Аномаль салкын һава торышы турында кисәтү

Хөрмәтле гражданнар! «Татарстан Республикасы Гидрометеорология һәм әйләнә-тирә мохит мониторингы идарәсе» фдбудан:
Давыл кисәтүе
   аномаль салкын һава торышын билгеләү турында 
2023 елның 5 декабреннән 13 декабренә кадәр Татарстан Республикасы территориясендә башта циклонның арткы өлеше, аннары арктик антициклон йогынтысы астында һава температурасының шактый түбән төшүе һәм аномаль-суык һава торышы урнаштырылуы көтелә. 
5-6 декабрьдә циклон тылында кечкенә Кар, 5 декабрь төнендә урыны белән буран булачак. Җил төньяк-көнбатыш юнәлешендә 5-10 м/с, 5 декабрь төнендә урыны белән 15-17 м/с кадәр көтелә.5 декабрь температурасы: төнлә -8 тәшкил итәчәк..-13°, көндез -6..-11°. 6 декабрь төнендә температура -14кә кадәр төшәчәк..-19°, көндез -12 көтелә..-17°.
7 декабрьдә республикага Арктиканың аз болытлы антициклоны таралачак. Алдан фаразлар буенча, бу антициклонның йогынтысы ким дигәндә 13 декабрьгә кадәр сакланачак. Төнлә һава температурасы -23кә кадәр төшәчәк..-29°, түбән районнарда -34°, көндез -20 ° дан югары түгел дип фаразлана..-25°. Көнлек уртача һава температурасы нормадан 10-20°түбәнрәк булган аномаль-суык һава торышы көтелә.
Россия гадәттән тыш хәлләр министрлыгының Татарстан Республикасы буенча Баш идарәсе: 
Салкыннан һәм туңудан саклану өчен, урамга чыкмаска, балалар, Йорт хайваннары урамда озак вакыт булудан качарга һәм Ерак сәяхәтләрдән тыелырга кирәкми.
Туңу куркынычының төп факторлары булып: тыгыз һәм дымлы кием һәм аяк киеме, кан тамырлары белән проблемалар, алкоголь исереклеге, шулай ук хәлсезлек һәм артык арыганлык тора. Салкыннан саклану өчен катламлы киенегез – һава катламнары җылылыкны саклый, җылы инсоллар һәм йон носки киегез – алар дымны сеңдерәләр, аякларын коры калдыралар, җылы варежкалар, баш киеме һәм шарфсыз салкынга чыкмагыз; даими актив хәрәкәт кирәк.
Көчле салкыннарда ерак йөрмәү һәм сәяхәт итмәү яхшырак. Автомобиль механизмнарында юл-транспорт һәлакәтләре һәм кинәт килеп чыккан хаталар куркынычы кискен арта. Машина йөртүчеләргә дә үз куркынычсызлыкларын истә тотарга кирәк-сезон буенча киенергә, җылы кием һәм аяк киеме турында онытмаска, кайнар чәй запасы булырга, мөмкин кадәр ягулык запасы булырга тиеш.
Автомобильдә начар күрү шартларында хәрәкәт иткәндә артык үзгәртеп корулардан, узып китүләрдән, алданудан баш тартырга кирәк.
Кинәт тормозлаудан сакланырга кирәк: туктау кирәк булганда тизлекне җайлы киметергә кирәк. Тормоз педаленә берничә тапкыр басыгыз, шуның белән артыгызда хәрәкәт итүче машина йөртүчеләрне кисәтүче сигнал бирегез.
Мөмкин булса, сәяхәтләрдән сакланыгыз, табигатьтә озак йөрүдән баш тартыгыз.
Туңганда беренче ярдәм:
Әгәр дә ул салкын булса-тиешенчә җылыныгыз, җылы бүлмәдә берничә сәгать утырыгыз, ашагыз. Әгәр дә туңу булса, шунда ук табибка мөрәҗәгать итегез. Әгәр дә медицина ярдәме булмаса, өстән яки тирән туңу белән нәрсә эшләргә?
- Зыян күрүчене киендерегез. Дымлы киемегезне алыгыз һәм аны җылы таблицаларга һәм одеялларга төрегез. Зыян күргән тән өлешләренә кагылмаска!
