ТАТАРСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ

ТУКАЙ МУНИЦИПАЛЬ РАЙОНЫ БАШКАРМА КОМИТЕТЫ

КАРАР

«26» декабрь 2022 ел           Яр Чаллы шәһәре                           № 4209

«2022 елга Тукай муниципаль районы территориясендә                                                         экологик куркынычсызлыкны тәэмин итү буенча комплекслы программаны раслау турында» 2022 елныӊ 16 мартындагы 779 номерлы карарга үзгәрешләр кертү хакында

Тукай   муниципаль   районы   территориясенең   тиешле   санитар,                       эстетик торышын тәэмин итү һәм аны алга таба төзекләндерү максатында,

КАРАР БИРӘ:

1. «2022 елга Тукай муниципаль районы территориясендә экологик куркынычсызлыкны тәэмин итү буенча комплекслы программаны раслау турында» Тукай муниципаль районы Башкарма комитетыныӊ 2022 елныӊ 16 мартындагы 779 номерлы карарына түбәндәге үзгәрешләрнекертергә:
   1. «Төп юнәлешләр һәм чаралар» 3 пунктын программа нигезендә яңа редакциядә бәянитәргә;
2. 1 кушымтаны кушымта нигезендә яӊа редакциядә бәянитәргә.
3. Әлеге карарны муниципаль районның рәсми сайтында һәм Татарстан Республикасы рәсми хокукый мәгълүмат порталында урнаштырырга (http://pravo.tatarstan.ru).
4. Әлеге карар үтәлешен контрольдә тотуны үз җаваплылыгымдакалдырам.

Башкарма комитет Җитәкчесе                                                       А.Р. Хәбибуллин

2022 ЕЛГА ТУКАЙ МУНИЦИПАЛЬ РАЙОНЫ ТЕРРИТОРИЯСЕНДӘ ЭКОЛОГИК КУРКЫНЫЧСЫЗЛЫКНЫ ТӘЭМИН ИТҮ БУЕНЧА КОМПЛЕКСЛЫ ПРОГРАММА

Яр Чаллы шәһәре 2022 ел

ПРОГРАММА ПАСПОРТЫ

1. ПРОГРАММАНЫҢ ТӨП МАКСАТЛАРЫ ҺӘМБУРЫЧЛАРЫ

Максатлар:

• әйләнә тирәлеккә тискәре йогынтыны киметү, шулай аны саклау һәмяхшырту;
• Тукай муниципаль районы халкының тормыш сыйфатын һәм сәламәтлеген яхшырту өчен кирәкле шарт буларак, әйләнә-тирә мохитнең уңай торышын тәэминитү.

Бурычлар:

• әйләнә-тирә мохитне саклау һәм табигатьтән рациональ файдалану өлкәсендә, тормыш эшчәнлеге өчен уңай шартлар тудыруга юнәлтелгән сәяси, икътисадый, технологик, хокукый, социаль, медицина, санитария-гигиена, эпидемиягә каршы чараларны исәпкә алып, дәүләт сәясәтен тормышкаашыру;
• җир, су, урман, минераль һәм башка ресурслардан файдалануның экологик нигезләнгән методларын кертеп, тотрыклы үсешкә юнәлтелгән табигатьтән комплекслы файдалануны гамәлгә кертү;
• хуҗалык эшчәнлегеннән тискәре экологик нәтиҗәләрне булдырмау, булачак экологик нәтиҗәләрне исәпкәалу;
• әйләнә-тирә мохитне саклау һәм табигатьтән файдалану өлкәсендә идарә итү системасының функциональ нәтиҗәлелеген тәэмин итү;
• әйләнә-тирә мохитне саклау һәм табигатьтән рациональ файдалану өлкәсендә карарлар әзерләүдә, фикер алышуда, кабул итүдә һәм тормышка ашыруда катнашуны тәэминитү.

