федерациясе Законында каралган кулланучылар хокукларын яклау чараларын тормышка ашыра ;

- полиция участок уполномоченные вазыйфасын биләп торучы хезмәткәргә һәм аның гаилә әгъзаларына хезмәткәр тарафыннан күрсәтелгән вазыйфаны биләү чорында торак урыны бирә;

- алкогольле, наркотик яки башка токсик исерек хәлдә булган затларга ярдәм күрсәтү чараларын гамәлгә ашыра;

- "Россия Федерациясендә стратегик планлаштыру турында" 2014 елның 28 июнендәге 172-ФЗ номерлы Федераль законда каралган стратегик планлаштыру өлкәсендә.

3. Район башкарма комитеты, законнар, әлеге Устав, район Советы карарлары белән район Советы, район башлыгы яки башка җирле үзидарә органнары вәкаләтләреннән тыш, районның җирле әһәмияттәге мәсьәләләре буенча башка вәкаләтләрне дә башкара.

4. Район башкарма комитеты Муниципаль контрольне гамәлгә ашыруга вәкаләтле орган булып тора.

Муниципаль контроль өлкәсендә район Башкарма комитеты вәкаләтләренә түбәндәгеләр керә:

1) Тиешле территориядә муниципаль контрольне оештыру һәм гамәлгә ашыру. Муниципаль контроль төрләре һәм аларны гамәлгә ашыруга вәкаләтле җирле үзидарә органнары исемлеге район Советы билгеләгән тәртиптә алып барыла.;

2) җирле үзидарә органнарына гамәлгә ашыру вәкаләтләре бирелгән региональ дәүләт контролен (күзәтчелеген) оештыру һәм гамәлгә ашыру;

3) эшчәнлекнең тиешле өлкәләрендә муниципаль контрольне гамәлгә ашыруның административ регламентларын эшләү, Татарстан Республикасы башкарма хакимиятенең вәкаләтле органнары тарафыннан раслана торган типлаштырылган административ регламентлар, региональ дәүләт контролен (күзәтчелеген) гамәлгә ашыруның административ регламентларын эшләү, аны гамәлгә ашыру вәкаләтләре җирле үзидарә органнарына бирелгән. Күрсәтелгән административ регламентларны эшләү һәм кабул итү Татарстан Республикасы норматив хокукый актларында билгеләнгән тәртиптә гамәлгә ашырыла;

4) тиешле эшчәнлек өлкәләрендә муниципаль контрольнең нәтиҗәлелеген мониторинглауны оештыру һәм уздыру, аны уздыру күрсәткечләре һәм методикасы Россия Федерациясе Хөкүмәте тарафыннан раслана;

5) федераль законнарда, законнарда һәм Татарстан Республикасының башка норматив хокукый актларында каралган башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыру.

Муниципаль контрольне турыдан-туры гамәлгә ашыру функцияләре район Башкарма комитеты органнарына мондый органнарның статусын билгеләүче хокукый актлар нигезендә йөкләнергә мөмкин.

Муниципаль контроль төрләрен оештыру һәм гамәлгә ашыру "Россия Федерациясендә дәүләт контроле (күзәтчелеге) һәм муниципаль контроль турында" 2020 елның 31 июлендәге 248-ФЗ номерлы Федераль закон белән җайга салына.

5. Район башкарма комитеты җирле әһәмияттәге мәсьәләләрне хәл иткәндә, терроризмны профилактикалауда катнашу, шулай ук аның нәтиҗәләрен минимальләштерү һәм (яки) бетерү буенча:

1) терроризмны профилактикалау, шулай ук аның күренешләре нәтиҗәләрен минимальләштерү һәм (яки) бетерү өлкәсендә муниципаль программаларны эшли һәм тормышка ашыра;;

2) муниципаль берәмлекләрдә терроризмның асылын һәм аның иҗтимагый куркынычын аңлату, шулай ук гражданнарда терроризм идеологиясен булдыру буенча, шул исәптән мәгълүмати материаллар, басма продукция тарату, аңлату эшләре алып бару һәм башка чаралар үткәрү юлы белән, мәгълүмат-пропаганда чараларын оештыра һәм үткәрә ;

3) террорчылыкны профилактикалау, шулай ук федераль башкарма хакимият органнары һәм (яки) Татарстан Республикасы башкарма хакимияте органнары тарафыннан оештырыла торган аның күренешләре нәтиҗәләрен минимальләштерү һәм (яки) бетерү чараларында катнаша;;

4) муниципаль милектә булган яки җирле үзидарә органнары карамагында булган объектларның террорчылыкка каршы якланышына карата таләпләрне үтәүне тәэмин итә;

5) терроризмны профилактикалауда катнашу мәсьәләләре буенча, шулай ук аның күренешләренең нәтиҗәләрен минимальләштерү һәм (яки) бетерү мәсьәләләре буенча тәкъдимнәрне Татарстан Республикасы башкарма хакимияте органнарына җибәрә ;

6) террорчылыкны профилактикалауда катнашу буенча җирле әһәмияттәге мәсьәләләрне хәл итү буенча, шулай ук аның күренешләре нәтиҗәләрен минимальләштерү һәм (яки) бетерү буенча башка вәкаләтләрне гамәлгә ашыра.

45нче  Маддә. Район Башкарма комитеты җитәкчесе

1. Район башкарма комитетын Башкарма комитет җитәкчесе җитәкли.

2. Район Башкарма комитеты җитәкчесе әлеге вазифага контракт буенча билгеләнүче Җирле үзидарәнең вазыйфаи заты булып тора.

3. Район Башкарма комитеты җитәкчесе үз вәкаләтләрен даими нигездә башкара.

4. Аерым оештыру-боеру функцияләрен гамәлгә ашыру өчен район Башкарма комитеты җитәкчесе урынбасарлары бар.

Район Башкарма комитеты җитәкчесе вәкаләтләре вакытыннан алда туктатылган яки аңа карата процессуаль мәҗбүри чаралар кулланылган очракта, вакытлыча сак астына алынган яки эштән читләшкән очракта (авыруга яки отпускка бәйле рәвештә) яки аның үз вазыйфаларын вакытлыча башкару мөмкин булмаган очракта, аның вәкаләтләре вазыйфаларны билгеләнгән бүлешү нигезендә район Башкарма комитеты җитәкчесе урынбасарларының берсе вакытлыча башкара.

5. Район Башкарма комитеты җитәкчесе эшмәкәрлек, шулай ук башка түләүле эшчәнлек белән, мөгаллимлек, фәнни һәм башка иҗади эшчәнлекләрдән тыш, шөгыльләнә алмый. Шул ук вакытта мөгаллимлек, фәнни һәм башка иҗади эшчәнлек бары тик чит ил дәүләтләре, халыкара һәм чит ил оешмалары, чит ил гражданнары һәм гражданлыгы булмаган затлар хисабына гына финанслана алмый, әгәр Россия Федерациясенең халыкара килешүендә яки Россия Федерациясе законнарында башкача каралмаган булса. Район Башкарма комитеты җитәкчесе, әгәр Россия Федерациясенең халыкара шартнамәсе яки Россия Федерациясе законнары белән башкасы каралмаган булса, идарә органнары, попечительлек яки Күзәтчелек советлары, Россия Федерациясе территориясендә эшләүче чит ил коммерцияле булмаган хөкүмәтнеке булмаган оешмаларының башка органнары, аларның структур бүлекчәләре составына керергә хокуклы түгел.

6. Район Башкарма комитеты җитәкчесе «Коррупциягә каршы көрәш турында» 2008 елның 25 декабрендәге 273-ФЗ номерлы Федераль законы, «Дәүләт вазыйфаларын биләүче затларның һәм башка затларның чыгымнарының аларның керемнәренә туры килүен тикшереп тору турында» 2012 елның 3 декабрендәге 230-ФЗ номерлы Федераль законы, «Аерым категория затларның счетларын (кертемнәр) ачуны һәм аларның керемнәрен тыю турында» 2013 елның 7 маендагы 79-ФЗ номерлы Федераль закон белән билгеләнгән чикләүләрне, тыюларны үтәргә, чит ил банкларында акча чараларын һәм кыйммәтләрне сакларга, чит ил банкларында, Россия Федерациясе территориясеннән читтә урнашкан чит ил финанс инструментларын белү һәм (яки) куллану.

46 нчы Маддә. Район Башкарма комитеты җитәкчесен билгеләү тәртибе

1. Район Башкарма комитеты җитәкчесен билгеләү конкурс нигезендә башкарыла.

Конкурс шартлары, аны үткәрү датасы, вакыты һәм урыны турында белешмәләр, контракт проекты массакүләм мәгълүмат чараларында конкурс уздырылган көнгә кадәр 20 көннән дә соңга калмыйча басылып чыгарга тиеш.

2. Конкурсны үткәрү өчен Конкурс комиссиясе төзелә. Конкурс комиссиясе әгъзаларының гомуми саны район Советы тарафыннан билгеләнә.

Конкурс комиссиясе әгъзаларының яртысы район Советы, ә икенче яртысы Татарстан Республикасы Президенты (Татарстан Республикасы Премьер-министры) итеп билгеләнә.

3. Зат район Башкарма комитеты җитәкчесе вазыйфасына конкурс нәтиҗәләре буенча конкурс комиссиясе тарафыннан тәкъдим ителгән кандидатлар арасыннан район Советы тарафыннан билгеләнә.

4. Район Башкарма комитеты җитәкчесе өчен контракт шартлары район Советы тарафыннан раслана. Федераль закон яисә Татарстан Республикасы законы белән районның җирле үзидарә органнарына аерым дәүләт вәкаләтләрен тапшырганда, контрактка Татарстан Республикасы Законында билгеләнгән шартлар кертелә.

5. Район Башкарма комитеты җитәкчесе белән килешү район башлыгы тарафыннан төзелә.

47нче Маддә. Район Башкарма комитеты җитәкчесенең вәкаләтләре вакыты

1. Район Советы  Башкарма комитеты җитәкчесе вазыйфасына билгели, ул башкарма комитет җитәкчесе вазыйфасына (яңа чакырылыш Район Советы эшли башлаган көнгә кадәр, әмма   биш да ким булмаган вакытка) зат билгеләү турында Карар кабул иткән Район Советы вәкаләтләре вакытына төзелә.

2. Район Советы вәкаләтләре вакыты чыккач, район Башкарма комитеты җитәкчесе үз вәкаләтләрен билгеләнгән тәртиптә район Башкарма комитетының яңа җитәкчесе билгеләнгәнче дәвам итә.

 

 

48 нче Маддә. Район Башкарма комитеты җитәкчесе вәкаләтләре

Башкарма комитет җитәкчесе:

1) район Башкарма комитеты эшчәнлеге белән җитәкчелек итә һәм район Башкарма комитеты вәкаләтләренә кергән вәкаләтләрне башкаруы өчен шәхси җавап тота ;

2) район Советы, район Башлыгы, районның башка җирле үзидарә органнары һәм башка муниципаль берәмлекләр, дәүләт хакимияте органнары, гражданнар һәм оешмалар белән мөнәсәбәтләрдә район Башкарма комитеты исеменнән эш йөртә;

3) район Советы каравына район бюджеты проектларын һәм аның үтәлеше турында хисапларны тәкъдим итә;

4) район Советы каравына районның социаль-икътисадый үсеше стратегиясе проектларын һәм аларның үтәлеше турында хисапларны тәкъдим итә;

5) район Советы раславына район Башкарма комитеты структурасы проектын кертә, район Башкарма комитетының штат расписаниесен раслый, хезмәткәрләрнең билгеләнгән чик саны һәм хезмәт өчен түләү фонды белән расланган структурага туры китереп, район Советы раславына кертә, район Башкарма комитетының штат расписаниесен раслый.;

6) район Башкарма комитеты җитәкчесе урынбасарларын билгели һәм вазыйфадан азат итә, алар арасында вазыйфаларны бүлә, муниципаль хезмәткәрләрне һәм район Башкарма комитетының башка хезмәткәрләрен вазыйфага билгели һәм вазыйфадан азат итә, аларның эшчәнлеген контрольдә тота, аларга карата кызыксындыру һәм дисциплинар җаваплылык чараларын куллана;

7) расланган бюджет нигезендә үз вәкаләтләре чикләрендә район чаралары белән эш итә;

8) муниципаль бурыч алулар, муниципаль кыйммәтле кәгазьләр чыгару, кредитлар алу, муниципаль милекне залогка тапшыру һәм муниципаль гарантияләр бирү юлы белән район Советы карарлары нигезендә гамәлгә ашыра;

9) район Башкарма комитеты тарафыннан федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары белән җирле үзидарә органнарына тапшырылган аерым дәүләт вәкаләтләрен гамәлгә ашыруны гамәлгә ашыра һәм (яисә) гамәлгә ашыруны тәэмин итә, аларның үтәлеше өчен персональ җавап тота; тиешле законнар нигезендә һәм үтәү йөзеннән тапшырылган дәүләт вәкаләтләрен гамәлгә ашыруга бәйле мәсьәләләр буенча хокукый актлар чыгара;;

10) район Башкарма комитеты компетенциясенә кертелгән җирле әһәмияттәге мәсьәләләр буенча хокукый актлар, шулай ук Башкарма комитет эшен оештыру мәсьәләләре буенча хокукый актлар чыгара.;

11) елына кимендә бер тапкыр яки район башлыгы таләбе буенча, район Советы район советына үз эшчәнлеге һәм Башкарма комитет эшчәнлеге турында хисап бирә.;

12) халыкка даими рәвештә район Башкарма комитеты эшчәнлеге турында хәбәр итә, район башкарма комитеты хезмәткәрләре тарафыннан гражданнарны кабул итүне оештыра, айга бер тапкырдан да ким булмаган күләмдә гражданнарны кабул итә, гражданнарның тәкъдимнәрен, гаризаларын һәм шикаятьләрен карый, алар буенча карарлар кабул итә;

13) дәүләт һәм башка органнарда район мәнфәгатьләрен тәэмин итү һәм яклау буенча чаралар күрә, район Башкарма комитеты исеменнән судка гариза  , ышанычнамәләр бирә;

14) район Башкарма комитеты органнары турындагы нигезләмәләрнең проектларын район Советына раслауга тәкъдим итә ;

15) район Советы билгеләгән тәртиптә район Башкарма комитеты органнары җитәкчеләрен вазыйфага билгели һәм вазыйфадан азат итә ;

16) район башлыгы тәкъдиме белән районның финанс-бюджет палатасы рәисен, районның милек һәм җир мөнәсәбәтләре палатасы рәисен билгели һәм аларның отставкасын кабул итә;

17) район Советы каршында  контрольдә  тора һәм хисап тота;

18) Башкарма комитет тарафыннан федераль законнар һәм Россия Федерациясе субъекты законнары белән җирле үзидарә органнарына тапшырылган җирле әһәмияттәге мәсьәләләрне һәм аерым дәүләт вәкаләтләрен гамәлгә ашыруны тәэмин итә;

19) Россия Федерациясе гражданлыгын яисә чит ил гражданлыгын туктату турында муниципаль берәмлек башлыгына язма рәвештә хәбәр итәргә бурычлы - Россия Федерациясе халыкара шартнамәсе нигезендә чит ил гражданы җирле үзидарә органнарына сайланырга, чит ил гражданлыгы (ялгызлык) алу яисә чит ил гражданы территориясендә даими яшәү хокукын раслаучы чит ил гражданы яисә Россия Федерациясенең халыкара шартнамәсе нигезендә җирле үзидарә органнарына сайланырга хокукы булган чит ил гражданының яисә башка документ алу хокукына ия., ләкин Россия Федерациясе гражданлыгы йә чит ил гражданлыгы туктатылганнан яисә чит ил гражданлыгы (ярдәмгә алу), йә әлеге пунктта каралган яшәүгә рөхсәт яисә башка документ алганнан соң биш эш көненнән дә соңга калмыйча.