- Җылы суда җылыт. Су температурасы 40-42 0С. әгәр термометр булмаса, кулыгызны терсәккә суга батырыгыз. Кайнар булмаса, температура дөрес. Туңдырылган урынны суга батырыгыз һәм тире алсу төскә кергәнче һәм сизгерлек кайтканчы тотыгыз. Зыян күргән участок савыт-саба диварларына кагылырга тиеш түгел. Әгәр дә йөзегез яки колакларыгыз туңса, җылы компрессларны йомшак сөлге итегез (суга батырыгыз һәм сыгыгыз).
- Киптерегез һәм төрегез. Тере порошок булгач, киптерегез һәм зарарланган урынны чиста матдә белән урыгыз. Әгәр бу аяк яки кул икән, һәр бармакны урарга яки мамык шарларны бармаклар арасында куярга кирәк, шул рәвешле, участокны киптерергә һәм инфекция зарарланган тире аша үтеп кермәскә.
- Сыеклык җитмәүне тутырыгыз. Алкогольдән башка җылы эчемлекләр. Бу нормаль тән температурасын торгызырга һәм кан әйләнешен яхшыртырга ярдәм итәчәк.
Янгын куркынычсызлыгы кагыйдәләрен истә тотыгыз һәм үтәгез:
· алкоголь эчмәгез, беркайчан да караватта тәмәке тартмагыз!
·балаларны күзәтүсез калдырмагыз, аларны янгын куркынычсызлыгы кагыйдәләренә өйрәтегез;
· беркайчан да электр чыбыкларын кулланмагыз, электр челтәрен артык йөкләмәгез, электр җылыткычларын кулланганда сак булыгыз;
· электр һәм газ приборларын караучысыз калдырмагыз.
Онытмагыз: янгын үзеннән-үзе чыкмый. Аның сәбәбе-кешеләрнең ваемсызлыгы һәм ут белән эш итүдә саксызлыгы. Алкоголь исереклегендә кеше үз-үзен һәм үз гамәлләрен контрольдә тота алмый, һәм бигрәк тә башка кешенең тормышы өчен бернинди җаваплылык та ала алмый.
Җил көчәйгәндә:
1. Биналардан чыгуны чикләргә, биналарда булырга киңәш итәбез. Балаларны караучысыз калдырмау мөһим.
2. Әгәр дә көчле җил Сезне урамда тапса, Без җир асты юлларында яки бина подъездларында яшеренергә киңәш итәбез. Көчле җилдән йорт диварлары янында яшеренергә кирәкми, чөнки түбәләрдән шифер һәм башка түбә материаллары төшәргә мөмкин. Бу җәмәгать транспорты тукталышларына, төзелмәгән биналарга да кагыла.
3. Урамда реклама щитларыннан, элмә такталардан, юл билгеләреннән, электр линияләреннән ерак торырга кирәк
4. Зур агачлар янында булырга ярамый, шулай ук алар янында автотранспорт куярга ярамый җил белән өзелгән сукмаклар зур куркыныч тудырырга мөмкин.
5. Көчле җил булганда электр линиясе астында тору һәм өзелгән электр чыбыкларына якынлашу куркыныч
6. Куркынычны өске кат тәрәзәләреннән төшкән ватылган пыялалар, шулай ук җил белән өзелгән түбә һәм лепня декор элементлары тудыра ала. Мондый куркыныч төзелә торган яки ремонтлана торган биналар янында арта.
7. Йортларның барлык тәрәзәләрен тыгыз итеп ябарга, балконнардан һәм лоджияләрдән тышкы якка төшәргә мөмкин булган әйберләрне алып ташларга кирәк
8. Торак яки эш бүлмәсендәге тәрәзәләрдән мөмкин кадәр ераграк торырга кирәк.
Һәркайсы бәла – каза очрагында сез һәрвакыт бердәм ашыгыч хезмәтләр чакыру номерына мөрәҗәгать итә аласыз «112». Шалтыратулар тәүлек әйләнәсе һәм шәһәр һәм кәрәзле телефоннардан бушлай кабул ителә.
Россия гадәттән тыш хәлләр министрлыгының ТР буенча Баш идарәсенең" ышаныч телефоны " 8 (843) 288-46-96.