2.      Тукай муниципаль районында экологик куркынычсызлыкны, җир асты байлыкларыннан рациональ файдалануны һәм санитар-эпидемиологик

иминлекне тәэмин итү буенча эшчәнлекне анализлау

Халыкның көнкүреш һәм җитештерү эшчәнлегендә суны куллану һәм файдалану аны төрле элементлар белән баетуга китерә. Күргәнебезчә, кеше күпме су кулланса, шуның кадәре кире кайта. Табигый ки, аны табигатькә кайтарганчы, рөхсәт ителә торган чик концентрациянең тиешле нормаларына кадәр сыйфатлы итеп чистартырга кирәк.

Һәр торак пункт нәтиҗәле чистарту корылмаларына мохтаҗ. Әйләнә-тирә мохиткә нинди су эләгәчәге һәм моның киләчәктә экосистемада ничек чагылыш табачагы комплекслар эшенә бәйле. Әгәр сыек калдыклардан бөтенләй чистартылмый икән, үсемлекләр һәм хайваннар гына

үлми, туфрак агуланачак, ә зарарлы бактерияләр кеше организмына эләгеп, авыр нәтиҗәләргә китерергә мөмкин.

Агулы сыек калдыклары булган һәр предприятие чистарту корылмалары системасы белән шөгыльләнергә тиеш. Шулай итеп, бу табигать халәтендә чагылыш табачак һәм кешенең тормыш шартларын яхшыртачак. Әгәр чистарту комплекслары нәтиҗәле эшләсә, агынты сулар грунт һәм сулыкларга эләккәндә зыянсыз булачак. Чистарту корылмаларының зурлыгы һәм чистарту катлаулылыгы агынты суларның пычраклыгына һәм аларның күләменә нык бәйле.

Экология елдан-ел зур әһәмияткә ия. Икътисад һәм социаль өлкә динамик рәвештә үсә. Шуның белән бергә табигатькә, әйләнә-тирә мохиткә дә йөкләнеш арта. Бу факторлар экологик проблемаларны җитди кискенләштерә. Әйләнә-тирә мохитнең уңай торышын тәэмин итү район халкының тормыш сыйфатын һәм сәламәтлеген яхшыртуда мөһим шарт булып тора. Халыкның тормыш эшчәнлеге калдыклары белән су объектларының пычрануы өслек суларының торышына тискәре йогынты ясый.

3.  Төп юнәлешләр һәм чаралар.

Локаль чистарту корылмалары) – стационар канализация системасын үткәрү мөмкин булмаган урыннарда үзәк бәйсез шәһәр яны канализациясе функцияләрен башкару өчен билгеләнгән махсус җиһаз.

Канализация челтәре – түбәндәге бурычларны хәл итүче инженерлык системасы: авыл хуҗалыгы, сәнәгать производстволары һәм халык тормыш эшчәнлегенең сыек калдыкларны җыю һәм алга таба утильләштерү.

Һәр төзелә торган яңа объектны коммуникацияләргә тоташтыру зарур. Канализация системасының юынты суларын агызуны оештыру кирәклеге шактый сораулар тудыра.

Килеп туган шартларга карап, хуҗалык-көнкүреш агынтыларын утильләштерүнең нибары өч законлы варианты бар.

Алга таба чыгару өчен агынтыларны туплауның герметик системаларын оештыру (септиклар яки шакшы сулар чокыры). Бу иң гади юл, әмма эксплуатацияләүдә шактый кыйммәт.

Агынты суларны үзәкләштерелгән магистральгә бүлеп җибәрү. Әгәр мондый мөмкинлек булган очракта.

Автоном чистарту корылмаларын оештыру. Иң таралган вариант, бу юл уңайлылык, чыгымнар һәм эксплуатацияләү ягыннан караганда да оптималь.

Беренчел һәм бердәнбер дөрес юл булып, яңа, заманча, барлык экологик таләпләргә җавап бирә торган чистарту корылмаларына заказ бирү тора.

Хәзерге су бүлү системасы (су бүлү) дигәндә агызылган суларны җыелган урыннарында кабул итүне, биналардан читкә тиз агызуны, барлык торак урыннарыннан һәм сәнәгать предприятиеләреннән агызылган сулар җыюны, аларны чистарту корылмаларына җир асты торба үткәргечләре буенча тиз генә агызу, чистарту, зарарсызландыру һәм йогышландыру өчен аларны җир асты торба үткәргечләре буйлап агызуны тәэмин итүче санитар чаралар һәм катлаулы инженерлык корылмалары һәм җиһазлары комплексы аңлашыла.