20) Устав, район Советы карарлары һәм төзелгән контракт,башка вәкаләтләр нигезендә законнарны гамәлгә ашыра.   

49нчы Маддә. Район Башкарма комитеты җитәкчесе вәкаләтләрен вакытыннан алда туктату

1. Район Башкарма комитеты җитәкчесе вәкаләтләре вакытыннан алда туктатыла:

1) Вафат булу;

2) үз теләге беләнэштэн китү (отставка);

3) әлеге маддәнең  2 яки 3өлеше нигезендә контракт өзелү;

4) «Россия Федерациясендә җирле үзидарә оештыруның гомуми принциплары турында»2003 елның 6 октябрендәге 131-ФЗ номерлы Федераль законның 74 статьясы нигезендә вазыйфадан читләштерү ;

5) суд тарафыннан эшкә яраксыз яисә чикләнгән эшчән дип тану;

6) суд тарафыннан хәбәрсез югалган дип тану яисә вафат булган дип игълан итү;

7) судның гаепләү карарының үз көченә керүе;

8) Россия Федерациясеннән читкә даими яшәү өчен чыгу;

9) Россия Федерациясе гражданлыгын йә чит ил гражданлыгын туктату - аның нигезендә чит ил гражданы җирле үзидарә органнарына сайланырга, чит ил гражданлыгы (ярдәмгә алу) яисә чит ил гражданы яисә чит ил гражданы территориясендә даими яшәү хокукын раслаучы башка документ булырга хокуклы, аның нигезендә чит ил гражданы җирле үзидарә органнарына сайланырга, чит ил гражданы яисә чит ил гражданы яисә Россия Федерациясенең халыкара шартнамәсе нигезендә җирле үзидарә органнарына сайланырга хокуклы булган чит ил гражданы яисә чит ил гражданының даими яшәү хокукын раслаучы башка документ булырга, әгәр Россия Федерациясенең халыкара килешүендә башкасы каралмаган булса;

10) хәрби хезмәткә чакырылу яки аны алыштыручы альтернатив граждан хезмәтенә җибәрү;

11) «Россия Федерациясендә җирле үзидарә оештыруның гомуми принциплары турында»06.10.2003 ел, № 131-ФЗ Федераль законның 13 статьясы нигезендә гамәлгә ашырыла торган районны үзгәртү ;

12) район чикләрен үзгәртү нәтиҗәсендә килеп чыккан сайлаучыларның санын 25% тан арттыру ;

13) район Башлыгының, район Башкарма комитеты җитәкчесе вәкаләтләрен башкаручы вазыйфасына керешүе;

14) турыдан-туры ихтыяр белдерү юлы белән кабул ителгән карарны гамәлгә ашыру өчен таләп ителә торган муниципаль хокукый актны бастырып чыгару срогын бозу ;

15) «Коррупциягә каршы тору турында» 25.12.2008 ел, № 273-ФЗ Федераль законда, «дәүләт Вазыйфаларын биләүче затларның һәм башка затларның чыгымнарының аларның керемнәренә туры килүен контрольдә тоту турында» 03.12.2012 ел, № 230-ФЗ, «Аерым категория затларның аерым категорияләренә Россия Федерациясе территориясеннән читтә урнашкан чит ил банкларында счетлар (кертемнәр) ачуны һәм саклауны, акчалата акчаларны һәм кыйммәтләрне саклауны тыю турында " 07.05.2013 ел, № 79-ФЗ Федераль законда, чит ил финанс инструментларына ия булу һәм (яки) алардан файдалану»  Федераль законда билгеләнгән чикләүләрне, тыюларны, бурычларны үтәмәүләрне үтәмәү.

2. Башкарма комитет җитәкчесе белән Контракт яклар килешүе буенча яки гариза нигезендә суд тәртибендә өзелергә мөмкин:

1) контракт шартларын бозуга бәйле рәвештә, җирле әһәмияттәге мәсьәләләрне хәл итүгә кагылышлы өлешендә, шулай ук әлеге Уставның 45 статьясындагы 5 өлешендә билгеләнгән чикләүләрне үтәмәүгә бәйле рәвештә, район Советы яисә район башлыгы тарафыннан;

2) Татарстан Республикасы Президенты (Татарстан Республикасы Премьер-министры) - контракт шартларын федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары белән җирле үзидарә органнарына тапшырылган аерым дәүләт вәкаләтләрен гамәлгә ашыруга кагылышлы өлешендә, шулай ук әлеге Уставның 45 статьясындагы 5 өлешендә билгеләнгән чикләүләрне үтәмәүгә бәйле рәвештә, контракт шартларын бозуга бәйле рәвештә;

3) район Башкарма комитеты җитәкчесе - районның җирле үзидарә органнары һәм (яки) Татарстан Республикасы дәүләт хакимияте органнары тарафыннан контракт шартларын бозуга бәйле рәвештә.

3. Район Башкарма комитеты җитәкчесе белән Контракт Татарстан Республикасы Президенты (Татарстан Республикасы Премьер-министры) гаризасы нигезендә, «коррупциягә каршы тору турында» 25.12.2008 ел, № 273-ФЗ Федераль закон, «дәүләт Вазыйфаларын биләүче затларның һәм башка затларның чыгымнарының аларның керемнәренә туры килүен тикшереп тору турында " 03.12.2012 ел, № 230-ФЗ «Аерым категория затларга Россия Федерациясе территориясеннән читтә урнашкан чит ил банкларында счетлар (кертемнәр) ачарга һәм аларны саклауны, чит ил финанс инструментларына ия булуны һәм (яки) алардан файдалануны тыю турында» 07.05.2013 ел, № 79-ФЗ Федераль закон нигезендә керемнәре, чыгымнары, мөлкәте һәм мөлкәти характердагы йөкләмәләре турында Россия Федерациясе законнары нигезендә тапшырыла торган белешмәләрнең дөреслеген һәм тулылыгын тикшерү нәтиҗәсендә ачыкланган Федераль закон белән билгеләнгән чикләүләрне, тыюларны, бурычларны үтәмәүгә бәйле рәвештә, суд тәртибендә өзелергә мөмкин.

 

VI бүлек. РАЙОН СОВЕТЫ, РАЙОН БАШЛЫГЫ ҺӘМ РАЙОН БАШКАРМА КОМИТЕТЫ АРАСЫНДАГЫ МӨНӘСӘБӘТЛӘР

 

50 нче Маддә. Район Советы, район башлыгы һәм район Башкарма комитетының үзара хезмәттәшлеге нигезләре

1. Әлеге Уставта билгеләнгән вәкаләтләрне бүлү нигезендә район Советы, район башлыгы һәм район Башкарма комитеты үз вәкаләтләрен мөстәкыйль гамәлгә ашыралар.

2. Район Советы һәм район Башкарма комитеты районның икътисади һәм социаль үсеше процесслары белән нәтиҗәле идарә итү максатыннан, законнарда, әлеге Уставта билгеләнгән формаларда һәм аның халкы мәнфәгатьләрендә хезмәттәшлек итәргә тиеш.

3. Район Советы һәм район Башкарма комитеты кабул ителгән хокукый актларны кул куйган көннән җиде көн эчендә бер-берсенә җибәрәләр.

4. Район Советы, район башлыгы район Башкарма комитеты җитәкчесенә район Башкарма комитетының хокукый актларын кабул итү, гамәлдән чыгару, үзгәртү турында тәкъдим белән, район Башкарма комитетының башка вазыйфаи затларына мөрәҗәгать итәргә хокуклы, шулай ук аларны суд тәртибендә шикаять бирергә хокуклы.

5. Район Башкарма комитеты җитәкчесе район Советына, район башлыгына район Советының хокукый актларын кабул итү, гамәлдән чыгару, үзгәртү турында тәкъдим белән мөрәҗәгать итәргә хокуклы, шулай ук аларга суд тәртибендә шикаять бирергә хокуклы.

6. Район башлыгы район Башкарма комитеты җитәкчесенә район Советының эш планнарын һәм район Советы карарлары проектларын район Советы Регламентында билгеләнгән тәртиптә җибәрә.

7. Район Советы утырышларында, аның органнары утырышларында, район башлыгы үткәрә торган утырышларда киңәш бирү тавышы хокукы белән район Башкарма комитеты җитәкчесе, аның урынбасарлары яки алар тарафыннан вәкаләтле затлар катнаша ала. Вазыйфаи затлар, район Башкарма комитеты булганда, язма чакыру булса, катнашу Район Советы утырышында.

8. Район Башкарма комитеты җитәкчесе үткәргән утырышларда район башлыгы, район Советы депутатлары да катнашырга хокуклы.

51 нче Маддә. Җирле үзидарә органнары арасында бәхәсләрне хәл итү

Районның җирле үзидарә органнары арасында аларның вәкаләтләрен гамәлгә ашыру мәсьәләләре буенча бәхәсләр килештерү процедураларын үткәрү юлы белән йә суд тәртибендә хәл ителә.

 

VII бүлек . РАЙОННЫҢ БАШКА ҖИРЛЕ ҮЗИДАРӘ ОРГАННАРЫ

52 нче Маддә. Районның контроль-хисап палатасы

1. Районның контроль-хисап палатасы даими эшләүче, тышкы муниципаль финанс контроле органы булып тора һәм район Советы тарафыннан  төзелә.

2. Районның контроль-хисап палатасы рәис, рәис урынбасары һәм аудиторлардан тора.

Контроль-хисап палатасы рәисе муниципаль вазифаны били, контроль – хисап палатасы инспекторы-муниципаль хезмәткәр.

3. Район Контроль-хисап палатасының оештыру һәм эшчәнлек тәртибе, вәкаләтләре Россия Федерациясе Бюджет кодексы, 07.02.2011 ел, № 6-ФЗ «Россия Федерациясе субъектлары һәм муниципаль берәмлекләрнең контроль-хисап органнарын оештыруның һәм аларның эшчәнлегенең гомуми принциплары турында», «Россия Федерациясендә җирле үзидарә оештыруның гомуми принциплары турында» 06.10.2003 ел, № 131-ФЗ федераль законнар, башка федераль законнар һәм Россия Федерациясенең башка норматив хокукый актлары, муниципаль норматив хокукый актлар белән билгеләнә.

Федераль законнарда билгеләнгән очракларда һәм тәртиптә, районның Контроль-хисап палатасы эшен һәм эшчәнлеген хокукый җайга салу шулай ук Татарстан Республикасы законнары белән гамәлгә ашырыла.

 

53 нче Маддә. Районның финанс-бюджет палатасы

1. Районның финанс-бюджет палатасы җирле үзидарәнең даими эшләүче финанс органы булып тора,түбәндәге эшләрне гамәлга ашыра:

- район бюджеты проектын төзү (бюджет проекты һәм уртача вакытка исәпләнгән финанс планы);

- район бюджеты проектын (бюджет проекты һәм уртача вакытка исәпләнгән финанс планы) кирәкле документлар һәм материаллар белән район башкарма комитетына раслау өчен район Советына кертү;

- район бюджеты үтәлешен оештыру;

- бюджет хисабын төзү тәртибен билгеләү;

- җирле үзидарә финанс органының Россия Федерациясе Бюджет кодексында һәм (яисә) аның нигезендә кабул ителә торган районның бюджет хокук мөнәсәбәтләрен җайга сала торган муниципаль норматив хокукый актларында билгеләнгән бюджет вәкаләтләре (статья 2007 елның 2 августындагы 38-ТРЗ номерлы Татарстан Республикасы законы редакциясендә).

2. Җирле үзидарә финанс органы вәкаләтләрен гамәлгә ашырганда районның финанс-бюджет Палатасы районның Башкарма комитетына хисап тота.

3. Районның финанс-бюджет палатасы үз эшчәнлеген законнар, әлеге Устав һәм муниципаль норматив хокукый актлар нигезендә башкара.

Районның финанс-бюджет палатасы рәисе район башлыгы тәкъдиме белән район Башкарма комитеты җитәкчесе итеп билгеләнә. Районның финанс-бюджет палатасы рәисе Россия Федерациясе Хөкүмәте вәкаләтле федераль башкарма хакимият органы тарафыннан билгеләнгән квалификация таләпләренә җавап бирүче затлардан вазыйфага билгеләнә.

4. Районның финанс-бюджет палатасы рәисе район җирле үзидарәсенең вазыйфаи заты булып тора, районның финанс органы эшчәнлегенә җитәкчелек итә һәм аның эшен оештыра.

5. Районның финанс-бюджет палатасының район гербы төшерелгән герблы мөһере   һәм үз исеме язылган  бланкларга ия.

6. Районның финанс-бюджет палатасы эшчәнлеген тәэмин итү чыгымнары район бюджетында Россия Федерациясе бюджетларының чыгымнары классификациясе нигезендә аерым юл белән карала.

 

54 нче Маддә. Районның Мөлкәт һәм җир мөнәсәбәтләре палатасы

1. Районның Мөлкәт һәм җир мөнәсәбәтләре палатасы үз вәкаләтләре чикләрендә муниципаль милек белән, шул исәптән район милкендә булган җир кишәрлекләре, акцияләр, Хуҗалык җәмгыятьләренең устав капиталларында өлешләр (кертемнәр) белән идарә итүне гамәлгә ашыручы җирле үзидарә органы булып тора.

Районның Мөлкәт һәм җир мөнәсәбәтләре палатасы Россия Федерациясе Хөкүмәте вәкаләтле федераль башкарма хакимият органы тарафыннан билгеләнгән тәртиптә муниципаль милек реестрын алып бара.

Районның милек һәм җир мөнәсәбәтләре палатасы үз вәкаләтләрен тормышка ашырганда район башкарма комитетына хисап тота.

2. Мөлкәт һәм җир мөнәсәбәтләре палатасы үз эшчәнлеген законнар, әлеге Устав һәм муниципаль норматив хокукый актлар нигезендә башкара.

3. Милек һәм җир мөнәсәбәтләре палатасы рәисе район башлыгы тәкъдиме белән район Башкарма комитеты җитәкчесе итеп билгеләнә.

4. Милек һәм җир мөнәсәбәтләре палатасы рәисе район җирле үзидарәсенең вазифаи заты булып тора, милек һәм җир мөнәсәбәтләре идарәсе эшчәнлегенә җитәкчелек итә һәм аның эшен оештыра.

5. Милек һәм җир мөнәсәбәтләре палатасының район гербы сурәтләнгән мөһер һәм үз исеме язылган  бланкларга ия.

6. Милек һәм җир мөнәсәбәтләре палатасы эшчәнлеген тәэмин итү чыгымнары район бюджетында Россия Федерациясе бюджетларының чыгымнары классификациясе нигезендә аерым юл белән карала.

 

VIII бүлек. САЙЛАУ КОМИССИЯСЕ

55нче Маддә. Район сайлау комиссиясе

1. Район сайлау комиссиясе муниципаль сайлаулар, җирле референдум, депутат, җирле үзидарәнең сайланулы органы әгъзасы, җирле үзидарәнең сайланулы вазыйфаи затын чакыртып алу, район чикләрен үзгәртү, районны үзгәртү мәсьәләләре буенча тавыш бирүне әзерләүне һәм үткәрүне оештыра.

2. Районның сайлау комиссиясе җирле үзидарә органнары структурасына керми торган муниципаль орган булып тора.

3. Район сайлау комиссиясе «Россия Федерациясе гражданнарының сайлау хокукларының һәм референдумда катнашу хокукының төп гарантияләре турында» 12.06.2002 ел, № 67-ФЗ Федераль закон, Татарстан Республикасы Сайлау кодексы белән билгеләнгән тәртиптә район Советы тарафыннан төзелә.

4. Район сайлау комиссиясенең вәкаләтләре вакыты биш ел тәшкил итә.

5. Район сайлау комиссиясе хәлиткеч тавыш бирү хокукы белән 8 әгъзадан тора.

6. Район сайлау комиссиясе эшчәнлеген финанс ягыннан тәэмин итү район бюджетында Россия Федерациясе бюджетларының чыгымнары классификациясе нигезендә аерым юл белән күздә тотыла.

7. Район сайлау комиссиясенең вәкаләтләре, аның эшчәнлеге тәртибе һәм гарантияләре федераль законнар, Татарстан Республикасы законнары, әлеге устав белән җайга салына. Район Советы мөрәҗәгате нигезендә кабул ителгән Татарстан Республикасы Үзәк сайлау комиссиясе карары буенча район сайлау комиссиясенең вәкаләтләре территориаль сайлау комиссиясенә йөкләнә ала.

IX бүлек. МУНИЦИПАЛЬ ХЕЗМӘТ УЗУ ҺӘМ МУНИЦИПАЛЬ ВАЗЫЙФАЛАРНЫ БИЛӘҮ

56 нчы Маддә. Гомуми нигезләмәләр

1. Муниципаль хезмәт-гражданнарның һөнәри эшчәнлеге, ул даими нигездә хезмәт килешүе (контракт) төзү юлы белән биләп торучы муниципаль хезмәт вазыйфаларында гамәлгә ашырыла.

2. Муниципаль хезмәт вазыйфалары Татарстан Республикасы законы белән расланган Татарстан Республикасында муниципаль хезмәт вазыйфалары реестры нигезендә муниципаль хокукый актлар белән билгеләнә.

3. Муниципаль хезмәтне финанслау район бюджеты хисабына башкарыла.

4. Россия Федерациясе дәүләт телен белгән гражданнар муниципаль хезмәткә тигез хокуклы һәм аны узуның җенесенә, расасына, милләтенә, чыгышына, мөлкәтенә һәм вазыйфаи хәленә, яшәү урынына, дингә, инануларына, җәмәгать берләшмәләренә карауларына, шулай ук муниципаль хезмәткәрнең һөнәри һәм эшлекле сыйфатларына бәйле булмаган башка шартларга бәйсез рәвештә тигез шартларына ия.

Муниципаль хезмәт вазыйфаларын биләү өчен кирәкле белгечлек, әзерлек юнәлеше буенча муниципаль хезмәт стажына, муниципаль хезмәт вазыйфаларын биләү өчен кирәк булган һөнәри белем дәрәҗәсенә, муниципаль хезмәт стажына яисә эш стажына квалификация таләпләре муниципаль хезмәт вазыйфалары классификациясе нигезендә Татарстан Республикасы законы белән билгеләнә торган типик квалификация таләпләре нигезендә муниципаль хокукый актлар белән билгеләнә.

Вазыйфаи бурычларны үтәү өчен кирәк булган белемнәргә һәм күнекмәләргә квалификация таләпләре муниципаль хезмәткәрнең һөнәри хезмәт эшчәнлеге өлкәсенә һәм төренә бәйле рәвештә аның вазыйфаи Инструкциясе белән билгеләнә. Муниципаль хезмәткәрнең вазыйфаи Инструкциясе белән шулай ук белгечлек, әзерлек юнәлеше буенча квалификация таләпләре каралырга мөмкин.

 

57 нче Маддә. Муниципаль хезмәт вазыйфасы

1. Муниципаль хезмәт вазыйфасы-җирле үзидарә органында, район сайлау комиссиясе аппаратында, әлеге Устав нигезендә төзелә торган вазыйфа, җирле үзидарә органы, район сайлау комиссиясе яисә муниципаль вазыйфаны биләп торучы зат вәкаләтләрен үтәүне тәэмин итү буенча вазыйфалар даирәсендә билгеләнгән.

 

58нче Маддә. Муниципаль вазыйфаны биләүче зат, муниципаль хезмәткәр

1. Муниципаль вазыйфаларны биләүче затлар булып депутат, җирле үзидарәнең сайланулы органы әгъзасы, даими нигездә эшләүче һәм юридик зат булган муниципаль берәмлекнең сайлау комиссиясе әгъзасы, даими (штат) нигезендә комиссиядә эшләүче, районның контроль-хисап органы Рәисе, районның контроль-хисап органы урынбасары, районның контроль-хисап органы аудиторы вазыйфасында хәлиткеч тавыш бирү хокукына ия.

2. Муниципаль хезмәткәргә-федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары нигезендә муниципаль хокукый актларда билгеләнгән тәртиптә, муниципаль хезмәт вазыйфасы буенча район бюджеты акчалары исәбеннән түләнә торган акчалата тоту өчен вазыйфаларны башкаручы граждан.

3. Районның җирле үзидарә органнары, сайлау комиссиясе эшчәнлеген техник тәэмин итү буенча вазыйфаларын башкаручы затлар муниципаль хезмәт вазыйфаларын биләми һәм муниципаль хезмәткәрләр булып тормый.

 

59 нчы Маддә. Муниципаль хезмәткәрнең хокуклары һәм бурычлары

1. Муниципаль хезмәткәр хокуклы :

1) муниципаль хезмәтнең биләгән вазыйфасы буенча аның хокукларын һәм бурычларын билгели торган документлар, вазыйфаи бурычларны үтәү сыйфатын бәяләү критерийлары һәм хезмәттә алга җибәрү шартлары белән танышу ;

2) вазыйфаи бурычларны үтәү өчен кирәкле оештыру-техник шартлар белән тәэмин итү ;

3) хезмәт өчен түләү һәм башка түләүләр, хезмәт законнары, Муниципаль хезмәт турындагы законнар һәм хезмәт килешүе (контракт)нигезендә;

4) Эш (хезмәт) вакытының нормаль дәвамлылыгын билгеләү, ял көннәре һәм эшләми торган бәйрәм көннәре бирү, шулай ук ел саен түләнә торган ял;

5) билгеләнгән тәртиптә вазыйфаи бурычларны үтәү өчен кирәкле мәгълүмат һәм материаллар алу, шулай ук җирле үзидарә органы, сайлау комиссиясе эшчәнлеген камилләштерү турында тәкъдимнәр кертү өчен ;

6) үз инициативасы белән муниципаль хезмәтнең вакантлы вазыйфасын биләп торуга конкурста катнашу;

7) җирлек бюджеты акчалары исәбеннән муниципаль хокукый акт нигезендә өстәмә һөнәри белем алу;

8) яклау, үз шәхси мәгълүматлар;

9) Үз эшенең барлык материаллары, һөнәри эшчәнлек турындагы бәяләмәләр һәм башка документлар белән танышу, аларны шәхси эшенә керткәнче, шулай ук аның язма аңлатмаларын шәхси эшенә җәлеп итү ;

10) үз хокукларын, социаль-икътисадый һәм һөнәри мәнфәгатьләрен яклау өчен Һөнәр берлекләре төзү хокукын да кертеп, берләшмә;

11) хезмәт законнары нигезендә индивидуаль хезмәт бәхәсләрен карау, муниципаль хезмәттә үз хокукларын һәм законлы мәнфәгатьләрен яклау, шул исәптән судка шикаять бирүне дә кертеп, аларны бозу очраклары;

12) Россия Федерациясе законнары нигезендә пенсия белән тәэмин итү.

2. Муниципаль хезмәткәр, район Башкарма комитеты җитәкчесе вазыйфасын башкаручы муниципаль хезмәткәрдән тыш, яллаучы (эш бирүче) вәкиленең алдан язма белдерүе белән, әгәр дә ул мәнфәгатьләр каршылыгына китермәсә һәм «Россия Федерациясендә муниципаль хезмәт турында»2.03.2007 ел, № 25-ФЗ Федераль законда башкача каралмаган булса, башка түләүле эш башкарырга хокуклы.

3. Муниципаль хезмәткәр бурычлы:

1) Россия Федерациясе Конституциясен, федераль конституциячел законнарны, федераль законнарны, Россия Федерациясенең башка норматив хокукый актларын, Татарстан Республикасы Конституциясен, Татарстан Республикасы законнарын һәм башка норматив хокукый актларын, әлеге Уставны һәм башка муниципаль хокукый актларны үтәргә һәм аларның үтәлешен тәэмин итәргә ;

2) вазыйфаи инструкция нигезендә вазыйфаи бурычларны үтәргә;

3) вазыйфаи бурычларын башкарганда, расасына, милләтенә, теленә, диненә һәм башка шартларга бәйсез рәвештә, кеше һәм гражданның хокукларын, ирекләрен һәм законлы мәнфәгатьләрен, шулай ук оешмаларның хокукларын һәм законлы мәнфәгатьләрен үтәргә ;

4) җирле үзидарә органында, район сайлау комиссиясе аппаратында билгеләнгән эчке хезмәт тәртибе кагыйдәләрен, вазифа инструкциясен, хезмәт мәгълүматы белән эшләү тәртибен үтәргә ;

5) вазыйфаи бурычларны тиешенчә үтәү өчен кирәкле квалификация дәрәҗәсен саклап калу ;

6) федераль законнар тарафыннан сакланыла торган дәүләт һәм башка серләрне тәшкил итүче белешмәләрне, шулай ук вазыйфаи бурычларны үтәү белән бәйле рәвештә аңа билгеле булган белешмәләрне, шул исәптән гражданнарның шәхси тормышына һәм сәламәтлегенә кагылышлы яисә аларның намусына һәм абруена кагылучы белешмәләрне таратырга ;

7) дәүләт һәм муниципаль милекне, шул исәптән аңа вазыйфаи бурычларны үтәү өчен бирелгән мөлкәтне сакларга;

8) Россия Федерациясе законнарында каралган тәртиптә үзе һәм гаилә әгъзалары турында белешмәләрне тапшырырга ;

9) Россия Федерациясе гражданлыгын йә чит ил гражданлыгын - Россия Федерациясе халыкара шартнамәсендә катнашучы чит ил гражданын туктату турында яллаучы (эш бирүчегә) вәкиленә язма рәвештә хәбәр итәргә, аның нигезендә чит ил гражданы муниципаль хезмәттә булырга хокуклы, бу хакта муниципаль хезмәткәргә Россия Федерациясе гражданлыгы яисә чит дәүләт гражданлыгы туктатылганнан соң биш эш көненнән дә соңга калмыйча хәбәр итәргә. - Россия Федерациясе халыкара шартнамәсендә катнашучы, аның нигезендә чит ил гражданы муниципаль хезмәттә булырга хокуклы;

10) чит ил гражданлыгы (эшкә алучы) алу йә чит ил дәүләте территориясендә гражданның даими яшәү хокукын раслаучы башка документ алу турында, муниципаль хезмәткәргә бу хакта, ләкин чит ил гражданлыгы алган көннән биш эш көненнән дә соңга калмыйча, яисә яшәүгә рөхсәт алу яисә башка документ алу турында язма рәвештә хәбәр итәргә., гражданның чит дәүләт территориясендә даими яшәү хокукын раслый торган документ;

11) федераль законнарда билгеләнгән чикләүләрне үтәргә, йөкләмәләрне үтәргә, тыюларны бозмаска ;

12) яллаучы вәкиленә (эш бирүчегә) мәнфәгатьләр конфликтына китерергә мөмкин булган вазыйфаи бурычларны үтәгәндә шәхси кызыксынучанлык турында язмача хәбәр итәргә һәм мондый конфликтны булдырмау буенча чаралар күрергә мөмкин.

 

4.  Муниципаль хезмәткәр үзенә бирелгән хокуксыз йөкләмәне үтәргә хокуксыз.  Тиешле җитәкчедән, муниципаль хезмәткәр фикеренчә, хокуксыз булган йөкләмә алган очракта, муниципаль хезмәткәр әлеге йөкләмәнең федераль законнар һәм Россия Федерациясенең башка норматив хокукый актлары, Татарстан Республикасы законнары һәм башка норматив хокукый актлары, муниципаль хокукый актлар нигезләмәләрен күрсәтеп, язма рәвештә әлеге йөкләмәне үтәгәндә бозылырга мөмкин булган җитәкчегә тапшырырга тиеш. Әлеге йөкләмәнең җитәкчесе тарафыннан язма рәвештә расланган очракта, муниципаль хезмәткәр аны үтәүдән баш тартырга тиеш. Законсыз йөкләмәне үтәгән очракта, муниципаль хезмәткәр һәм бу йөкләмәне биргән җитәкче Россия Федерациясе законнары нигезендә җаваплы.