Чистартылган һәм зарарсызландырылган агызылган сулар яисә нинди  дә  булса  максатлар  өчен (сәнәгатьне су белән тәэмин итү, авыл хуҗалыгында кырларны сугару өчен) кулланыла, яисә, мондый файдалану мөмкин булмаган яки икътисадый максатсызлык аркасында, су объектларына ташлана.

Калдыкларны рөхсәтсез урнаштыру урыннары – калдыкларны урнаштыру өчен каралмаган территорияләр. Калдыкларны шәһәр һәм авыл җирлекләре янындагы территорияләрдә, урман- парк, курорт, дәвалау-савыктыру, ял итү зоналарында, хайваннар миграциясе юлларында, уылдык чәчү урыннары янында һәм әйләнә-тирә мохит, табигый  экологик  системалар  һәм кеше сәламәтлеге өчен куркыныч тудырырга мөмкин булган башка урыннарда урнаштыру тыела (мәсәлән, сусаклагычларның ярларында һәм вакытлыча су  басу  зоналарында,  эчә торган су белән тәэмин итү чыганакларын санитар саклау территорияләрендә); шулай ук җитештерү һәм куллану калдыкларын, шул исәптән радиоактив калдыкларны, өске һәм җир асты су объектларына, су җыю мәйданнарына, җир асты һәм туфракка ташлау тыела. Моннан тыш, торак пунктлар, су саклау зоналары чикләрендә, эчәргә яраклы һәм хуҗалык-көнкүреш максатларында кулланыла торган җир асты су объектларының су җыю мәйданнарында калдыкларны күмү тыела

Җир кишәрлеге милекчесе каты коммуналь калдыкларны рөхсәтсез урнаштыру урыннарын бетерүне мөстәкыйль тәэмин итәргә яки каты коммуналь калдыкларны региональ оператор белән рөхсәтсез ташлау өчен ачыкланган урынны бетерү буенча хезмәтләр күрсәтүгә килешү төзергә тиеш.

Яшелләндерү – үсемлек утыртмаларын булдыру һәм куллану белән бәйле эшләр җыелмасы; киңрәк мәгънәдә – әйләнә-тирә мохитнең экологик торышын яхшыртуга һәм территорияне төзекләндерүгә юнәлтелгән эшләр.

Яшелләндерү – шәһәрләрдә сәламәтләндерүнең төп чарасы һәм яшел киңлек булдыру, мөһим экологик әһәмияткә ия. Агачлар һәм куаклар оптималь микроклиматик шартлар тудыралар, һаваның газ составын көйлиләр, торак территорияләрне шәһәр тавышыннан саклыйлар, микроорганизмнарны юкка чыгаручы һәм үсешен  тоткарлаучы  фитонцидлар  бүлеп чыгаралар, шулай ук эстетик матурлык чыганагы булып торалар.

4.   Программаны финанс белән тәэмин итү.

2022 елга программаны тормышка ашыру өчен 10 633,00 мең сум акча кирәк.

5.  Көтелгән соңгы нәтиҗәләр.

• әйләнә-тирәлеккә тискәре йогынтыны киметү һәм экологик һәлакәтләрне булдырмыйкалу;
• халыкның тормыш сыйфатын һәм сәламәтлеген яхшырту өчен кирәкле шарт буларак, әйләнә-тирә мохитнең уңай торышын тәэминитү.
• экологик зыянны булдырмау һәм халыкның экологик куркынычсызлыгынарттыру;
• муниципаль берәмлек халкында экологик культура һәм әйләнә-тирәлеккә сак караш формалаштыру;
• район халкы өчен уңайлы тормыш киңлеген булдыру.

1 кушымта

2022 елда Тукай муниципаль районы бюджеты средстволары хисабына финанслауны күздә тоткан табигатьне саклау чаралары