 

  60 нчы Маддә. Муниципаль хезмәткәргә бирелә торган гарантияләр

1. Муниципаль хезмәткәргә гарантияләнә:

1) вазыйфаи бурычларын вазыйфаи инструкция нигезендә үтәүне тәэмин итә торган эш шартлары;

2) акчалата эчтәлекне үз вакытында һәм тулы күләмдә алу хокукы;

3) Эш (хезмәт) вакытының нормаль дәвамлылыгын билгеләү, ял көннәре һәм эшләми торган бәйрәм көннәре бирү, шулай ук ел саен түләнә торган ял;

4) муниципаль хезмәткәргә һәм аның гаилә әгъзаларына, шул исәптән муниципаль хезмәткәр пенсиягә чыккач та, медицина хезмәте күрсәтү;

5) тиешле еллар эшләгән өчен һәм инвалидлык белән бәйле рәвештә пенсия белән тәэмин итү, шулай ук муниципаль хезмәткәрнең гаилә әгъзаларын аның үлеменә бәйле рәвештә килеп туган очракта пенсия белән тәэмин итү.;

6) муниципаль хезмәткәрнең сәламәтлегенә һәм мөлкәтенә зыян китерү очрагына, аларның вазыйфаи бурычларын үтәүгә бәйле рәвештә, мәҗбүри дәүләт иминияте;

7) муниципаль хезмәт узган чорда яисә аның туктатылганнан соң, әмма аларның вазыйфаи бурычларын үтәүгә бәйле рәвештә килеп туган авыру яисә эшкә яраклылык югалу очрагына мәҗбүри дәүләт социаль иминияте;

8) муниципаль хезмәткәрне һәм аның гаилә әгъзаларын федераль законнарда билгеләнгән очракларда, тәртиптә һәм шартларда аларның вазыйфаи бурычларын үтәүгә бәйле көч кулланудан, янаулардан һәм башка хокуксыз гамәлләрдән яклау.

2. Җирле үзидарә органы, районның сайлау комиссиясе юкка чыгарылу яисә җирле үзидарә органы, район сайлау комиссиясе аппараты хезмәткәрләренең штаты кыскару сәбәпле, муниципаль хезмәткәр белән хезмәт килешүе өзелгәндә, оешма хезмәткәрләре штаты кыскару яки оешма эшчеләре штаты кыскару сәбәпле, оешма эштән азат ителгән очракта, хезмәткәрләр өчен хезмәт законнары белән билгеләнгән гарантияләр бирелә.

3. Татарстан Республикасы законнары белән муниципаль хезмәткәрләргә өстәмә гарантияләр бирелергә мөмкин.

 

61 нче Маддә. Муниципаль хезмәткәрнең дисциплинар җаваплылыгы

1. Муниципаль хезмәткәрнең үз гаебе белән үзенә йөкләнгән хезмәт бурычларын үтәмәве яки тиешенчә үтәмәве өчен яллаучы (эш бирүче) вәкиле түбәндәге дисциплинар җәза кулланырга хокуклы:

1) кисәтү;

2) шелтә;

3) тиешле нигезләр буенча муниципаль хезмәттән азат итү.

2. Дисциплинар җинаятькә юл куйган муниципаль хезмәткәр, аның дисциплинар җаваплылыгы турындагы мәсьәләне хәл итүгә кадәр, акчалата эчтәлеген саклап, вазыйфаи бурычларны үтәүдән читләштерелергә мөмкин. Муниципаль хезмәткәрне вазыйфаи бурычларны үтәүдән читләштерү бу очракта муниципаль хокукый акт белән башкарыла.

3. Дисциплинар түләтүләрне куллану һәм төшерү тәртибе хезмәт законнары белән билгеләнә.

XI бүлек. РАЙОННЫҢ ҖИРЛЕ ҮЗИДАРӘ ОРГАННАРЫ ЭШЧӘНЛЕГЕНЕҢ ГРАЖДАНЛЫК-ХОКУКЫЙ ҺӘМ ФИНАНС НИГЕЗЛӘРЕ

62 нче Маддә. Районның җирле үзидарә органнары

 

1. Федераль закон һәм әлеге Устав нигезендә юридик зат хокукларына район Советы һәм район Башкарма комитеты, районның финанс-бюджет Палатасы, районның милек һәм җир мөнәсәбәтләре палатасы бирелә.

2. Район Советы карары белән юридик зат хокуклары белән районның Контроль-хисап палатасы, башка муниципаль органнарга, шулай ук район Башкарма комитеты структурасы нигезендә аның аерым органнарына бирелергә мөмкин.

 

63 нче Маддә. Районның җирле үзидарә органнары - юридик затлар

1. Район исеменнән милек һәм башка хокукларны һәм вазифаларны сатып алырга һәм гамәлгә ашырырга, судта ышанычнамәсез чыгыш ясарга район Башкарма комитеты җитәкчесе мөмкин.

2. Район башлыгы мөлкәт һәм башка хокукларны һәм вазифаларны ала һәм тормышка ашыра, район Советы, район башлыгы, депутатлар эшчәнлеген тәэмин итүгә, шулай ук район Советына беркетелгән муниципаль милек белән эш итүгә юнәлдерелгән район бюджеты акчалары белән бәйле ышанычнамәсез чыгыш ясый.

3. Районның җирле үзидарә органнары, юридик зат хокукларына ия, идарә итү функцияләрен гамәлгә ашыру өчен төзелә торган муниципаль казна учреждениеләре булып торалар һәм федераль законнарда билгеләнгән тәртиптә юридик затлар сыйфатында дәүләт теркәвенә алынырга тиеш.

 

64 нче Маддә. Районның җирле үзидарә органнарын финанслау

1. Районның җирле үзидарә органнары эшчәнлеген финанс ягыннан тәэмин итү район бюджетының үз керемнәре хисабына башкарыла.

2. Законда, әлеге Уставта, район Советы карарлары белән каралган очракларда, районның җирле үзидарә органнары эшчәнлеген тәэмин итү чыгымнары Россия Федерациясе бюджетларының чыгымнары классификациясе нигезендә район бюджетында аерым юл белән карала.

 

XII бүлек. РАЙОН БАШЛЫГЫНЫҢ ҺӘМ МУНИЦИПАЛЬ ВАЗЫЙФАЛАРНЫ БИЛӘҮЧЕ БАШКА ЗАТЛАРНЫҢ СОЦИАЛЬ ҺӘМ БАШКА ГАРАНТИЯЛӘРЕ

65 нче Маддә. Социаль һәм башка гарантияләр эшчәнлеге, район башлыгы һәм аның урынбасарлары, район Советы депутатлары, даими нигездә эшләүче, башка вазыйфаи затлар

 

Район башлыгына һәм аның урынбасарларына, район Советы депутатларына, даими нигездә эшләүче башка вазыйфаи затларга бирелә торган социаль һәм башка гарантияләр «Татарстан Республикасында муниципаль берәмлекнең вәкиллекле органы депутаты, җирле үзидарәнең сайланулы вазыйфаи заты вәкаләтләрен гамәлгә ашыру гарантияләре турында» 12.02.2009 елдагы 15-ТРЗ номерлы Татарстан Республикасы Законы һәм район Советы карарлары белән билгеләнә.

 

66нчы Маддә. Район башлыгы, район Советы депутатлары кагылгысызлыгына гарантияләр

1. Район Советы депутатларының, шул исәптән район башлыгының хокук гарантияләре, аларны җинаять яки административ җаваплылыкка тарту, тоткарлану, арест, тентү, сорау алу, аларга карата башка җинаять-процессуаль һәм административ-процессуаль гамәлләр кылганда, шулай ук алар биләгән торак һәм (яки) хезмәт урыны, аларның багажын, шәхси һәм хезмәт транспорт чараларын, шәхси һәм хезмәт транспорт чараларын, алар тарафыннан кулланыла торган элемтә чараларын исәпкә алганда, федераль законнар белән билгеләнә.

2. Федераль закон нигезендә, район Советы депутаты да булырга мөмкин җәлеп ителгән фикере өчен, тавыш биргәндә белдерелгән позициясе өчен, һәм аның статусына туры килә торган башка гамәлләр район башлыгы, шул исәптән аның вәкаләтләре вакыты чыккач. Әлеге Нигезләмә дә кагыла очракларына, кайчан район Советы депутаты иде допущены гавами мыскыллау, яла ягу яки башка хокук бозулар, алар өчен җаваплылык каралган федераль закон.

 

XIII бүлек. ҖИРЛЕ ҮЗИДАРӘ ОРГАННАРЫНЫҢ ҺӘМ ВАЗЫЙФАИ ЗАТЛАРЫНЫҢ ҖАВАПЛЫЛЫГЫ

67 нче Маддә. Җирле үзидарә органнарының һәм вазыйфаи затларының җаваплылыгы

Районның җирле үзидарә органнары һәм вазыйфаи затлары федераль законнар нигезендә район халкы, дәүләт, физик һәм юридик затлар алдында җаваплы.

68нче Маддә. Җирле үзидарә органнарының, район Советы депутатларының район халкы алдында җаваплылыгы

1. Җирле үзидарә органнарының район халкы алдында җаваплылыгы федераль законнарда билгеләнгән тәртиптә башкарыла.

2. Район Советы депутатларының, шул исәптән район башлыгының, район халкы алдында җаваплылыгы район халкын тиешле депутат итеп сайлаган ышаныч белән югалту нәтиҗәсендә барлыкка килә.

3. Ышанычын югалткан район Советы депутаты, шул исәптән район башлыгы, җирлекнең вәкиллекле органы депутаты буларак, федераль законнарда билгеләнгән очракларда һәм тәртиптә чакыртып алынырга мөмкин.

 

69нчы Маддә. Район җирле үзидарә органнарының һәм вазыйфаи затларының дәүләт алдында җаваплылыгы

Федераль закон нигезендә район Советы, район башлыгы, район Башкарма комитеты җитәкчесенең дәүләт алдында җаваплылыгы алар тарафыннан Россия Федерациясе Конституциясе, федераль конституциячел законнар, федераль законнар, Татарстан Республикасы Конституциясе, Татарстан Республикасы законнары һәм әлеге Устав, шулай ук район җирле үзидарә органнарына тапшырылган аерым дәүләт вәкаләтләрен тиешенчә башкармаган очракта тиешле суд карары нигезендә башкарыла.

 

70 нче Маддә. Физик һәм юридик затлар алдында район җирле үзидарә органнарының һәм вазыйфаи затларының җаваплылыгы

Физик һәм юридик затлар алдында район җирле үзидарә органнарының һәм вазыйфаи затларының җаваплылыгы федераль законнарда билгеләнгән тәртиптә башкарыла.

71 нче Маддә. Җирле үзидарә органнарының һәм җирле үзидарәнең вазыйфаи затларының турыдан-туры ихтыярын белдерү юлы белән кабул ителгән карарларына һәм гамәлләренә (гамәл кылмавына) карата судка шикаять белдерү

Гражданнарны турыдан-туры ихтыяр белдерү юлы белән кабул ителгән карарларга, җирле үзидарә органнарының һәм җирле үзидарәнең вазыйфаи затларының карарларына һәм гамәлләренә (гамәл кылмауларына) судта яисә Арбитраж судына законда билгеләнгән тәртиптә шикаять бирелергә мөмкин.

 

72 нче Маддә. Ышаныч югалуга бәйле рәвештә муниципаль вазыйфаларны, затларны эштән азат итү (вазыйфадан азат итү)      

1. Федераль законнарда, Татарстан Республикасы законнарында, муниципаль норматив хокукый актларда каралган тәртиптә муниципаль вазыйфа биләүче зат, ышаныч югалуга бәйле рәвештә, эштән азат ителергә (вазыйфадан азат ителергә) тиеш

1)   үзе төзегән мәнфәгатьләр каршылыгын булдырмау һәм (яки) җайга салу буенча чаралар зат тарафыннан кабул ителмәү;

2)  зат үзенең керемнәре, чыгымнары, мөлкәте һәм мөлкәти характердагы йөкләмәләре турында, шулай ук хатынының (иренең) һәм балигъ булмаган балаларының керемнәре, чыгымнары, мөлкәтләре һәм мөлкәти характердагы йөкләмәләре турында мәгълүматларны тапшырмаган яки белә торып дөрес булмаган яки тулы булмаган мәгълүмат бирмәгән;

3) затның, Федераль законда билгеләнгән очраклардан тыш, коммерция оешмасы белән идарә итү органы эшчәнлегендә түләүле нигездә катнашуы;  

4) зат тарафыннан эшкуарлык эшчәнлеген гамәлгә ашыру;

5)   әгәр Россия Федерациясе халыкара шартнамәсе яисә Россия Федерациясе законнары белән башкасы каралмаган булса, затның идарә итү органнары, Попечительләр яки күзәтү советлары, чит ил коммерцияле булмаган хөкүмәтнеке булмаган оешмаларның һәм Россия Федерациясе территориясендә гамәлдә булган структур бүлекчәләрнең башка органнары составына керүе.

2. Үзенә буйсынган затның мәнфәгатьләр конфликтына китерә яки китерә ала торган шәхси кызыксынуы барлыкка килүе турында мәгълүм булган муниципаль вазыйфаны биләп торучы зат тарафыннан үзенә буйсынган зат тарафыннан мәнфәгатьләр конфликтын булдырмау һәм (яки) җайга салу чаралары кабул ителгән очракта да, ышаныч югалуга бәйле рәвештә эштән азат ителергә (вазыйфадан азат ителергә) тиеш.

3. Җирле үзидарә органнары һәм вазыйфаи затлары тарафыннан кабул ителгән муниципаль хокукый актлар районның бөтен территориясендә мәҗбүри үтәлергә тиеш.

Муниципаль хокукый актларны үтәмәгән өчен гражданнар, оешма җитәкчеләре, дәүләт хакимияте органнарының вазыйфаи затлары һәм җирле үзидарә органнарының вазыйфаи затлары федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары нигезендә җаваплы.

4. Муниципаль хокукый актлар юкка чыгарылырга яисә аларның гамәле, мондый органнар яисә тиешле вазыйфалар юкка чыгарылган яисә күрсәтелгән органнарның яисә вазыйфаи затларның вәкаләтләре исемлеге үзгәртелгән очракта, тиешле муниципаль хокукый актны кабул иткән (чыгарган) җирле үзидарә органнары яисә җирле үзидарәнең вазыйфаи затлары тарафыннан туктатылырга мөмкин - муниципаль хокукый актның гамәлен юкка чыгару яисә туктатып тору мизгеленә тиешле муниципаль хокукый актны кабул итү (бастырып чыгару) кергән җирле үзидарә органнары яисә җирле үзидарәнең вазыйфаи затлары, шулай ук җирле үзидарә органнарының федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары белән тапшырылган аерым дәүләт вәкаләтләрен гамәлгә ашыруны җайга салучы өлешендә-Россия Федерациясе дәүләт хакимиятенең вәкаләтле органы (Татарстан Республикасы дәүләт хакимиятенең вәкаләтле органы).

5. Норматив характерга ия булмаган муниципаль хокукый актның гамәлдә булуы, Эшкуарлар хокукларын яклау буенча Россия Федерациясе Президенты каршындагы вәкаләтле вәкилнең Эшкуарлар хокукларын яклау буенча Россия Федерациясе законнары нигезендә бирелгән тиешле күрсәтмәне алган очракта, җирле үзидарә органы яисә җирле үзидарәнең вазыйфаи заты тарафыннан кичекмәстән туктатыла. Бирелгән күрсәтмәнең үтәлеше турында җирле үзидарәнең башкарма-боеру органнары яисә җирле үзидарәнең вазыйфаи затлары Россия Федерациясе Президенты каршындагы Эшкуарлар хокукларын яклау буенча вәкаләтле вәкилгә - өч көн, ә җирле үзидарәнең вәкиллекле органнарына алар карар кабул иткән көннән өч көннән дә соңга калмыйча хәбәр итәргә тиеш.

 

74 нче Маддә. Гражданнарның турыдан-туры ихтыярын белдерү юлы белән кабул ителгән карарлар

1. Җирле әһәмияттәге мәсьәләләрне турыдан-туры район халкы җирле референдумда белдерелгән гражданнарны турыдан-туры ихтыяр белдерү юлы белән хәл итә.

2. Әгәр район халкын турыдан-туры ихтыяр белән белдерү юлы белән кабул ителгән карарны гамәлгә ашыру өчен муниципаль норматив хокукый актны, җирле үзидарә органын яисә күрсәтелгән актны кабул итү вәкаләтенә кергән районның җирле үзидарә вазыйфаи затын өстәмә рәвештә референдумда кабул ителгән карар үз көченә кергән көннән 15 көн эчендә кабул итү, тиешле муниципаль норматив хокукый актны әзерләү һәм кабул итү вакытын билгеләргә тиеш. Күрсәтелгән срок өч айдан да артмаска тиеш.

3. Гражданнарны турыдан-туры ихтыяр белдерү юлы белән кабул ителгән карарны гамәлгә ашыру өчен кирәкле муниципаль норматив хокукый актны бастырып чыгару вакытын бозу район башлыгын чакыртып алу, район Башкарма комитеты җитәкчесе вәкаләтләрен вакытыннан алда туктату яки район Советы вәкаләтләрен вакытыннан алда туктату өчен нигез булып тора.

 

75 нче Маддә. Район җирле үзидарә органнары һәм вазыйфаи затлары тарафыннан кабул ителә торган муниципаль хокукый актлар төрләре

1. Районның җирле үзидарә органнары һәм вазыйфаи затлары үзләренә йөкләнгән вәкаләтләрне үтәү йөзеннән түбәндәге муниципаль хокукый актлар чыгара:

1) Район Советы-район Советы карарлары;

2) район башлыгы-район башлыгы карарлары һәм боерыклары;

3) район Башкарма комитеты җитәкчесе - район Башкарма комитеты карарлары һәм боерыклары.

2. Район җирле үзидарәсенең башка вазыйфаи затлары үз вәкаләтләре чикләрендә әлеге Уставта, башка муниципаль хокукый актларда билгеләнгән, аларның статусын билгели торган боерыклар һәм боерыклар чыгара.

76 нчы Маддә. Муниципаль хокукый актларны әзерләү

1. Муниципаль хокукый актлар проектлары район башлыгы, район Советы депутатлары, район Башкарма комитеты җитәкчесе, территориаль иҗтимагый үзидарә органнары, гражданнарның инициатив төркемнәре, шулай ук районның Контроль-хисап Палатасы, районның финанс-бюджет Палатасы, районның милек һәм җир мөнәсәбәтләре Палатасы тарафыннан аларны алып бару мәсьәләләре буенча кертелә ала.

2. Тукай районы прокуроры һәм югары дәрәҗәдәге прокурорлар үз вәкаләтләрен гамәлгә ашыру барышында гамәлдәге муниципаль норматив хокукый актларны камилләштерү кирәклеген билгеләгәндә, Тукай муниципаль районының муниципаль норматив хокукый актларын үзгәртү, өстәмә кертү, юкка чыгару яки кабул итү турында тәкъдимнәр кертергә хокуклы.

3. Муниципаль хокукый актлар проектларын кертү тәртибе, аларга кушып бирелә торган документларның исемлеге һәм формасы район Советы Регламенты, район башлыгы, район Башкарма комитеты җитәкчесе тарафыннан билгеләнә.

 

77нче Маддә. Район Советының хокукый актлары

1.Район Советы федераль законнар, Татарстан Республикасы законнары, әлеге устав белән аның компетенциясенә кертелгән мәсьәләләр буенча район территориясендә мәҗбүри үтәлергә тиешле кагыйдәләр, район башлыгын отставкага җибәрү турында карар, район Советы Регламенты, район Советы эшчәнлеген оештыру мәсьәләләре буенча башка карарлар, шулай ук федераль законнар, Татарстан Республикасы законнары, әлеге устав белән аның компетенциясенә кертелгән башка мәсьәләләр буенча карарлар кабул итә.

2. Район Советы карарлары, законнарда, әлеге Устав тарафыннан билгеләнгән очраклардан тыш, район Советы депутатларының билгеләнгән саныннан күпчелек тавыш белән кабул ителә.

3. Совет карарлары җирле салымнарны һәм җыемнарны билгеләүне, үзгәртүне һәм бетерүне, район бюджеты акчаларыннан чыгымнарны гамәлгә ашыруны күздә тота, район Советы каравына бары тик район башкарма комитеты җитәкчесе инициативасы белән генә яисә аның бәяләмәсе булганда гына кертелергә мөмкин. Күрсәтелгән бәяләмә район башкарма комитетына карар проектын тәкъдим иткән көннән алып утыз көн эчендә район Советына тапшырыла.

 

4.Район Советы карарларына район башлыгы тарафыннан алар кабул ителгән көннән алып өч көн эчендә имза салына һәм әлеге Устав билгеләгән тәртиптә халыкка җиткерелә.

 

78 нче Маддә. Район башлыгының хокукый актлары

 Район башлыгы үзенең законнар, әлеге Устав, район Советы карарлары белән билгеләнгән вәкаләтләре чикләрендә район Советы эшчәнлеген оештыру мәсьәләләре буенча, шулай ук аның компетенциясенә кертелгән башка мәсьәләләр буенча «Россия Федерациясендә җирле үзидарә оештыруның гомуми принциплары турында» 2003 елның 06 октябрендәге 131-ФЗ номерлы Федераль закон, башка федераль законнар, Татарстан Республикасы законнары, әлеге Устав буенча карарлар һәм күрсәтмәләр чыгара.

 

79нчы Маддә. Район Башкарма комитеты җитәкчесенең хокукый актлары

Район Башкарма комитеты җитәкчесе үз вәкаләтләре чикләрендә, Федераль законнар, Татарстан Республикасы законнары, әлеге Устав, район Советының норматив хокукый актлары белән билгеләнгән, җирле әһәмияттәге мәсьәләләр һәм федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары белән җирле үзидарә органнарына тапшырылган аерым дәүләт вәкаләтләрен гамәлгә ашыруга бәйле мәсьәләләр буенча район Башкарма комитеты карарларын, шулай ук район Башкарма комитеты эшен оештыру мәсьәләләре буенча боерыкларын чыгара.

 

80нче Маддә. Муниципаль хокукый актларны бастырып чыгару (халыкка җиткерү) һәм аларның үз көченә керүе тәртибе

1 Район Советы карарлары,   район башлыгы кул куйган көннән үз көченә керә.

Район Советының салымнар һәм җыемнар турындагы норматив хокукый актлары Россия Федерациясе Салым кодексы нигезендә үз көченә керә.

Район Советының район Уставын кабул итү яисә әлеге Уставка үзгәрешләр кертү турындагы карарлары федераль законда, әлеге Уставта билгеләнгән тәртиптә үз көченә керә.

2. Район башлыгының, район Башкарма комитеты җитәкчесенең, җирле үзидарәнең башка вазыйфаи затларының хокукый актлары, әгәр актларда башкасы билгеләнмәгән булса, аларга кул куелган көннән үз көченә керә.

3. Кеше һәм граждан хокукларына, ирекләренә һәм бурычларына кагылышлы, гамәлгә куючы муниципаль берәмлек булган оешмаларның хокукый статусын билгели торган, шулай ук җирле үзидарә органнары арасында төзелә торган шартнамәләр рәсми басылып чыкканнан (халыкка җиткерелгәннән) соң үз көченә керә.

Муниципаль хокукый актның рәсми басылышы булып аның районда яки Тукай муниципаль районының рәсми сайтында «Интернет» мәгълүмат-телекоммуникация челтәрендә веб-адрес буенча урнаштыру юлы белән таратыла торган Вакытлы матбугатта тулы текстын бастырып чыгару санала. http://tukay.tatarstan.ru -Татарстан Республикасы хокукый мәгълүматының рәсми порталында. pravo.tatarstan.ru.

Җирле үзидарә органнары арасында төзелгән Килешүне рәсми бастырып чыгару дип Татарстан Республикасы Муниципаль берәмлекләре порталында «Интернет» мәгълүмат-телекоммуникация челтәрендә түбәндәге веб-адрес буенча урнаштыру санала: tukay.tatarstan.ru  

4.  Һәр муниципаль хокукый актта аның реквизитлары: исеме, аны имзалау датасы (район Советы кабул иткән хокукый актлар өчен шулай ук аны район Советы кабул иткән дата), теркәү номеры, хокукый актка кул куйган вазыйфаи зат исеме булырга тиеш.

5. Район Советы карары, аның үтәлеше турында, җирле салымнар һәм җыемнар билгеләү турында, район Советы, район Башлыгы, район Башкарма комитеты җитәкчесе тарафыннан кабул ителгән башка норматив-хокукый актлар, җирле үзидарә органнары арасында төзелә торган килешүләр, аларга кул куелганнан соң, муниципаль хокукый актлардан яки аларның федераль закон белән чикләнгән белешмәләре булган аерым нигезләмәләреннән тыш, рәсми бастырып чыгарылырга (халыкка җиткерелергә) тиеш.

6. Җирле референдумны билгеләү турында, чикләрне үзгәртү, районны үзгәртеп кору, район Башлыгын һәм аның урынбасарларын сайлау, район Башкарма комитеты җитәкчесен һәм аның урынбасарларын билгеләү мәсьәләсе буенча норматив хокукый актлар, законнар нигезендә башка актлар мәҗбүри рәвештә бастырып чыгарылырга (халыкка җиткерелергә) тиеш.

7. Законнар яисә әлеге Устав нигезендә мәҗбүри бастырып чыгарылырга (халыкка җиткерелергә) тиешле норматив булмаган муниципаль хокукый актлар аларны чыгарган органнар яисә җирле үзидарәнең вазыйфаи затлары карары буенча бастырып чыгарылырга (халыкка җиткерелергә) мөмкин.

8. Бастырып чыгарганда (халыкка җиткергәндә) муниципаль хокукый актның реквизитлары күрсәтелә.

9. Муниципаль хокукый актларны рәсми бастырып чыгару (халыкка җиткерү) юлы белән гамәлгә ашырыла:  

- хокукый акт текстын районның җирле үзидарә органнары гамәлгә куйган «Якты юл " газетасы басма массакүләм мәгълүмат чараларында яисә район территориясендә таратыла торган башка басма массакүләм мәгълүмат чараларында бастырып чыгару. Хокукый акт текстын башка басма массакүләм мәгълүмат чараларында бастырып чыгарганда әлеге бастырып чыгаруның рәсми булуы хакында тамга булырга тиеш;

- хокукый акт текстын яисә хокукый акт проектын Татарстан Республикасы муниципаль берәмлекләре Порталында районның рәсми сайтында веб-адрес буенча «Интернет» мәгълүмат-телекоммуникация челтәрендә урнаштыру: tukay.tatarstan.ru;

- хокукый акт текстын Татарстан Республикасының рәсми хокукый мәгълүмат порталында (pravo.tatarstan.ru) урнаштыру

- Россия Юстиция министрлыгы порталында хокукый актның «Россия Федерациясендә норматив хокукый актлар» текстын бастырып чыгару (халыкка җиткерү); http://pravo-minjust.ru к http://право-минюст.рф - челтәрле басма буларак теркәлү: Эл. № ФС77-72471 от 05.03.2018).

10. Муниципаль хокукый актны бастырганда (халыкка җиткергәндә) массакүләм мәгълүмат чарасының чыгу датасы күрсәтелергә тиеш.

11. Муниципаль норматив хокукый актлар, шул исәптән җирле референдумда (гражданнар җыенында) кабул ителгән карарлар хокукый актлар рәвешендә рәсмиләштерелгән карарлар Татарстан Республикасы муниципаль норматив хокукый актлары регистрына кертелергә тиеш, аны оештыру һәм алып бару Татарстан Республикасы Законында билгеләнгән тәртиптә Татарстан Республикасы Юстиция министрлыгы тарафыннан гамәлгә ашырыла.

XV  бүлек. РАЙОННЫҢ ИКЪТИСАДИ НИГЕЗЕ

81нче Маддә. Районның икътисади нигезе

Районның икътисади нигезен муниципаль милектәге милек, район бюджеты акчалары, шулай ук районның милек хокуклары тәшкил итә.

82нче Маддә. Муниципаль милек

1. Муниципаль берәмлекләр милкендә булырга мөмкин:

1) «Россия Федерациясендә җирле үзидарә оештыруның гомуми принциплары турында» 2003 елның 6 октябрендәге 131-ФЗ номерлы Федераль законда билгеләнгән җирле әһәмияттәге мәсьәләләрне хәл итү өчен билгеләнгән мөлкәт;

2) җирле үзидарә органнарына тапшырылган аерым дәүләт вәкаләтләрен гамәлгә ашыру өчен билгеләнгән мөлкәт, федераль законнарда һәм Татарстан Республикасы законнарында билгеләнгән очракларда, шулай ук аларга «Россия Федерациясендә җирле үзидарә оештыруның гомуми принциплары турында»2003 елның 6 октябрендәге 131-ФЗ номерлы Федераль законның 15 статьясындагы 4 өлешендә каралган тәртиптә җирле үзидарә органнарының аерым вәкаләтләрен гамәлгә ашыру өчен бирелгән мөлкәт ;

3) район Советының норматив хокукый актлары нигезендә җирле үзидарә органнары һәм җирле үзидарә вазыйфаи затлары, муниципаль хезмәткәрләр, муниципаль предприятиеләр һәм учреждениеләр хезмәткәрләре эшчәнлеген тәэмин итү өчен билгеләнгән мөлкәт ;

4) федераль законнар белән җирле үзидарә органнарына хәл итү хокукы бирелгән һәм җирле әһәмияттәге мәсьәләләргә кертелмәгән мәсьәләләрне хәл итү өчен кирәкле мөлкәт;

5) «Россия Федерациясендә җирле үзидарә оештыруның гомуми принциплары турында»2003 елның 6 октябрендәге 131-ФЗ номерлы Федераль законның 17 статьясындагы 1 һәм 1.1 өлешләре нигезендә җирле әһәмияттәге мәсьәләләрне хәл итү өчен билгеләнгән мөлкәт.

2. Районда әлеге статьяның 1 өлеше таләпләренә туры килми торган милеккә милек хокукы барлыкка килгән очракта, күрсәтелгән мөлкәт яңадан профильләштерелергә (милекнең максатчан билгеләнеше үзгәртелергә) йә читләштерелергә тиеш. Мондый мөлкәтне читләштерү тәртибе һәм сроклары федераль закон белән билгеләнә.

 

83нче Маддә. Районның муниципаль милкенә ия булу, файдалану һәм эш итү

 

1. Районның җирле үзидарә органнары, әлеге Уставта билгеләнгән Вәкаләтләрне чикләүне исәпкә алып, район исеменнән, Россия Федерациясе Конституциясе, федераль законнар һәм алар нигезендә кабул ителә торган район җирле үзидарә органнарының норматив хокукый актлары нигезендә, муниципаль милеккә мөстәкыйль ияләр, аннан файдаланалар һәм алар белән эш итәләр.

2. Районның җирле үзидарә органнары муниципаль мөлкәтне физик һәм юридик затларга, Россия Федерациясе дәүләт хакимияте органнарына, Татарстан Республикасы дәүләт хакимияте органнарына һәм башка муниципаль берәмлекләрнең җирле үзидарә органнарына вакытлыча яки даими файдалануга тапшырырга, тартып алырга, федераль законнар нигезендә башка алыш-бирешләр кылырга хокуклы.

3. Җирле үзидарә органнары Россия Федерациясе Хөкүмәте вәкаләт биргән федераль башкарма хакимият органы тарафыннан билгеләнгән тәртиптә муниципаль милек реестрларын алып бара.

 

84 нче Маддә. Муниципаль предприятиеләр, учреждениеләр һәм хуҗалык җәмгыятьләре

1. Район әлеге Уставта билгеләнгән үз вәкаләтләре чикләрендә муниципаль предприятиеләр һәм учреждениеләрне төзергә, үзгәртеп корырга һәм юкка чыгарырга, хуҗалык җәмгыятьләрен, шул исәптән җирле әһәмияттәге мәсьәләләрне хәл итү буенча вәкаләтләрне гамәлгә ашыру өчен кирәкле муниципальара җәмгыятьләрне булдыруда катнашырга хокуклы. Муниципаль предприятиеләргә һәм учреждениеләргә карата гамәлгә куючы функцияләрен һәм вәкаләтләрен вәкаләтле җирле үзидарә органнары гамәлгә ашыра.

2. Җирле үзидарә органнары муниципаль предприятиеләр һәм учреждениеләр эшчәнлегенең максатларын, шартларын һәм тәртибен билгели, аларның уставларын раслый, әлеге предприятие һәм учреждение җитәкчеләрен вазыйфага билгели һәм вазыйфадан азат итә, аларның эшчәнлеге турында хисапларны әлеге Уставта һәм муниципаль хокукый актларда каралган тәртиптә тыңлый.

3. Районның җирле үзидарә органнары район исеменнән муниципаль казна учреждениеләре йөкләмәләре буенча субсидия рәвешендә җавап бирәләр һәм аларның Россия Федерациясе Граждан кодексы белән билгеләнгән тәртиптә үтәлешен тәэмин итәләр.

 

85нче Маддә. Районның җирле үзидарә органнарының муниципаль милектә булмаган предприятиеләр, учреждениеләр һәм оешмалар белән мөнәсәбәтләре

Район җирле үзидарә органнарының муниципаль милектә булмаган предприятиеләр, учреждениеләр, оешмалар, шулай ук физик затлар белән мөнәсәбәтләре, законнарда башкача билгеләнмәгән булса, килешү нигезендә төзелә.

 

XVI бүлек. РАЙОННЫҢ ФИНАНС НИГЕЗЕ

86нчы Маддә. Район бюджеты

1. Районның үз бюджеты бар.

2. Район бюджеты район Советының норматив хокукый акты рәвешендә эшләнә һәм раслана.

3. Район бюджетында җирле әһәмияттәге мәсьәләләрне хәл итү буенча җирле үзидарә органнары вәкаләтләрен гамәлгә ашыруга юнәлтелүче керемнәр һәм җирле үзидарә органнары тарафыннан аларга федераль законнар һәм Татарстан Республикасы законнары белән тапшырылган аерым дәүләт вәкаләтләрен гамәлгә ашыруны тәэмин итү өчен бирелгән субвенцияләр, шулай ук күрсәтелгән керемнәр һәм субвенцияләр исәбенә район бюджетының тиешле чыгымнары аерым карала.

4. Районның җирле үзидарә органнары федераль законнарда һәм алар нигезендә кабул ителә торган Россия Федерациясенең башка норматив хокукый актларында билгеләнгән тәртиптә федераль дәүләт хакимияте органнарына һәм (яки) Татарстан Республикасы дәүләт хакимияте органнарына район бюджеты үтәлеше турында хисап тапшыра.

87нче Маддә. Районда бюджет процессы

1. Район бюджеты проектын төзү һәм карау, район бюджетын раслау һәм үтәү, аның үтәлешен тикшереп тору, район бюджеты үтәлеше турындагы хисапны төзү һәм раслау, Россия Федерациясе Бюджет кодексы белән билгеләнгән таләпләрне үтәп, районның җирле үзидарә органнары тарафыннан мөстәкыйль гамәлгә ашырыла.  

2. Район бюджеты проекты, район Советы карары, район бюджетын раслау турында, аның үтәлеше турында еллык хисап, район бюджетын үтәүнең барышы һәм җирле үзидарә органнарының муниципаль хезмәткәрләре, муниципаль учреждение хезмәткәрләре саны турында квартал саен, аларның хезмәте өчен түләүгә факттагы чыгымнар күрсәтеп, рәсми бастырып чыгарылырга (халыкка җиткерелергә) тиеш.

3.   Район Советының тиешле бюджет керемнәренең гомуми күләмен үзгәртүгә китерә торган һәм бюджет турында карар кертелгәннән соң кабул ителгән муниципаль норматив хокукый актлары агымдагы финанс елына һәм план чорына бюджетка үзгәрешләр керткәндә чираттагы финанс елында агымдагы финанс елына һәм план чорына агымдагы финанс елы күрсәткечләре өлешендә исәпкә алына.

4. Район бюджеты проекты өч елга (Чираттагы финанс елына һәм план чорына) төзелә һәм раслана.

5. Чираттагы финанс елына һәм план чорына район бюджеты проекты, районның чыгым йөкләмәләрен финанс белән тәэмин итү максатларында, районның социаль-икътисади үсешен фаразлау нигезендә төзелә.

6. Чираттагы финанс елына һәм план чорына район бюджеты проекты район Башкарма комитеты тарафыннан билгеләнгән тәртиптә һәм срокларда, Россия Федерациясе Бюджет кодексы һәм аның таләпләрен үтәп, Татарстан Республикасы Бюджет кодексы һәм әлеге Уставта кабул ителгән таләпләр нигезендә төзелә.

 7. Чираттагы финанс елына һәм план чорына район бюджеты проектын төзү түбәндәгеләргә нигезләнә:

- Россия Федерациясендә бюджет сәясәтен (бюджет сәясәтенә таләпләр) билгели торган Россия Федерациясе Федераль Собраниесенә Россия Федерациясе Президенты юлламасы нигезләмәләренә;

- Татарстан Республикасы Президентының Татарстан Республикасы Дәүләт Советына юлламасына;

- районның бюджет һәм салым сәясәтенең төп юнәлешләре;

- районның социаль-икътисадый үсешен фаразлау;

- озак сроклы чорга бюджет фаразы (бюджет фаразы проекты, бюджет фаразы проекты);

- муниципаль программаларда (муниципаль программалар проектларында, муниципаль программалар проектларында).

8. Чираттагы финанс елына һәм план чорына район бюджеты турындагы карарда бюджетның төп характеристикалары булырга тиеш, аларга бюджет керемнәренең гомуми күләме, чыгымнарның гомуми күләме, бюджет дефициты, шулай ук Россия Федерациясе Бюджет кодексында, аның таләпләрен үтәп, кабул ителгән Татарстан Республикасы Бюджет кодексы, Татарстан Республикасы законнары, район Советы карарлары (район бюджеты турындагы Карардан тыш) белән билгеләнгән башка күрсәткечләр керә.

  9. Район Советы карарында, Россия Федерациясе Бюджет кодексында һәм аның нигезендә кабул ителгән Татарстан Республикасы Бюджет кодексында, Татарстан Республикасы законнарында һәм муниципаль хокукый актларда каралмаган очракта, җирлекләр бюджетлары арасында керемнәрне бүлү нормативлары бар.  

10. Район бюджеты турындагы карар белән раслана:

- район бюджеты керемнәренең Баш администраторлары Исемлеге;

- бюджет кытлыгын финанслау чыганакларының Баш администраторлары Исемлеге;

-бюджет ассигнованиеләрен чираттагы финанс елына һәм чорына бюджетлар чыгымнары классификациясенең бүлекләре, бүлекчәләре (төркемнәре һәм төркемчәләре һәм төркемчәләре), максатчан статьялары (муниципаль программалар һәм эшчәнлекнең программалаштырылмаган юнәлешләре), чыгымнар төрләре төркемнәре (төркемнәре һәм төркемчәләре һәм төркемчәләре), максатчан статьялары (яисә) буенча, чираттагы финанс елына һәм чорына бюджетлар чыгымнары классификациясенең чыгым төрләре төркемнәре (төркемнәре һәм төркемчәләре һәм төркемчәләре һәм төркемчәләре), шулай ук пландагы чыгымнар төрләре һәм (яисә) бюджетлар чыгымнары классификациясе, Россия Федерациясе Бюджет кодексы, Татарстан Республикасы Законы,   районы Советының муниципаль хокукый акты белән билгеләнгән;

- чираттагы финанс елына һәм план чорына бюджет чыгымнарының ведомство структурасы;

- гавами норматив йөкләмәләрне үтәүгә юнәлдерелә торган бюджет ассигнованиеләренең гомуми күләме  ;

- чираттагы   финанс елында һәм план чорында Россия Федерациясе бюджет системасының башка бюджетларыннан һәм (яисә) башка бюджетларына бирелә торган бюджетара трансфертлар күләме;

- чираттагы финанс елына һәм план чорының беренче елына бюджет расланган очракта шартлы рәвештә расланган (расланган) чыгымнарның гомуми күләме план чорының беренче елына бюджет чыгымнарының гомуми күләменнән кимендә 2,5 проценты күләмендә (максатчан билгеләнеше булган Россия Федерациясе бюджет системасының башка бюджетларыннан бюджетара трансфертлар исәбенә каралган бюджет чыгымнарын исәпкә алмыйча), план чорының икенче елына план чорының кимендә 5 проценты күләмендә (бюджет чыгымнарын исәпкә алмыйча) бюджет чыгымнарының гомуми күләменең кимендә 5 проценты күләмендә (бюджет чыгымнарын исәпкә алмыйча), максатчан билгеләнеше булган Россия Федерациясе бюджет системасының башка бюджетларыннан бюджетара трансфертлар исәбенә каралган.;

- чираттагы финанс елына һәм план чорына бюджет кытлыгын финанслау чыганаклары;

- чираттагы финанс елыннан һәм план чорының һәр елыннан соң килә торган елның 1 гыйнварына муниципаль эчке бурычның иң югары чиге, шул исәптән муниципаль гарантияләр буенча бурычның иң югары чиген күрсәтеп, муниципаль бурычның иң югары чиге;

- район бюджетының Россия Федерациясе Бюджет кодексы, Татарстан Республикасы Бюджет кодексы, район Советының муниципаль хокукый актында билгеләнгән башка күрсәткечләре.

11. Чираттагы финанс елына һәм план чорына район бюджеты турындагы карар проекты расланган бюджетның планлы чор параметрларын үзгәртү һәм аларга бюджет проектының план чорының икенче елы параметрларын өстәү юлы белән раслана.

Чираттагы финанс елына һәм план чорына район бюджеты турында карар проекты план чорының расланган бюджеты күрсәткечләрен төгәлләштерә һәм төзелә торган бюджетның план чорының икенче елы күрсәткечләрен раслый.

12. Район Советына бюджет турындагы карар проекты белән бер үк вакытта тапшырыла:

- чираттагы финанс елына һәм план чорына районның бюджет һәм салым сәясәтенең төп юнәлешләре;

- агымдагы финанс елының узган чорында районның социаль-икътисади үсешенең якынча нәтиҗәләре һәм агымдагы финанс елында районның социаль-икътисади үсешенең көтелгән нәтиҗәләре;

- чираттагы финанс елына һәм план чорына районның социаль-икътисадый үсеше фаразы;

- чираттагы финанс елына һәм план чорына район берләштерелгән бюджетының төп характеристикалары (керемнәрнең гомуми күләме, чыгымнарның гомуми күләме, бюджет дефицитының) фаразы ;

- район бюджеты проектына аңлатма язуы;

- бюджетара трансфертларны бүлү методикалары (методикалар проектлары) һәм исәп-хисаплар;

- чираттагы финанс елыннан һәм план чорының һәр елыннан соң килә торган елның 1 гыйнварына муниципаль эчке бурычның иң югары чиге;

- агымдагы финанс елына бюджетның көтелүче үтәлешен бәяләү;

- күрсәтелгән бюджет сметаларына карата район Советы, суд системасы органнары, районның контроль-хисап палатасы тарафыннан тәкъдим ителгән әлеге органнарның бюджет сметалары проектлары, күрсәтелгән бюджет сметаларына карата районның финанс-бюджет палатасы белән каршылыклар барлыкка килгән очракта, тапшырыла;

- Россия Федерациясе бюджет системасы бюджетлары керемнәре чыганаклары реестрлары;

- Россия Федерациясе Бюджет кодексында һәм аның нигезендә кабул ителгән Татарстан Республикасы Бюджет кодексы һәм әлеге Уставта билгеләнгән башка документлар һәм материаллар.

13. Чираттагы финанс елына һәм план чорына район бюджеты проектын төзү районның финанс-бюджет палатасы тарафыннан Россия Федерациясе Бюджет кодексы, федераль законнар, алар нигезендә кабул ителә торган Татарстан Республикасы Бюджет кодексы һәм Татарстан Республикасы законнары нигезендә гамәлгә ашырыла.

14. Район башкарма комитеты чираттагы финанс елына һәм план чорына район бюджеты турындагы карар проектын агымдагы елның 15 ноябреннән дә соңга калмыйча район Советы каравына кертә.

15. Чираттагы финанс елына һәм план чорына район бюджеты турында карар проектын карау һәм аны раслау тәртибе, район Советының муниципаль норматив хокукый акты белән билгеләнгән раслау, Чираттагы финанс елының 1 гыйнварыннан бюджет турында карар үз көченә керүне, шулай ук күрсәтелгән карар белән Россия Федерациясе Бюджет кодексының 184.1 статьясы нигезендә күрсәткечләрне һәм характеристикаларны (кушымталарны) раслауны күздә тотарга тиеш.

16.Район бюджеты турындагы карар 1 гыйнвардан үз көченә керә һәм, әгәр Россия Федерациясе Бюджет кодексында һәм (яисә) район бюджеты турындагы карарда башкасы каралмаган булса, финанс елның 31 декабренә кадәр гамәлдә була.

Район бюджеты турындагы карар билгеләнгән тәртиптә кул куйганнан соң ун көннән дә соңга калмыйча рәсми рәвештә басылып чыгарга тиеш.

17. Районның җирле үзидарә органнары район бюджетының баланслылыгын һәм бюджет хокук мөнәсәбәтләрен җайга салу, бюджет процессын гамәлгә ашыру, Муниципаль бурыч күләме, күләме һәм структурасы, районның бюджет йөкләмәләрен үтәүне тәэмин итәләр.

18. Район бюджеты керемнәре Россия Федерациясенең бюджет законнары, салымнар һәм җыемнар турындагы законнар һәм башка мәҗбүри түләүләр турындагы законнар нигезендә формалаша.

19. Район бюджеты чыгымнары Россия Федерациясе Бюджет кодексында каралган рәвешләрдә гамәлгә ашырыла.

20. Федераль дәүләт хакимияте органнары, Татарстан Республикасы дәүләт хакимияте органнары вәкаләтләрен финанслауга район бюджеты чыгымнарын гамәлгә ашыру, федераль законнарда һәм Татарстан Республикасы законнарында билгеләнгән очраклардан тыш, рөхсәт ителми.

21. Муниципаль милек объектларына бюджет инвестицияләре Россия Федерациясе Бюджет кодексы нигезендә гамәлгә ашырыла.

 

88нче Маддә. Муниципаль ихтыяҗларны тәэмин итү өчен сатып алулар

1. Муниципаль ихтыяҗларны тәэмин итү өчен товарлар, эшләр, хезмәт күрсәтүләрне сатып алу «Дәүләт һәм муниципаль ихтыяҗларны тәэмин итү өчен товарлар, эшләр, хезмәт күрсәтүләрне сатып алу өлкәсендә контракт системасы турында» 2013 елның 5 апрелендәге 44-ФЗ номерлы Федераль закон һәм Россия Федерациясенең башка норматив хокукый актлары нигезендә гамәлгә ашырыла.

2. Муниципаль ихтыяҗларны тәэмин итү өчен товарлар, эшләр, хезмәт күрсәтүләр сатып алу район бюджеты акчалары исәбеннән гамәлгә ашырыла.

89нчы Маддә. Район гражданнарының үзара салым акчасы

1. Гражданнарның үзара салым акчасы - гражданнарның җирле әһәмияттәге конкрет мәсьәләләрне хәл итү өчен башкарыла торган бер тапкыр бирелә торган түләүләре . Гражданнарның үзара салымы түләү күләме район (торак пункт (яисә аның территориясенең бер өлеше) чикләрендә урнашкан барлык район халкы өчен абсолют күләмдә билгеләнә, алар саны район (торак пунктның (яисә аның территориясенең бер өлеше) чикләрендә урнашкан һәм алар өчен түләүләр күләме киметелергә мөмкин булган аерым категория гражданнардан тыш.

2. Әлеге статьяның 1 өлешендә күрсәтелгән түләүләрне кертү һәм куллану мәсьәләләре җирле референдумда хәл ителә, ә «Россия Федерациясендә җирле үзидарә оештыруның гомуми принциплары турында» 2003 елның 6 октябрендәге 131-ФЗ номерлы Федераль законның 25.1 статьясындагы 1 өлешенең 4, 4.1 һәм 4.3 пунктларында каралган очракларда гражданнар җыенында хәл ителә.

 

90нчы Маддә. Муниципаль бурыч алулар (муниципаль бурыч)

1. Район Район бюджеты кытлыгын финанслау һәм бурыч йөкләмәләрен түләү максатларында муниципаль бурыч алулар башкарырга хокуклы.

Район бюджеты кытлыгын финанслау һәм бурыч йөкләмәләрен каплау максатларында муниципаль эчке бурыч алуларны Россия Федерациясе валютасында урнаштырыла торган муниципаль берәмлек исеменнән кыйммәтле кәгазьләр чыгару юлы белән һәм Россия Федерациясе Бюджет кодексы нигезләмәләре нигезендә җирле бюджетка Россия Федерациясе бюджет системасының башка бюджетларыннан һәм кредит оешмаларыннан җәлеп ителә торган кредитлар гамәлгә ашырырга хокуклы, алар буенча муниципаль бурыч йөкләмәләре барлыкка килә.

2. Муниципаль бурыч алуларны гамәлгә ашыру хокукы район исеменнән Россия Федерациясе Бюджет кодексы һәм район Уставы нигезендә район башкарма комитетына бирелә.

3. Агымдагы финанс елы башына район бюджеты акчаларының калган өлешләре агымдагы финанс елында вакытлыча касса өзеклекләрен каплауга һәм район исеменнән товарлар кайтартуга, эшләр башкаруга, хезмәт күрсәтүләргә төзелгән муниципаль контрактлар шартлары нигезендә хисап елында түләнергә тиешле муниципаль контрактлар, хисап елында юридик затларга субсидияләр бирүгә бюджет ассигнованиеләрен арттыруга юнәлдерелергә мөмкин., финанс тәэминаты чыганагы булган субсидияләр алучыларның акчалата йөкләмәләрен түләү өчен кирәкле булган акчалата йөкләмәләрне әлеге максатларга файдаланылмаган бюджет ассигнованиеләренең калган суммасыннан артмаган күләмдә, район Советы карары белән каралган очракларда.

 

91нче Маддә. Район бюджеты үтәлеше

1. Район бюджетын үтәү Россия Федерациясе Бюджет кодексы нигезендә башкарыла.

2. Район бюджеты касса бердәмлеге һәм чыгымнарның ведомство буйсынуы нигезендә башкарыла.

3. Район бюджеты үтәлешенә касса хезмәте күрсәтү, район бюджеты акчаларын алучыларның шәхси счетларын ачу һәм алып бару Россия Федерациясе һәм Татарстан Республикасы законнарында билгеләнгән тәртиптә гамәлгә ашырыла.

4. Район бюджетын үтәү районның җыелма бюджет язмасы һәм районның касса планы нигезендә оештырыла.

92нче Маддә. Бюджет хисабы. Район бюджеты үтәлеше турында еллык хисап

1. Районның бюджет хисаплылыгы еллык булып тора.

2. Районның бюджет хисаплылыгы районның финанс-бюджет палатасы тарафыннан бюджет акчаларының тиешле баш администраторларының бюджет хисаплылыгы нигезендә төзелә һәм район башкарма комитетына тапшырыла.

3. Еллык хисап үтәлеше   район Советы карары белән расланырга тиеш.

4. Район бюджеты үтәлеше турында еллык хисап, аны район Советына тапшырганчы, тышкы тикшерү узарга тиеш, ул бюджет акчаларының баш администраторларының бюджет хисаплылыгын тышкы тикшерүне һәм район бюджеты үтәлеше турында еллык хисап буенча бәяләмә әзерләүне үз эченә ала.

Район бюджеты үтәлеше турындагы еллык хисапны тышкы тикшерү, федераль законнарда билгеләнгән үзенчәлекләрне исәпкә алып, район Советының әлеге Устав һәм муниципаль норматив хокукый актында билгеләнгән тәртиптә, район Контроль-хисап палатасы тарафыннан башкарыла. Район составына керүче җирлекнең вәкиллекле органы мөрәҗәгате буенча, җирлек бюджеты үтәлеше турындагы еллык хисапны тышкы тикшерү районның Контроль-хисап палатасы тарафыннан башкарылырга мөмкин.

5. Район башкарма комитеты район бюджеты үтәлеше турындагы хисапны, аның буенча бәяләмә әзерләү өчен, агымдагы финанс елының 1 апреленнән дә соңга калмыйча тапшыра. Район бюджеты үтәлеше турында еллык хисап буенча бәяләмә әзерләү 1 айдан да артмаган вакытка, бюджет акчаларының баш администраторларының еллык бюджет хисаплылыгын тышкы тикшерү күрсәткечләре нигезендә башкарыла.

6. Район башкарма комитеты агымдагы финанс елның 1 маеннан да соңга калмыйча район бюджетының хисап финанс елы өчен үтәлеше турында еллык хисапны, район бюджетының һәм бюджет хисаплылыгының үтәлешенә анализ бирелгән аңлатманы, муниципаль биремнең үтәлеше һәм (яисә) бюджет ассигнованиеләреннән файдалануның башка нәтиҗәләре турындагы белешмәләрне, район Советының хисап финанс елында район бюджеты үтәлеше турындагы карары проектын, район бюджеты үтәлеше турында башка бюджет хисабын, районның берләштерелгән бюджетының үтәлеше турында бюджет хисабын һәм Россия Федерациясе бюджет законнарында каралган башка документларны район Советына тапшыра.

7. Район бюджеты үтәлеше турындагы еллык хисапны карау нәтиҗәләре буенча район Советы район бюджеты үтәлеше турында еллык хисапны раслау яки кире кагу турында Карар кабул итә.

Район Советы тарафыннан район бюджеты үтәлеше турындагы еллык хисап кире кагылган очракта, ул мәгълүматларны дөрес булмаган яки тулы булмаган чагылдыру фактларын бетерү һәм 1 айдан артмаган срокта кабат тапшыру өчен кире кайтарыла.

8. Район бюджеты үтәлеше турындагы карар белән хисап финанс елы өчен район бюджеты үтәлеше турындагы хисап раслана, анда район бюджеты керемнәренең, чыгымнарының һәм дефицитының гомуми суммасы күрсәтелә. Район Советының хисап финанс елында район бюджеты үтәлеше турындагы карарына аерым кушымталар белән күрсәткечләр раслана:

- бюджет керемнәрен классификацияләү кодлары буенча район бюджеты керемнәре;

- район бюджеты чыгымнарының ведомство структурасы буенча район бюджеты чыгымнары  ;

- бюджет чыгымнарын классификацияләү бүлекләре һәм бүлекчәләре буенча район бюджеты чыгымнары ;

- бюджет кытлыгын финанслау чыганаклары классификациясе кодлары буенча район бюджеты кытлыгын финанслау чыганаклары.

Район бюджеты үтәлеше турындагы карар белән шулай ук район бюджеты үтәлеше турында Карар кабул итү өчен Россия Федерациясе Бюджет кодексы, аның нигезендә кабул ителә торган Татарстан Республикасы Бюджет кодексы, район Советының муниципаль хокукый акты белән билгеләнгән башка күрсәткечләр раслана.

 

93нче Маддә. Муниципаль финанс контроле

1. Муниципаль финанс контроле бюджет хокук мөнәсәбәтләрен җайга сала торган хокукый актлар, Россия Федерациясе бюджет системасы бюджетларыннан физик затларга бүтән түләүләр буенча гавами норматив йөкләмәләр һәм йөкләмәләр бирә торган хокукый актлар нигезләмәләрен, шулай ук муниципаль контрактлар, шартнамәләр (килешүләр) шартларын үтәүне тәэмин итү максатларында гамәлгә ашырыла.

  Муниципаль финанс контроле тышкы һәм эчке, алдан  һәм алга таба  финанс контроленә бүленә.

2. Тукай муниципаль районы Контроль-хисап палатасының контроль эшчәнлеге тышкы муниципаль финанс контроле булып тора.

3. Тукай муниципаль районының Финанс-бюджет палатасы эшчәнлеге Эчке муниципаль финанс контроле булып тора.

4. Алдан контроль район бюджетын үтәү барышында бюджет бозуларны кисәтү һәм булдырмау максатларында башкарыла.

5. Алга таба контроль район бюджетының үтәлеше нәтиҗәләре буенча, аның үтәлешенең законлылыгын, исәп-хисапның дөреслеген билгеләү максатыннан башкарыла.

XVII бүлек. РАЙОН УСТАВЫН КАБУЛ ИТҮ. ӘЛЕГЕ УСТАВКА ҮЗГӘРЕШЛӘР ҺӘМ ӨСТӘМӘЛӘР КЕРТҮ

94нчы Маддә. Район Уставы проектын әзерләү, әлеге Уставка үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү тәртибе

1. Район Уставы проекты, әлеге Уставка үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү турында район Советы карары проекты район Советына, район Советы депутатлары, район Башкарма комитеты җитәкчесе, Тукай муниципаль районы прокуроры, территориаль иҗтимагый үзидарә органнары, гражданнарның инициатив төркемнәре тарафыннан кертелә ала.

2. Әзерләү өчен проект Уставы, карар проекты үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү турында әлеге Уставына район Советы карары белән махсус комиссия төзелергә мөмкин. Әлеге комиссия эшендә катнашу өчен Татарстан Республикасы дәүләт хакимияте органнары белгечләре, экспертлар чакырылырга мөмкин.

3. Район Уставы проекты, әлеге Уставка үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү турында район Советы карары проекты, аларны карау көненә кадәр 30 көннән дә соңга калмыйча, «Якты юл» газетасының массакүләм мәгълүмат чараларында яки Тукай муниципаль районының рәсми сайтында «Интернет» мәгълүмат-телекоммуникация челтәрендә түбәндәге адрес буенча урнаштыру юлы белән басылып чыгарга (халыкка җиткерелергә) тиеш: tukay.tatarstan.ru күрсәтелгән Устав проекты буенча тәкъдимнәрне исәпкә алу тәртибен район Советы билгеләгән бер үк вакытта бастырып чыгару (халыкка җиткерү) белән, проектына күрсәтелгән район Советы Карары, шулай ук гражданнарның катнашу тәртибе, аның турында фикер алышу.

Район Уставына үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү турында муниципаль хокукый акт проекты буенча тәкъдимнәрне исәпкә алу тәртибен, шулай ук Район Уставына Россия Федерациясе Конституциясе, федераль законнар, Татарстан Республикасы Конституциясе һәм Татарстан Республикасы законнары нигезләмәләрен төгәл күрсәтү рәвешендә үзгәрешләр кертелгән очракта, гражданнарның аның фикер алышуында катнашу тәртибен рәсми бастырып чыгару (халыкка игълан итү) таләп ителми.

4. Устав проекты буенча, әлеге Уставка үзгәрешләр кертү турында район Советы Карары, аларны карап тикшерер алдыннан район Советы утырышында әлеге Устав нигезендә ачык тыңлаулар үткәрелә, Уставка үзгәрешләр бары тик җирле әһәмияттәге мәсьәләләрне һәм аларны хәл итү вәкаләтләрен Уставта беркетелгән мәсьәләләрне һәм аларны Россия Федерациясе Конституциясе,  федераль законнарга яки Татарстан Республикасы законнары нигезендә туры китерү максатларында гына кертелә.

95нче Маддә.   Район Уставын кабул итү,әлеге Уставка үзгәрешләр һәм  өстәмәләр кертү тәртибе

1.Район Уставы проектын, әлеге Уставка үзгәрешләр кертү турындагы карар проектын карап тикшерү район Советы тарафыннан район Советы Регламенты нигезендә ике укуларда да ким булмаган күләмдә башкарыла.

2. Район Уставы проектын, әлеге Уставка үзгәрешләр кертү турында карар проектын беренче укылышта кабул иткәннән соң әлеге проект төзәтмәләр кертү өчен район Башлыгы тарафыннан хокукый актлар чыгару инициативасы хокукына ия субъектларга җибәрелә.

3.  Район Уставы, Район Советы Уставы карарына үзгәрешләр кертү турында Район Советы депутатларының күпчелек тавыш белән өчтән икесе билгеләнгән саныннан кабул ителә.

4. Район Уставын федераль закон, Татарстан Республикасы законы белән тәңгәлләштерү әлеге закон актларында билгеләнгән срокта гамәлгә ашырыла. Федераль закон, Татарстан Республикасы законы белән күрсәтелгән срок билгеләнмәгән очракта, район Уставын федераль закон, Татарстан Республикасы законы белән тәңгәлләштерү срогы тиешле федераль закон, Татарстан Республикасы Законы үз көченә керү датасын, рәсми бастырып чыгару (халыкка җиткерү) һәм район Уставына үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү, гражданнар тәкъдимнәрен исәпкә алу, район Советы утырышлары вакытын исәпкә алып билгеләнә, мондый муниципаль хокукый актны дәүләт теркәвенә алу һәм рәсми бастырып чыгару (халыкка җиткерү) срокларын һәм, кагыйдә буларак, алты айдан да артмаска тиеш.

96нчы Маддә. Район Уставын кабул итү, әлеге Уставка үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү тәртибе   

1.Район уставы, әлеге Уставка үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү турында район Советы карары кабул ителгәннән соң район Башлыгы тарафыннан муниципаль берәмлекләр уставларын дәүләт теркәвенә алу өчен муниципаль берәмлекләр уставларын теркәү өлкәсендә вәкаләтле федераль башкарма хакимият органының территориаль органына кануннарда билгеләнгән тәртиптә җибәрелә.

2. Район Уставы, район Советы карары әлеге Уставка үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү турында Карар «Светлый путь» “Якты юл”газетасының массакүләм мәгълүмат чараларында яки Тукай муниципаль районының рәсми сайтында «Интернет» мәгълүмат-телекоммуникация челтәрендә түбәндәге адрес буенча урнаштыру юлы белән рәсми басылып чыгарга (халыкка җиткерелергә) tukay.tatarstan.ru тиеш,шулай ук Россия Юстиция министрлыгы порталында "Россия Федерациясендә норматив хокукый актлар"; http://pravo-minjust.ru кат http://право-минюст.рф - челтәр басмасы сыйфатында теркәү: Эл № ФС77-72471, 05.03.2018), дәүләт теркәвенә алынганнан соң, алар рәсми басылып чыкканнан соң (халыкка җиткерелгәннән) үз көченә керә.

Район башлыгы муниципаль берәмлекләр уставларын теркәү өлкәсендә федераль башкарма хакимият органының территориаль органыннан район Уставы, муниципаль хокукый акт, район Уставына үзгәрешләр кертү турында белешмәләр кергән көннән алып җиде көн эчендә район Уставына үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү турында муниципаль хокукый акт бастырып чыгарырга (халыкка җиткерергә) бурычлы, "муниципаль берәмлекләр уставларын дәүләт теркәве турында"2005 елның 21 июлендәге 97-ФЗ номерлы Федераль законның 4 статьясындагы 6 өлешендә каралган.

Муниципаль хокукый актны яисә җирле үзидарә органнары арасында төзелгән Килешүне рәсми бастырып чыгару булып аның тулы текстын тиешле муниципаль берәмлектә таратыла торган Вакытлы матбугатта бастырып чыгару санала.

Муниципаль хокукый актларны һәм килешүләрне рәсми бастырып чыгару (халыкка җиткерү) өчен җирле үзидарә органнары шулай ук Челтәрле басмадан файдаланырга хокуклы. Муниципаль хокукый актның рәсми челтәр басмасында тулы тексты басылып чыккан (урнаштырылган) очракта, күләмле график һәм таблица кушымталары басма матбугатта китерелергә мөмкин.

3.  Район Устаына  кертелгән үзгәрешләр һәм өстәмәләр, җирле үзидарә органнары арасында вәкаләтләр бүлешү (муниципаль берәмлек уставын федераль законнарга туры китерү, шулай ук вәкаләтләрне, вәкаләтләр срогын, район Башлыгы һәм  җирле үзидарәнең сайланулы вазыйфаи затларын сайлау тәртибен үзгәртү очракларыннан тыш) әлеге үзгәрешләр һәм өстәмәләр   кертү турында муниципаль хокукый актка кул куйган Район Башлыгы вәкаләтләре срогы чыкканнан соң үз көченә керә.

4.  Район Уставына үзгәрешләр һәм өстәмәләр муниципаль хокукый акт белән кертелә, ул түбәндәгеләрне рәсмиләштерергә мөмкин:

1) район башлыгы имзалаган район Советы карары;

2) район Советы кабул иткән һәм район башлыгы имзалаган аерым норматив хокукый акт. Бу очракта әлеге хокукый актта аны кабул итү турындагы район Советы карарының реквизитлары күрсәтелә. Район Советының мондый карарына район Уставына кертелә торган үзгәрешләрнең һәм өстәмәләрнең үз көченә керүе турында күчеш нигезләмәләрен һәм (яисә) нормаларын кертү рөхсәт ителми.

  үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү турында муниципаль хокукый акт белән бәян итү рөхсәт ителми. Бу очракта районның яңа Уставы кабул ителә, ә элек гамәлдәге Устав һәм аңа үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү турында муниципаль хокукый актлар кабул ителә, районның яңа Уставы үз көченә кергән көннән үз көчен югалткан дип таныла.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Тукай муниципаль район Советының 2021 елның 6 нчы октяберендәге № 13/1 санлы карарына

2нче кушымта

 

Тукай муниципаль районы Советы карары проекты"Татарстан Республикасы Тукай муниципаль районы" муниципаль берәмлеге Уставы”на карата  гражданнар тәкъдимнәрен исәпкә алу һәм  аның турында фикер алышуда гражданнарның катнашу  тәртибе

 

1. “Татарстан Республикасы Тукай муниципаль районы”муниципаль берәмлеге Уставы турында» гы карар проекты буенча тәкъдимнәр, язма рәвештә үрнәк буенча,төзәтмәләр таблицасы рәвешендә Тукай муниципаль районы Советына кертелә.

 

Пункт, подпункт

Карар проекты тексты

   Төзәтмәләр тексты

Төзәтмәне исәпкә алып карар проекты тексты

Карар проектының   төзәтмә авторы  (ФИО, адрес, телефон, эш урыны, уку йорты )

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.Тәкъдимнәрне түбәндәгечә җибәргә була:

-ТР, Яр Чаллы шәһәре, М. Җәлил проспекты, 46 йорт адресы буенча ;

-почта аша: 423800, ТР, Яр Чаллы шәһәре, М. Җәлил проспекты, 46;

- факс буенча (8552)70-37-82.

Тәкъдимнәр эш көннәрендә  2021елның 22нче октяберенә  8:00 сәгатьтән 17:00 сәгатькә кадәр,    район «Якты юл», «Светлый путь»газеталарында карар проекты басылып чыккан көннән алып кабул ителә.

 2. Ачык тыңлауларда катнашу өчен гаризалар   түбәндәгечә  тапшырыла:

-ТР, Яр Чаллы шәһәре, М.Җәлил проспекты, 46 йорт, каб.116  адресы;

- почта аша: 423800, ТР, Яр Чаллы шәһәре, М. Җәлил проспекты, 46;

- факс буенча (8552)70-37-82.

Гаризалар эш көннәрендә 8.00 сәгатьтән 17.00 сәгатькә кадәр ачык тыңлаулар үткәрү датасына кадәр 7 көннән дә соңга калмыйча кабул ителә.

 3. Гражданнарның тәкъдимнәре Тукай муниципаль районы Советы аппараты хезмәткәрләре тарафыннан теркәлә һәм карау өчен законлылык, хокук тәртибе, милли мәсьәләләр һәм халык куркынычсызлыгы буенча даими комиссиягә тапшырыла.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Тукай муниципаль район Советының 2021 елның 6 нчы октяберендәге № 13/1 номерлы карарына

3 нче кушымта

 

 

"Татарстан Республикасы Тукай муниципаль районы" муниципаль берәмлеге Уставы турында» карар проекты буенча ачык тыңлаулар үткәрү Тәртибе

 

 

 

1. Тукай муниципаль районы Советының «Татарстан Республикасы Тукай муниципаль районы “« муниципаль берәмлеге Уставы турында» гы карары проекты буенча (алга таба – гавами тыңлаулар) ачык тыңлаулар) Татарстан Республикасы Тукай муниципаль районы Уставының 16 статьясы нигезендә үткәрелә.

2.  Татарстан Республикасы Тукай муниципаль районы Советына ачык тыңлаулар үткәрү датасына җиде көннән дә соңга калмыйча, язма гаризалар тапшырган район халкы,үз тәкъдимнәрен дәлилләү өчен чыгыш ясау хокукы белән ачык тыңлауларда катнаша ала.

3. Ачык тыңлауларда халык алдында чыгыш ясау хокукыннан башка районның барлык кызыксынган кешеләре катнаша ала.

4. Катнашучыларны теркәү ачык тыңлаулар башланганчы 30 минуттан башлана.

5. Халык алдында тыңлауларда район башлыгы, йә район башлыгы урынбасары рәислек итә.

6. Халык алдында тыңлаулар рәислек итүченең кереш сүзе белән ачыла, ул утырышта катнашучыларга фикер алышына торган мәсьәләнең асылы, тыңлауларны үткәрү тәртибе турында хәбәр итә.

7. Беркетмәне рәсмиләштерү, кергән тәкъдимнәрне, тәкъдимнәрне исәпкә алу өчен рәислек итүче тәкъдиме буенча секретариатның җитәкчесе һәм ике әгъзасы составында ачык тыңлаулар секретариаты сайлана.

8. Төп доклад белән эшче төркем рәисе чыгыш ясый.

9. Ачык тыңлауларда катнашучылар, чыгыш ясау хокукы белән, гариза бирү вакытына карап, чират тәртибендә үз тәкъдимнәрен аргументацияләү өчен чакырыла.

10. Ачык тыңлауларда катнашучыларның чыгышлары 5 минуттан артык дәвам итәргә тиеш түгел.

11. Ачык тыңлауларда катнашучылар чыгыш ясаганнан соң чыгыш ясаучыларга рәислек итүче рөхсәте белән сораулар бирергә хокуклы.

12. Халык тыңлауларында катнашучылар ачык тыңлаулар барышына тыкшынырга, аларны өзәргә һәм үткәрүгә комачауларга хокуклы түгел.

13. Ачык тыңлаулар уздырганда тәртипне үтәү ачык тыңлауларда катнашу өчен мәҗбүри шарт булып тора.

14. Катнашучылар ачык тыңлаулар үткәрү тәртибен бозган очракта, рәислек итүче аларны утырыш залыннан чыгаруны таләп итәргә хокуклы.

15. Чыгышлар тәмамланганнан соң, рәислек итүче ачык тыңлаулар секретариаты җитәкчесенә гавами тыңлаулар барышында әйтелгән тәкъдимнәрне, тәкъдимнәрне ачыклау өчен сүз бирә ала.

16. Ачык тыңлауларда катнашучыларның барлык кисәтүләре һәм тәкъдимнәре гавами тыңлаулар беркетмәсенә кертелә. Беркетмә Тукай муниципаль районы Советы материалларында билгеләнгән тәртиптә саклана.

17. Ачык тыңлаулар нәтиҗәләре буенча бәяләмә комиссия тарафыннан әзерләнә.

18. Ачык тыңлаулар нәтиҗәләре буенча бәяләмә халыкка җиткерелергә тиеш.

19. Ачык тыңлаулар үткәрүне оештыру һәм матди-техник яктан тәэмин итүне район Советы Аппаратының оештыру бүлегенә йөкләргә.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

pdf
Скачать текст
PDF, 55.17 Мб

Сайттагы барлык материаллар лицензия буенча тәкъдим ителә:
Creative Commons Attribution 4.0 International